Mówić bez słów, język niewerbalny – historyjka społeczna
Umiemy mówić za pomocą słów, ale również nie mówiąc ani słowa. Ten język bez słów stwarza ci najwięcej problemów w zrozumieniu tego, co inni chcą powiedzieć.
- Można mówić swoją twarzą. Wyraz twarzy mówi, co odczuwamy, czy jesteśmy smutni czy zadowoleni. Do tego języka twarzy należy uśmiech można także marszczyć brwi, robić różne grymasy.
- Można mówić spojrzeniem. Spojrzenie może być miłe albo złośliwe. Kiedy jest się zagniewanym na dziecko, mówi się, że „karcimy je wzrokiem”, żeby powiedzieć, że nasze spojrzenie jest gniewne. Można mieć spojrzenie smutne, wystraszone, zaskoczone. Można mieć spojrzenie spłoszone, jakby nieskierowane w twoją stronę, mówiące: „Nie interesuję się tobą, nie chcę cię oglądać albo „Boję się ciebie. Można mieć spojrzenie natarczywe, mówiące: „Spójrz, interesuję się tobą, podejdź do mnie, chodź ze mną – porozmawiajmy”.
- Można mówić za pomocą oddechu. Może służyć do powiedzenia, że jesteśmy zniecierpliwieni i nie chcemy dłużej czekać. Może znaczyć, że zrobiło się nam lżej, baliśmy się, ale to się skończyło. Można pokazać, że jest nam przykro. Ktoś ma kłopoty i to nas martwi, żałujemy, jesteśmy trochę zasmuceni.
- Można mówić, poruszając się. Kiedy unosimy ramiona, to oznacza, że rezygnujemy: „Tym gorzej, nie możemy postąpić inaczej, trzeba pogodzić się z tą sytuacją”. Wzruszenie ramion może oznaczać różne rzeczy. Pozwala to zrozumieć sytuacja, czyli to, co dzieje się w momencie, gdy jakaś osoba podnosi ramiona. Dowiadujemy się wtedy, co chce nam powiedzieć. Również ruchy ręki mogą powiedzieć wiele, zależnie od szybkości, z jaką ręka się porusza, od jej ułożenia, sposobu poruszania. Można wreszcie przekazać informację, podnosząc brwi.
- Można także mówić postawą ciała. Wobec osoby, której się obawiamy, nie stoimy w ten sam sposób, jak wobec osoby, którą bardzo lubimy i której się nie boimy.
- Można mówić również tonem głosu. Nie mówimy w ten sam sposób, kiedy jesteśmy zasmuceni jak wówczas, gdy jesteśmy bardzo zadowoleni. Na przykład osoba bardzo smutna mówi wolniej niż osoba bardzo zadowolona.
Jest prawie niemożliwe wytłumaczyć ci w jednym opisie znaczenie różnych westchnień, spojrzeń, ruchów, tonów głosu. Tych znaczeń uczysz się w praktyce, którą powinieneś zdobyć z prawdziwymi ludźmi.
- Jeśli dużo obserwujesz ludzi i uważnie słuchasz tego, co mówią, nauczysz się poznawać język bez słów, język niewerbalny. Przykładowo on mówi, że nie chce dłużej czekać i wzdycha w ten sposób (bardzo mocno). Kiedy zobaczysz wiele razy ludzi wzdychających w ten sposób i mówiących, że nie chcą dłużej czekać, uda ci się rozpoznać westchnienie niecierpliwości. Rzadko się zdarza, aby ludzie mówili po prostu: „Nie chcę dłużej czekać”. Mówią raczej: „Mam dość, czekam już od trzech godzin” (nawet jeśli to trwało tylko tylko kilka minut), „Mam dość, czy ona nie mogłaby się pośpieszyć?”, „W końcu nie będę czekał cały dzień”.
- Niełatwo jest się nauczyć rozpoznawać język bez słów, wyłącznie obserwując innych. Z pewnością będziesz potrzebował pomocy. Mogą ci pomóc rodzice. Kiedy widzisz osobę wykonującą ruch lub rzucającą spojrzenie, którego nie rozumiesz, poproś rodziców, aby ci to wytłumaczyli: „Dlaczego ten pan wzdycha w ten sposób?, „Dlaczego tak wyciąga rękę, co chce przez to powiedzieć?”.
- Są terapeuci zajęciowi, psycholodzy, neuropsycholodzy, którzy mogą ci pomóc w nauczeniu się tego wszystkiego, posługując się zdjęciami ludzi albo dając ci zagrać/odgrywać małe scenki jak w teatrze. W tych skeczach występuje osoba, która wykonuje jakiś ruch, rzuca spojrzenie lub wzdycha. Dzięki takim scenkom nauczysz się rozpoznawać, co oznacza dane zachowanie (Grand, 2012).
źródło: C. Grand, Autyzm i Zespół Aspergera, Wydawnictwo Studio EMKA, Warszawa 2012
