Tag: zmysły

Kategorie
Leśny stroik na głowę - zajęcia przyrodniczo - manualne

Leśny stroik na głowę – zajęcia przyrodniczo – manualne

Od zamierzchłych czasów królowie i królowe, wodzowie i szamani nosili ceremonialne nakrycia głowy. Przepiękne stroiki pojawiają się również podczas takich uroczystości jak festiwale karnawałowe. Jednak nawet prosta ozdoba, jak girlanda kwiatów czy korona z jesiennych liści, posiada moc przemienienia tego, kto ją nosi, w szlachetnego monarchę, leśną wróżkę lub inną postać.

Przyroda dostarcza wszystkich materiałów, jakich potrzeba do zrobienia wspaniałego nakrycia głowy. Żołędzie i małe kamyki będą pięknymi klejnotami; liście, kwiaty i pióra podkreślają kolory; małe gałązki podwyższają i przydadzą oryginalności.

Poszukiwanie tych ozdób może być wesołą i żywą zabawą pobudzającą wyobraźnię, kreatywność i zacięcie artystyczne. Ocenianie różnych wybieranych przedmiotów wyostrza zmysł obserwacji i pobudza ciekawość. Samo robienie stroika ćwiczy zdolności motoryczne, a produkt finalny w postaci niepowtarzalnego i podziwianego dzieła sztuki inspiruje do odgrywania ról i wzmacnia samoocenę. Omawianie zamysłów twórczych każdego dziecka poprawia umiejętność komunikacji, a czasem nawet prowadzi do ciekawych dyskusji o sztuce i jej symbolice. Jednym słowem, tworzenie stroików na głowę z naturalnych materiałów to nieustająco twórczy i radosny proces…

Przygotowania

Przygotuj dla każdego dziecka kartonową opaskę na głowę. Dopasujcie, do każdej główki, jeśli są za długie przytnijcie je, pozostawiając kawałek na złożenie brzegów. (Można wykorzystać korony z uroczystości Trzech Króli, jeśli zapodziały się w sali lub w domu). Wzdłuż każdej opaski przyklejcie pośrodku spory kawałek dwustronnej taśmy klejącej. Młodszym dzieciom trzeba pomóc, ale niech zawsze zaczynają same… Pasek ochronny po zewnętrznej stronie taśmy zostawiamy do momentu, gdy dzieci będą już gotowe, by zacząć przyklejać do niej wszystkie znalezione rzeczy.

Miejsce

  • Las dostarcza wielu różnorodnych materiałów do wykonania i ozdobienia stroika, choć nadaje się każda naturalna przestrzeń, w której można znaleźć odpowiednie „skarby”, np. łąka, park, boisko otoczone drzewami itp.

Grupa wiekowa

  • od 3 lat.

Czego uczą się dzieci/Cele

  • kreatywności
  • korzystania z wyobraźni
  • skupienia i ciekawości
  • precyzji motorycznej
  • aktywności
  • komunikacji
  • dobrej samooceny
  • posługiwania się zmysłami.

Zestaw

  • długie paski gładkiego i kolorowego, mocnego kartonu – szerokości 7, 5 do 10 cm – i dostarczenie długie, by opasały głowy dzieci;
  • nożyczki;
  • taśma klejąca dwustronna;
  • zszywacz/taśma klejąca jednostronna;
  • kwiaty, liście, gałązki, piórka;
  • kamyczki, nasiona i inne skarby natury,
  • można wykorzystać koraliki, puszki, druciki okalane puszkami, cekiny, bibułę, suszone plastry cytryny, itp.

Przebieg zajęć

  • Dwustronną taśmę klejącą należy przykleić wzdłuż środka każdego paska/opaski.
  • Po przymocowaniu kwiatów, nasion, liści, piór zwyczajny kawałek kartonu staje się stroikiem na głowę o szczególnej mocy.

Gotowi?

Porozmawiajcie z dziećmi o tym, jakiego rodzaju ozdoby można znaleźć w lesie do przyklejania na opaskach. Przypomnijcie wszystkim, że zbieramy tylko to, co leży na ziemi, i nie zrywamy żadnych roślin chronionych ani trujących. Teraz usuwamy pasek ochronny z taśmy dwustronnej.

Start!

Dzieci wyruszają na poszukiwanie ozdób. Przyklejają do swojej opaski kwiaty, nasiona, liście i inne wybrane przez siebie znalezione przedmioty. Zwykły pasek kartonu zmienia się w piękny stroik. Gdy jest już gotowy, jego końce można połączyć zszywką lub skleić taśma klejącą. I już każde dziecko dumnie paraduje w wyjątkowym stroiku na głowie, czując się cudownie odmienione!

