Przykładowy program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia z afazją

Informacje ogólne

1. Uczeń objęty zajęciami rewalidacyjnymi:… uczeń klasy I , afazja ruchowa.
   2. Opiekun prawny/rodzic dziecka:…
   3. Kwalifikacja do zajęć: Orzeczenie nr… o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez Poradnię Psychologiczno- Pedagogiczną w… w dniu…
   4. Warunki realizacji zajęć rewalidacyjnych w roku szkolnym 20…/…: zajęcia rewalidacyjne będą realizowane w roku szkolnym 20…/… w warunkach szkolnych,
   w ramach 2 godzin tygodniowo.
   5. Ocena postępów ucznia: ocena postępów ucznia przedstawiona zostanie w formie pisemnej oceny po I i II półroczu bieżącego roku szkolnego.

Cele zajęć rewalidacyjnych

Cel główny:
Optymalne korygowanie defektów (funkcji zaburzonych i uszkodzonych),
a zarazem rozwijanie tych funkcji psychicznych i fizycznych, które są najsilniejsze.

Cele szczegółowe:
– Usprawnianie optymalnego komunikowania się z innymi;
– Rozwijanie kompetencji komunikacyjnych i językowych;
– Rozwijanie umiejętności odbioru i przetwarzania informacji napływających z otoczenia;
– Wspieranie rozwoju sfery emocjonalno – społecznej,
– Doskonalenie sfery poznawczej, koncentracji uwagi,
– Ćwiczenie spostrzegania wzrokowego i słuchowego,
– Rozwijanie umiejętności współdziałania z innymi.

Zasady pracy rewalidacyjnej

W trakcie zajęć rewalidacyjnych pedagog będzie kierował się następującymi zasadami pracy:
– Zasada akceptacji dziecka.
– Zasada podmiotowości i indywidualności łącząca się ściśle z poszanowaniem praw dziecka niepełnosprawnego i jego możliwościami, potrzebami
i oczekiwaniami oraz z partnerskim podejściem do niego we wszelkich działaniach rewalidacyjnych.
– Zasada refleksyjności polegająca na systematycznym analizowaniu podjętych działań
i twórczym modyfikowaniu ich w zależności od postępów w rozwoju dziecka.
– Zasada systematyczności i konsekwencji.

Metody i formy pracy

Metody pracy:
Metoda symultaniczno – sekwencyjna prof. J. Cieszyńskiej
Elementy stymulacji polisensorycznej (zobacz, usłysz, dotknij)
Elementy Kinezjologii Edukacyjnej P. Dennisona;
Elementy arteterapii
Ćwiczenia grafomotoryczne H. Tymichowej usprawniające technikę rysowania i pisania
Elementy integracji sensoryczno – motorycznej z wykorzystaniem kabiny SI
Metody oparte na słowie: pogadanka, opis, opowiadanie, uczenie prowadzenia dialogu;
Obserwacja;
Metoda zadań stawianych do wykonania;
Metody interaktywne (Magiczny dywan)
Gry dydaktyczne
Forma pracy:
Zajęcia rewalidacyjne w roku szkolnym 20…/…będą odbywać się w formie zajęć indywidualnych, w ramach 2 godzin tygodniowo.

Forma indywidualna zajęć rewalidacyjnych pozwala na indywidualizację treści oraz tempa uczenia się. Dzięki temu możliwe jest staranne kontrolowanie przebiegu i wyników działań pedagogicznych.

Zakres współpracy z rodzicami (opiekunami prawnymi) dziecka

Zajęcia rewalidacyjne odbywają się na terenie szkoły, opiekę niezbędną w tym czasie zapewnia nauczyciel prowadzący.
Pedagog zakłada, że kontakt z rodzicami dotyczyć będzie głównie spotkań indywidualnych, na których:

• nauczyciel i rodzic wymieniać się będą informacjami dotyczącymi postępów edukacyjnych dziecka,
• strony wymieniać się będą informacjami na temat mocnych i słabych stron niepełnosprawnego ucznia,
• kontakt na linii: nauczyciel-opiekun prawny dotyczyć może także udzielania przez pedagoga wskazówek do dalszej pracy rodzica z dzieckiem w warunkach domowych np. odrabianie lekcji.

Ćwiczenia terapeutyczne:

1. Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownik:

• rozwijanie słownictwa;
• rozwijanie umiejętności prowadzenia dialogu;
• odpowiadanie na pytania: co robi? co się dzieję? – czasowniki;
• kształtowanie umiejętności stawiania pytań;
• wzbogacanie pojęć (określanie ogólnej grupy przedmiotów);
• praca z sylabami;
• słuchanie treści opowiadań podawanych ustnie lub w połączeniu z materiałem konkretnym;
• dobieranie obrazków do całości z próbą uzasadnienia wyboru;
• powtarzanie wyrazów, krótkich zdań, opowiadań po nauczycielu;
• układanie zdań do ilustracji;
• opowiadanie treści obrazków, historyjki obrazkowej;
• prowokowanie samorzutnych wypowiedzi na określony temat;
• ćwiczenia usprawniające mowę pod względem gramatycznym;
• zabawy fonologiczne (z rymem, ortofoniczne, z sylabami, z głoskami);