Na koniec

Omówcie po kolei wszystkie stroiki, podziwiając każdy z nich. Skąd pochodzą wszystkie naturalne przedmioty, którymi je ozdobiono, i jaką rolę odgrywały w świecie przyrody? Czy teraz gdy są elementem stroika na głowę, coś symbolizują? Która ozdoba podoba się każdemu dziecku najbardziej? Co dzieci czują, gdy założyły swoje stroiki? Czym lub kim się stały?

Te pytania mogą się rozwinąć w dyskusję o tym, jak używamy nakrycia głowy, żeby wyrazić różne rzeczy. Na przykład pióra na pióropuszu wodza Indian amerykańskich mogły być otrzymane jako nagroda za dobre czyny lub akty odwagi. Rubin na cesarskiej koronie symbolizuje szlachetne pochodzenie.

Czy ktoś zna zwierzęta tworzące piękne dzieła sztuki?

Opowiedz dzieciom o altannikach, ptakach żyjących w Australii i Nowej Gwinei. Samiec tej rodziny wabi samicę budując okazałą altankę, a następnie dekoruje ją przeróżnymi rzeczami znalezionymi w swoim leśnym środowisku – od kwiatów i mchów po sterty lśniących pokryw skrzydeł chrząszczy, a nawet porzuconymi w lesie puszkami po napojach czy nakrętkami po butelkach. Widać więc, że nawet z czegoś, co uważamy za śmieci, może powstać dzieło sztuki (Houghton, Worroll, 2017).

Dzieła altanników

źródło

źródło:

  • P. Houghton, J. Worroll, Leśna szkoła dla każdego…, Muza, Warszawa 2017
Kategorie
Autyzm -chroń dziecko przed bólem i urazem psychicznym

Autyzm a integracja sensoryczna -chroń dziecko przed bólem i urazem psychicznym

Klinicyści zdrowia psychicznego mogą odgrywać istotną rolę w rozpoznawaniu problemów z integracją sensoryczną u swoich pacjentów. Psycholog szkolny może być pierwszą osobą, która rozpozna, że to problemy z przetwarzaniem sensorycznym powodują trudności w funkcjonowaniu w środowisku szkolnym lub przyczyniają się do nich.

Przede wszystkim autystyczne dziecko musi być fizycznie i emocjonalnie chronione przed bólem i urazem psychicznym. Istotne jest upewnienie się, że nie występują u niego żadne niezdiagnozowane problemy zdrowotne, które mogłyby powodować dany typ zachowania.

U podłoża zachowania dziecka z kolką lub dziecka gryzącego i agresywnego może leżeć problem żołądkowo-jelitowy lub stomatologiczny, który sprawia, że źle się ono czuje. Dziecko specjalnej troski z ograniczoną zdolnością przekazywania tego, co się dzieje, może uderzać głową o drążki łóżeczka z powodu ogromnego bólu zębów. Dziecko z większymi umiejętnościami werbalnymi może skutecznie przekazać, że odczuwa ból, lecz nie potrafić zlokalizować jego źródła.

Jeśli dziecko coś boli, należy podjąć wszystkie możliwe działania, aby je przed tym uchronić. Na przykład jeśli pewne dźwięki są nieznośnie bolesne, należy określić przyczynę bólu (czy jest to sam dźwięk, wrażliwość, infekcja ucha itp.) i chronić dziecko przez odcięcie go od źródła bólu lub osłonę uszu, na przykład słuchawki redukujące hałas. Ważne jednak, aby nauszników nie nosić przez cały dzień. Powinno się je zakładać jedynie wtedy, gdy jest to najbardziej potrzebne, aby uniknąć habituacji i przekalibrowania tego typu wrażliwości.

Można by wymienić o wiele więcej dramatycznych sytuacji, które trudno rozpoznać osobom mającym dobre intencje. Zmuszanie do przebywania w odosobnionym, cichym pomieszczeniu szkolnym lub w innej instytucji z powodu niekontrolowanego zachowania jest skrajnym przykładem sposobu, w jaki dzieci o specjalnych potrzebach mogą być jeszcze bardziej traumatyzowane. Także zmuszane do siedzenia na twardym szkolnym krześle z zawieszonym nad głową światłem fluorescencyjnym , które migocze, raniąc oczy i uszy oraz powodując ból głowy, a przy tym żądanie, aby dziecko utrzymywało kontakt wzrokowy i wykonywało określone czynności, może być odczuwane jako zwyczajnie nieprzyjemne albo piekielnie trudne. Z kolei umiejscowienie dziecka w pokoju z łagodnym, rozproszonym oświetleniem żarowym na poziomie oczu i usadzenie go na wygodnym krześle/poduszce może sprawić, że przykre przeżycie wywołujące nieprzyjemne reakcje typu „walcz lub uciekaj” zamienimy w pozytywne doświadczenie dydaktyczne.

Jeśli dziecko włóczy się samotnie po ciemniejszych zakątkach placu zabaw, aby możliwie jak najdalej uciec od blasku słońca i zamętu tworzonego przez kolegów grających w dwa ognie, daj dziecku słuchawki redukujące hałas, okulary przeciwsłoneczne lub czapkę z daszkiem, a także zaproponuj mu uczestnictwo w innej grze ruchowej wymagającej mniejszego skupiska ludzi – wtedy przekonasz się, że będzie ono radośniejsze i bardziej zaangażowane (Biel, 2015).

źródło: L. Biel, Integracja Sensoryczna…, WUJ, Kraków 2015

Kategorie
Podtypy zaburzeń przetwarzania sensorycznego w autyzmie

Podtypy zaburzeń przetwarzania sensorycznego w autyzmie

Miller wraz z zespołem (2007) zajęła się nozologią sześciu podstawowych podtypów zaburzeń przetwarzania sensorycznego.

Dwa z nich, najczęściej opisywane, zostały ujęte w najnowszym Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych (DSM-5; American Psychiatric Association, 2013) w opisie autyzmu: nadwrażliwość sensoryczna i podwrażliwość sensoryczna (wcześniej zwane nadreaktywnością sensoryczną i podreaktywnością sensoryczną). Są to podtypy większej kategorii o nazwie zaburzenie modulacji sensorycznej. Niemniej jednak to trzeci podtyp modulacji sensorycznej – poszukiwanie bodźców sensorycznych (ang. sensory craving) – może mieć większy związek z SIB (zachowania autoagresywne).

Poszukiwanie (lub pragnienie) wrażeń sensorycznych opisuje zachowania osoby, która stara się uzyskać więcej stymulacji niż tylko te, które są dostępne w sposób naturalny w otoczeniu. Jest to chyba najmniej zrozumiana forma SPD (zaburzenia integracji sensorycznej). Miller wraz z zespołem (L. J. Miller, J. G. Sullivan i S.A. Schoen dane surowe i nieopublikowane), w oparciu o analizę grupy 252 osób z SPD, zaproponowała hipotezę, że poszukiwanie bodźców sensorycznych jest w istocie kategorią odrębną od SPD. Zasugerowała też, że brak odpowiedniej ilości dopaminy może sygnalizować mózgowi, iż pragnie on dodatkowej stymulacji w układzie nagrody, czyli w jądrze półleżącym (dr Lucy Miller i Karen Misher, mgr, Sensory Processing Disorder Foundation, Greenwood Village, Kolorado).

źródło: S. M. Edelson, J. Bosford Johnson, Zachowania autoagresywne w autyzmie…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2018

fot. Velizar Ivanov, unsplash.com

Kategorie
Potrzeba a nagroda sensoryczna w zespole Aspergera

Potrzeba a nagroda sensoryczna w zespole Aspergera

Dla dzieci z problemami sensorycznymi nagrody związane z doznaniami zmysłowymi mogą być motywujące. Cała sztuka polega na właściwym odróżnianiu potrzeb sensorycznych, których zaspokojenia nie można zaniechać ze względu na zachowanie dziecka, od preferencji sensorycznych (ulubionej czynności, przedmiotu, przysmaku i tym podobnych).

Potrzeba sensoryczna

  • Klasa jest za głośna dla dziecka. Pozwolenie na noszenie słuchawek, nauszników czapki lub używanie iPoda/komórki/tabletu w czasie zajęć nie jest przywilejem, ale pomaga mu zarządzać liczbą odbieranych bodźców dźwiękowych w celu samoregulacji i skupienia uwagi na wykonywanych zadaniach.
  • Dziecko potrzebuje ruchu. Pozwolenie na załatwianie spraw w sekretariacie, przesuwanie krzeseł w klasie lub książek na pólkach to nie przywilej. Czynności te dostarczają bodźców proprioceptywnych, których dziecko potrzebuje, aby zachować spokój, gotowość na nowe doświadczenia i poczucie porządku.

Nagroda sensoryczna

Prawie wszystkie wszystkie dzieci reagują na nagrody, jeśli tylko są one odpowiednio zdefiniowane. To ważny warunek. Motywacja za pomocą nagród jest skuteczna tylko, jeżeli ma wartość dla dziecka – a jego potrzeby mogą się z czasem zmienić. Ustalając nagrody sensoryczne, weź pod uwagę wszystkie zmysły dziecka. Taka nagroda może być:

  • coś, co zajmuje ręce, np. ulubiona mała zabawka;
  • coś, na co można patrzeć: książka, , zdjęcia, ruch uliczny, zwierzęta;
  • coś do jedzenia;
  • coś do powąchania;
  • coś do zrobienia (zabawa w basenie z piłeczkami lub w piaskownicy, inne doświadczenie sensoryczne).