1. Stymulacja kompetencji społeczno-emocjonalnych:

• rozwijanie emocji: rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie i innych;
• odpowiednie reagowanie na różne sytuacje;
• wyrażanie emocji środkami plastycznymi, muzycznymi;
• nauka panowania nad emocjami;
• nauka zachowań adekwatnych do różnych sytuacji społecznych;
• przestrzeganie zasad i norm społecznych;
• nauka rozumienia i respektowania potrzeb innych osób;
• rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych;
• wygaszanie niepożądanych emocji i zachowań;
• nagradzanie pożądanych zachowań;
• rozwiązywanie prostych zagadek myślowych;
• gry edukacyjne dotyczące zasad i norm społecznych oraz stymulujące logiczne myślenie;
• rozwijanie poczucia sprawstwa;
• wzbudzanie wiary we własne możliwości;

1. Ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową i pamięć wzrokową:

• dobieranie i łączenie par jednakowych przedmiotów i obrazków;
• segregowanie przedmiotów według określonej cechy;
• dobieranie par jednakowych figur;
• układanie puzzli;
• dobieranie części do całego obrazka;
• układanie dowolnych kompozycji według własnej inwencji twórczej oraz według podanego wzoru;
• wyszukiwanie różnic i podobieństw na obrazkach;
• rysowanie konturów wg podanego wzoru;
• wypełnianie kształtów zaznaczonych konturem;
• uzupełniane brakujących elementów na obrazkach;
• uzupełnianie obrazka wg instrukcji słownej,
• rozpoznawanie zmian w uprzednio eksponowanych obrazkach wzrokowych;
• odwzorowywanie prostych wzorów z pamięci;
• dokańczanie podanych szlaczków i rytmów wg wzoru;
• gry edukacyjne;
• wyszukiwanie wskazanych liter w tekście;
• domino sylabowe;
• wyszukiwanie sylaby demonstrowanej wśród innych;
• wskazywanie poznanych sylab w wyrazach;
• wyszukiwanie takich samych wyrazów;
• wyszukiwanie różnic w wyrazach;
• porządkowanie wyrazów tak, by powstały zdania;

1. Ćwiczenia rozwijające umiejętności matematyczne:

• przeliczanie;
• dodawanie i odejmowanie w zakresie 10 i z przekroczeniem progu 10;
• zabawy z banknotami /zakupy/;
• grupowanie przedmiotów ze względu na ich przynależność wraz z uzasadnieniem;
• klasyfikowanie przedmiotów wg podanych cech;
• porównywanie liczebności zbiorów (stosowanie określeń: więcej, mniej, tyle samo);
• kształtowanie umiejętności określania ilości przedmiotów w zbiorze;
• porządkowanie przedmiotów według kształtu, wielkości, koloru;
• tworzenie z mozaiki geometrycznej dowolnych wzorów, kompozycji;
• odwzorowywanie kształtu poznanych figur;
• domino geometryczne;

1. Ćwiczenia rozwijające motorykę małą i dużą:

• rzucanie i chwytanie piłeczki;
• zabawy w deszcz, grę na pianinie, raka, itp.; ugniatanie papierowych kul z gazet;
• nawlekanie koralików;
• układanie wzorów z patyczków lub klocków geometrycznych;
• rozdzieranie i rozcinanie papieru po narysowanych liniach;
• wycinanki, wydzieranki, naklejanki;
• modelowanie w plastelinie, modelinie;
• montowanie konstrukcji z gotowych elementów;
• stemplowanie;
• zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn;
• malowanie dużych form falistych i szlaczków;
• kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem na dużych arkuszach;
• rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym;
• kreskowanie-wypełnianie konturów kolorem za pomocą kresek;
• pogrubianie konturu, czyli wodzenie po wzorze;
• zamalowywanie małych pól wg oznakowania: „ Co się kryje na obrazku?”;
• łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą;
• obrysowywanie szablonów;
• rysowanie szlaczków literopodobnych w dużej liniaturze;
• odwzorowywanie szlaczków wg demonstrowanych wzorów;
• próby odtwarzania eksponowanych wzorów z pamięci;
• samodzielne rysowanie różnorodnych szlaczków, wzorów, rysunków.

1. Ćwiczenia koordynacji słuchowo-wzrokowo-ruchowej:

• ćwiczenia równowagi – chodzenie po narysowanej linii;
• chody i marsze ze zmianą kierunku na określony sygnał dźwiękowy lub słuchowy;
• ćwiczenia orientacji kierunkowej związane z percepcją słuchową – zabawa,, skąd dochodzi głos?”;
• zabawy naśladowcze usprawniające koordynację ruchową – naśladowanie ptaków, samolotów, pływania;
• zabawy ruchowe – zręcznościowe – toczenie, rzucanie i chwytanie woreczków, piłek, kółek;
• zabawy zręcznościowe;
• zabawy manipulacyjne,
• zabawy z wykorzystaniem Magicznego dywanu.

Ewaluacja
Ewaluacja będzie dokonywana na bieżąco podczas obserwacji postępów dziecka. Po każdym półroczu będzie dokonana ocena efektywności, w celu wyciągnięcia wniosków do dalszej pracy rewalidacyjnej i ewentualnej modyfikacji programu.
Program zajęć rewalidacyjnych będzie na bieżąco modyfikowany w zależności od aktualnych potrzeb i możliwości dziecka.

Opracowanie:
mgr Karolina Gurazda