Uwaga

Najważniejszym aspektem skuteczności wzmocnień jest określenie, kiedy ilość bodźca będzie wystarczająca, a kiedy nadmierna (kwestia sytości). Czy jeśli pozwolisz dziecku bawić się zabawką, będzie skłonne ci ją oddać po określonym czasie nagradzania, czy zrozumie jej odebranie jako karę? Stosuj różne rodzaje wzmocnień; mieszaj je ze sobą. Ustal na samym początku jasne zasady: dziecko może się bawić daną zabawką tylko wtedy, kiedy zasłuży na nagrodę i tylko przez 3 minuty – ustaw minutnik, aby zadzwonił, gdy zabawa powinna się skończyć. Z kilku powodów nie polecamy używania jedzenia jako nagród. Po pierwsze, takie wzmocnienia rzadko są zdrowe (chyba, że twoje dziecko zaakceptuje nagrody w postaci winogron lub małych marchewek zamiast cukierków, czipsów lub krakersów). Po drugie, co jeśli dziecko właśnie zjadło śniadanie lub obiad i nie jest głodne? Jak ocenić, ile krakersów w kształcie rybki lub kostek czekolady dziecko musi dostać, by nagroda zadziałała motywująco, i co zrobić, jeśli się okaże, że jest ich za mało, a dziecko się zdenerwuje? (Notbohm, Zysk, 2016).

źródło: E. Notbohm, V. Zysk, 1001 Porad dla Rodziców i Terapeutów Dzieci z Autyzmem i Zespołem Aspergera…, WUJ, Kraków 2016

Kategorie
Dopasuj dźwięk - zabawa sensoryczna

Dopasuj dźwięk – zabawa sensoryczna

Każdy głos i każdy instrument brzmi inaczej. Rozróżnianie tych odmiennych brzmień może sprawiać trudności dziecku z problemami z przetwarzaniem wrażeń słuchowych. Ta zabawa uczyni rozpoznawanie dźwięków ciekawym i przyjemnym zajęciem.

Zakres wieku rozwojowego:

  • 3+

Cele/Korzyści

  • Liczenie na głos to podstawowa umiejętność językowa.
  • Podnoszenie guzików i fasolek oraz wrzucanie ich do pojemników poprawia koordynację oko – ręka i małą motorykę.
  • Słuchanie i rozróżnianie brzmienia zawartości pojemników poprawia dyskryminację słuchową i pamięć słuchową.
  • Potrząsanie pojemnikami poprawia stopniowanie siły ruchu, koordynację obustronną i świadomość rytmu.

Potrzebne przedmioty

  • Dziesięć pustych identycznych pojemników, na przykład małe plastikowe butelki.
  • Pięć rodzajów małych przedmiotów, na przykład ryż, groch, guziki, spinacze do papieru, monety groszowe lub małe gumki do mazania.

Przygotowanie

  • Wspólnie z dzieckiem napełnijcie częściowo pięć par grzechotek: jedną parę ryżem, drugą grochem itd. W trakcie tej czynności można bawić się w liczenie na głos – trzy monety wkładamy do tego pojemnika i trzy do drugiego, sześć ziaren fasoli do tego pojemnika i sześć do drugiego.
  • Wymieszaj pojemniki, żeby rozdzielić pary, i ułóż je na stole.

Co może zrobić dziecko

  • Potrząsać pojemnikami i próbować odgadnąć, co znajduje się w środku.
  • Podnosić i potrząsać nimi, jeden po drugim, dopóki nie znajdzie się dwóch o podobnym brzmieniu. Potrząsnąć nimi jednocześnie, żeby upewnić się, ze brzmią tak samo.
  • Użyć pojemników jako grzechotek, żeby wybijać rytm przy śpiewaniu piosenek albo podczas słuchaniu muzyki (Kranowitz, 2015).

źródło: C. S. Kranowitz, Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2015

Kategorie
Zmysł smaku - scenariusz zajęć sensorycznych

Zmysł smaku – scenariusz zajęć sensorycznych

Temat: „Słodki… jak lizak”

Scenariusz (praca na poziomie zmysłowym)/Wzory wybranych scenariuszy dydaktyczno – terapeutycznych

Cel ogólny:

pobudzanie i rozwijanie zmysłu smaku.

Cele operacyjne

Dziecko potrafi:

  • rozpoznawać i nazywać smak słodki,
  • wybrać spośród zaproponowanych produktów (kostka cukru, lizak, cytryna, sól, grejpfrut, cukierek, miód, szklanka ze słoną wodą) tylko te o smaku słodkim,
  • zamalować ograniczoną powierzchnię (lizak w kształcie koła),
  • wykonywać proste ćwiczenia warg i języka.

Metody:

  • wspierające rozwój dziecka i aktywizujące,
  • czynne: samodzielne doświadczenia, zadania stawiane do wykonania,
  • słowno-percepcyjne: obserwacja i pokaz, naśladowanie z objaśnieniem, elementy Metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz.

Środki dydaktyczne:

lizak, cytryna, sól, grejpfrut, cukierek, kostka cukru, miód, szklanka ze słoną wodą, farby, karton, kontur lizaka – duże koło z patykiem, obrazki: lizaka, cytryny, soli, grejpfruta, cukierka.

Przebieg zajęć:

1. „Co to jest?”

  • rozpoznawanie (za pomocą wzroku i na podstawie własnych doświadczeń), nazywanie, smakowanie wskazanych produktów: lizak, cytryna, sól, grejpfrut, kostka cukru.

2. Dopasowanka obrazkowa

  • kojarzenie smaku z przedmiotem, a następnie z obrazkiem: – lizak, kostka cukru – smak słodki, – cytryna – smak kwaśny, – sól – smak słony, – grejpfrut – smak gorzki.

3. Wyszukiwanie wśród zgromadzonych produktów (kostka cukru, lizak, miód, cytryna, woda z solą) tylko tych, które są słodkie.

4. Zabawa „co jest słodkie?” – wyszukiwanie i łączenie takich samych obrazków.

5. „Słodki jak lizak”

  • ćwiczenie usprawniające narządy artykulacyjne (ćwiczenia warg i języka):
  • obrysowywanie kształtu ust przez nauczyciela,
  • leciutki masaż warg, – ściąganie ust w dziobek, – uklepywanie, wyciąganie, oblizywanie (górnej i dolnej wargi), – lizanie lizaka.

6. „Malowany lizak”

  • zabawa naśladowcza, odtwarzanie ruchów szerokich, płynnych, kolistych, pionowych, z uwzględnieniem kierunku – za pomocą rąk, nóg, palców (w powietrzu i na wskazanej powierzchni).

7. Zabawa plastyczna „mój kolorowy lizak”

  • malowanie farbami (dłonią) ograniczonej powierzchni (koło).

8. Wspólne oglądanie wytworów pracy dziecka

źródło: A. Franczyk, K. Krajewska, Skarbiec nauczyciela-terapeuty…, Impuls, Kraków 2015

Kategorie
Zima - stymulacja polisensoryczna. Scenariusz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

Zima – stymulacja polisensoryczna. Scenariusz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

Zima – stymulacja polisensoryczna. Scenariusz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych

Scenariusz zajęć
rewalidacyjno-wychowawczych

Temat: Zima – (stymulacja polisensoryczna)
Czas trwania: 1 h
Cele ogólne:
– wprowadzenie podstawowych symboli, charakterystycznych dla zimy i polisensoryczne ich poznawanie,
– stwarzanie pozytywnej atmosfery podczas zajęć, tworzenie poczucia zaufania
i bezpieczeństwa,
– usprawnianie percepcji słuchowej, wzrokowej, dotykowej i węchowej,
– rozwijanie wrażliwości dotykowej,
– gromadzenie nowych doświadczeń, radość eksperymentowania.
Cele szczegółowe: uczestnik
– współdziała z nauczycielem podczas zajęć,
– odbiera wrażenia dotykowe i słuchowe,
– doświadcza wrażeń termicznych związanych z lodem oraz ciepłą i zimną wodą,
– koncentruje uwagę na proponowanych bodźcach wzrokowych,
– ćwiczy sprawność manualną,
– utrwala zapach i smak mięty,
– utrwala kolor biały,
– umie się wyciszyć, zrelaksować.

Formy pracy: praca indywidualna w ramach grupy.
Metody pracy:
– czynne – stawianie zadań do wykonania,
– słowne – kierowane do uczestnika komunikaty,
– percepcyjne – pokaz, obserwacja, samodzielne doświadczenia, zabawa,
– metoda stymulacji polisensorycznej,
– metoda pozytywnych wzmocnień,
– elementy metody Porannego Kręgu,
– elementy metody F. Affolter (kierowanie ruchem – aktywności wspomagane),
– elementy metody muzykoterapii.

Środki:
– sprzęt audio i płyty CD z przygotowanym repertuarem muzycznym (muzyka klasyczna i relaksacyjna), rzutnik, ekran, przygotowana prezentacja multimedialna, wiatrak, lampy UV,
– świeca, olejek miętowy, herbata miętowa, kubki, łyżeczki, kostki lodu, miski, słój, ciepła i zimna woda, balony, słoik, barwniki, pianka, materiały w kolorze białym do wystroju sali, gwiazdki, płatki, wstążki, chusteczki, woal w kolorze białym, folia malarska, płatki styropianowe, kula styropianowa, lampki.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie – wejście z latarenką, odgłos chodzenia po śniegu.
2. Powitanie ze świecą, obserwacja płomienia, rozgrzewanie dłoni, w tle muzyka: Moniuszko „Bajka. Opowieść zimowa”.
3. Obserwacja zimowych obrazów wyświetlanych z rzutnika i słuchanie spokojnych zimowych dźwięków ( prezentacja multimedialna, PowerPoint).
4. Żywioł – wiatr, odgłosy, obraz na ekranie, zamieć śnieżna w balonach, podmuchy wiatru z wiatraka, falowanie tkaniną, wirujące styropianowe płatki, toczenie dużej śniegowej kuli.
5. Zabawy z kostkami lodu, dotykanie, pocieranie rąk- wrażenia dotykowe i termiczne.
6. Umieszczenie kostek lodu w słoju z wodą, zabarwienie wody preparatami świecącymi w świetle UV.
6. Naprzemienne moczenie rąk w ciepłej i zimnej wodzie lub dotykanie balonów napełnionych zimną i ciepłą cieczą.
7. Relaks przy spokojnej muzyce, wirujące białe chusteczki, świecące w lampie UV, rozcieranie pianki zamkniętej w woreczku foliowym, odszukiwanie świecących gwiazdek.
9. Degustacja ciepłej, miętowej herbatki, delikatne masowanie rąk olejkiem miętowym.
10. Pożegnanie, Moniuszko –„Bajka. Opowieść zimowa”, zdmuchnięcie świecy.

Nauczyciel
Agnieszka Karasek

źródło: edux.pl

Kategorie
Balia ze sznurka - zabawa sensoryczna

Balia ze sznurka – zabawa sensoryczna

Dawniej wielu ludzi kąpało się w drewnianych baliach, przeważnie w sobotnie wieczory. Nie było kanalizacji, podgrzewanie i noszenie wody, żeby napełnić ogromną balię, było ciężką pracą, więc wiele rozdzin napełniało ją tylko raz i wszyscy po kolei kąpali się w tej samej wodzie. Zanim nadeszła kolej najmłodszego dziecka, woda była już zimna.

Ta piosenka opisuje, jak dziecko pospiesznie wkłada ręce i nogi do wody, jeszcze szybciej je wyciąga, a potem strząsa z siebie krople:

Refren:

Wskakujemy do bali

wskakujemy ostrożnie wskakujemy do bali

w sobotni wieczorek

Zwrotki:

1. Włóż w środek prawą rączkę

I wyjmij prawą rączkę

Potrząśnij nią raz-dwa-trzy

I obróć się, o tak!

2. Włóż w środek lewą rączkę…

3. … prawą nóżkę…

4. … lewą nóżkę…

5. … prawy łokieć…

6. … lewy łokieć…

7. … cały brzuszek…

8. … swój pępuszek…

9. … swoją główkę…

10. … całe ciało…

Piosenkę śpiewa się na melodię angielskiej piosenki Looby-loo, którą można znaleźć w Internecie.

Zakres wieku rozwojowego: 2,5 – 9

Potrzebne przedmioty

  • sznurek długości około 6 metrów

Przygotowanie

  • Ułóż na podłodze sznurek na kształt wielkiego koła. To właśnie będzie „balia”.
  • Powiedz: Wyobraźmy sobie, że sznurek to nasza balia, a w środku jest bardzo, ale to bardzo zimna woda.

Co mogą zrobić dzieci

  • Stanąć w kółku na zewnątrz balii i udawać, że się trzęsą.
  • Przy śpiewaniu refrenu złapać się za ręce i okrążać balię.
  • Stanąć nieruchomo, puścić dłonie i włożyć prawe ręce daleko do środka okręgu. Mogą się też lekko schylić, żeby dotknąć zimnej „wody” (podłogi).
  • Wyciągnąć ręce nad głowę, na bok albo do tyłu. Potrząsać nimi „raz, dwa, trzy” i obrócić się wokół własnej osi.
  • Złapać się za ręce, tym razem idąc w lewo.
  • Można w ten sposób przejść przez całą piosenkę lub tylko jej część, dopóki „wszyscy nie będą czyści”!

Korzysci/Cele

  • Chodzenie w kółko w grupie i obracanie się wokół własnej osi w jednym miejscu to wykonywanie ruchów obrotowych, stymulujących układ przedsionkowy.
  • Zmiana pozycji głowy podczas pochylania się do przodu i do tyłu zapewnia odpowiednie wrażenia zmysłowi równowagi.
  • Wkładanie poszczególnych partii ciała do „wody” rozwija propriocepcję, świadomość ciała i planowanie motoryczne.
  • Reagowanie na śpiewane polecenia rozwija umiejętności słuchowe i językowe.
  • Naprzemienne kręcenie się w prawo i w lewo rozwija orientację przestrzenną.
  • Udział w różnorakich zabawach polegających na staniu w kółku rozwija umiejętności społeczne.

Jak sobie radzić

Niektóre dzieci z obronnością dotykową będą miały opory przed wzięciem kogoś za rękę. Nic nie szkodzi. Być może zgodzą się, aby ktoś trzymał je za rękaw albo skraj koszulki. Ważne, żeby każdy szedł w tę sama stronę i aby utrzymać kształt koła (Kranowitz, 2015).

źródło: C. S. Kranowitz, Nie-zgrane dziecko w świecie…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2015

Kategorie
Dziecko autystyczne a integracja sensoryczna

Dziecko autystyczne a integracja sensoryczna

Autyzm jest zaburzeniem funkcji mózgu, które od zdiagnozowania pierwszego autystycznego dziecka – stanowi zagadkę zarówno dla specjalistów, jak i rodziców. Autyzm objawia się osłabionym pod wieloma względami przetwarzaniem sensorycznym, które można również zaobserwować u dzieci z innymi problemami dotyczącymi integracji sensorycznej; dlatego interakcje dziecka autystycznego z otaczającym go światem są zakłócone ~A. Jean Ayres

Takie dziecko musi się jednak zmagać z innymi jeszcze problemami w obszarze sensomotoryki i w innych dziedzinach rozwoju. Autyzm często utrudnia nawiązywanie relacji z innymi ludźmi, przy czym dziecko zbliża się czasem do jednego lub dwojga opiekunów. Mawia się, że dziecko takie „żyje we własnym świecie” i często sprawia wrażenie, jakby traktowało innych jak intruzów, którzy mogą mu ten świat zburzyć.

Dziecko może nauczyć się mówić, ale jego słownictwo bywa ograniczone, a wypowiedzi często są pozbawione intonacji charakterystycznej dla danego języka i sytuacji; wydają się monotonne, chociaż poszczególne słowa są wymawiane prawidłowo. Co więcej, dziecko autystyczne zwykle nie okazuje emocji w taki sam sposób, jak inne dzieci. W niektórych przypadkach mamy do czynienia z chłodem emocjonalnym, brakiem przywiązania czy strachu, w innych natomiast z napadami furii, krańcową agresją oraz ze znacznym rozchwianiem.

Do terapeutów zajmujących się integracją sensoryczną trafia coraz więcej dzieci zdiagnozowanych jako autystyczne. Niektórzy z małych pacjentów wydatnie zyskują na leczeniu, gdy tymczasem inni robią tylko nieznaczne postępy lub wogóle nie wykazują poprawy. Dokonanie tą drogą jakiejkolwiek odczuwalnej zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu dziecka autystycznego jest jednak bardzo pożądane i oczekiwane, zwłaszcza, że metody biochemiczne są mało skuteczne, a zastosowanie metod behawioralnych umożliwia zaledwie kontrolę nad zachowaniem dziecka bez faktycznego usunięcia przyczyny problemów (A. Jean. Ayres, 2018).

źródło: A. Jean Ayres, Dziecko a integracja sensoryczna, Harmonia Universalis, Gdańsk 2018

fot. sylwiaiwan.com

Kategorie
Nietoperz i ćma - świat dźwięku i ciemności

Nietoperz i ćma – świat dźwięku i ciemności

Ta zabawa pozwala zajrzeć do świata zupełnie innego niż nasz – świata dźwięku i ciemności, w którym jedno zwierzę poluje na drugie i oba robią niezwykłe rzeczy, żeby przetrwać.

Nietoperz i ćma daje dzieciom moc radości , gdy odgrywają rolę nurkującego w powietrzu za swoją ofiarą nietoperza albo ćmy, której udało się zręcznie uniknąć złapania, czy też wówczas, gdy wcieliły się w rolę drzewa, całe rozdygotane z emocji. Dzieci integrują się ze sobą, przezwyciężają nieśmiałość i w pełni uczestniczą w zabawie. Potem zwykle zadają mnóstwo pytań o sprytne stworzenia, które odgrywały.

W tej zabawie ćwiczy się przede wszystkim umiejętność słuchania, istotną w odbieraniu informacji werbalnej i budowaniu przyjaźni. Różne role do odgrywania dają możność działania, wyostrzają zmysły, uczą samokontroli i skupienia, zaufania do innych i współpracy, a także samodzielności.

Nietoperz musi słuchać uważnie, co odpowiada ćma, nie zwracając uwagi na inne głosy. Nietoperze muszą też mieć na uwadze granice tworzoną przez drzewa i instynktownie ufać swoim ruchom. Wszystko to pozwoli im odnieść sukces i upolować zdobycz.

Ćmy muszą uważnie słuchać odgłosu nietoperza i zachować czujność, gdy się zbliża. Muszą być przebiegłe i ciche, by uniknąć złapania.

Drzewa muszą być bardzo czujne. Tworząc granicę, pracują zespołowo i muszą uważać, ale odzywają się tylko wtedy, gdy dotkną ich nietoperz lub ćma. W sumie to cudowne doświadczenie!

Przygotowanie

Opowiedz dzieciom o niezwykłym zjawisku naturalnym zwanym echolokacją. Nietoperze uważane są za ślepe, ale w rzeczywistości potrafią się orientować w przestrzeni równie dobrze jak my.

Nietoperz, echolokacja, wykład:

Miejsce zabawy

Leśna polana stanowi idealne miejsce, gdyż las zamieszkuje wiele gatunków nietoperzy i ciem. Jednak można się w to bawić w każdej otwartej przestrzeni.

Grupa wiekowa: od 4. lat.

Liczba uczestników

6 lub więcej. Przy dużych grupach: spróbuj zwiększyć liczbę ciem do 3-5. Jeśli jest trudno złapać ćmy, drzewa mogą przysunąć się do środka o krok.

Czego dzieci się uczą:

  • aktywności
  • posługiwania się zmysłami, zwłaszcza słuchem,
  • skupienia
  • samodzielności
  • samokontroli
  • o doborze naturalnym/przystosowaniu gatunków.

Zestaw

  • Przepaska na oczy lub chusteczka bawełniana.

Żeby jednak zauważyć w nocy pożywienie w rodzaju ciem czy innych owadów, nietoperze posługują się nie oczami, lecz uszami. Nietoperze rozpoznają świat wokół siebie, fruwając w kółko i wydając dźwięki, a potem słuchając powracającego echa. Nazywa się to echolokacją. Za pomocą tych dźwięków potrafią ocenić, w jakiej odległości znajduje się dany przedmiot, jakiej jest wielkości i jakiego kształtu, a także, w którą stronę się porusza.

Do startu! Gotowi?

Jednego uczestnika wybieramy na nietoperza, drugiego na ćmę. Wszyscy pozostali są drzewami. Każdemu dajemy szansę być nietoperzem lub ćmą. Wszystkie drzewa trzymają się za ręce i otaczają kołem nietoperza i ćmę. Nietoperzowi zakładamy opaskę na oczy. Nic nie widząc, musi złapać ćmę!

Start!

Nietoperz klaszcze w dłonie i ćma robi to samo. Klaśnięcie w dłonie to wysłany przez nietoperza sygnał dźwiękowy. Odklaśnięcie przez ćmę to odbicie tego sygnału powracające do nietoperza. To echolokacja. Nietoperz wie teraz, gdzie jest ćma i może ją złapać i zjeść. Ale ćma może próbować uniknąć złapania, żeby przeżyć. Jeśli próbujący złapać ćmę nietoperz dotknie któregoś z drzew, drzewo woła głośno: DRZEWO!, a polowanie trwa dalej.

Spróbuj tak!

Szybkie klaśnięcie w dłonie kilka razy z rzędu może ułatwić zlokalizowanie ćmy.

Gdy nietoperz złapie ćmę, ta uważana jest już za zjedzoną. Nietoperz poluje dalej, dopóki nie złapie wszystkich ciem.

Na koniec

Zachęć dzieci do porozmawiania o nietoperzach i ćmach. Jakie cechy są najbardziej potrzebne do łapania ciem? Szybkie poruszanie się, dobry słuch, pewność działania? A jakie umiejętności pomagają ćmom przeżyć? Ciche poruszanie się, umiejętność szybkiego latania nisko przy ziemi?

Dobór naturalny

W przyrodzie cechy umożliwiające każdemu gatunkowi zwierząt przetrwanie są przekazywane z pokolenia na pokolenie w procesie zwanym doborem naturalnym. Wspaniałym przykładem tego jest nocna ćma krępak nabrzozak (Biston betularia), występującą na całym świecie.

Ćma krępak nabrzozak (Biston betularia)

Do XIX wieku w Wielkiej Brytanii miała ona jasny kolor, co umożliwiało jej kamuflaż na jasnych pniach brzozy, na której siadała. Osobniki, które były ciemniejsze, były łatwiej dostrzegane i zjadane przez ptaki. W czasach rewolucji przemysłowej dym i zanieczyszczenie powietrza przez fabryki spowodowały, że pnie drzew stały się czarne. Wtedy jasne ćmy już nie były zakamuflowane i ptaki zjadały je w dużych ilościach. Przetrwały tylko te, które miały ciemniejszy kolor. A obecnie znów następuje zwrot. Bardziej troszczymy się o środowisko, drzewa już nie są tak ubrudzone sadzą, toteż pojawiły się znów jasne okazy krępaka nabrzozaka. Sposób w jaki zwierzęta przystosowują się do swojego otoczenia, to jeden z cudów natury!(Houghton, Worrol, 2017).

źródło:

  • P. Houghton i J. Worrol, Leśna szkoła dla każdego…, MUZA, Warszawa 2017
  • wikipedia.org