Arteterapia to forma terapii wykorzystująca proces twórczy i sztukę jako narzędzia do wspierania zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego. Jest to praktyka oparta na przekonaniu, że ekspresja artystyczna może być środkiem do wyrażania myśli, uczuć i doświadczeń, które mogą być trudne do wyrażenia słowami. Arteterapia jest stosowana w różnych kontekstach, obejmując terapię indywidualną, grupową oraz prace z różnymi grupami społecznymi.

Elementy arteterapii:

1. Proces twórczy:
   • Arteterapia skupia się na samym procesie twórczym, a nie na końcowym produkcie artystycznym. Chodzi o wyrażenie siebie poprzez różne formy sztuki, takie jak malarstwo, rzeźba, rysunek czy koloryzacja.
2. Bezpieczne środowisko:
   • Tworzenie w bezpiecznym i akceptującym środowisku jest kluczowe dla arteterapii. To miejsce, gdzie każda forma ekspresji artystycznej jest akceptowana i szanowana.
3. Proces pracy zorientowany na osobę:
   • Arteterapia uwzględnia indywidualne potrzeby każdej osoby. Pracujący z terapeutą mają możliwość eksplorowania i zrozumienia swoich uczuć poprzez sztukę.
4. Współpraca z terapeutą:
   • W arteterapii terapeuta odgrywa kluczową rolę, wspierając proces twórczy i pomagając uczestnikowi zrozumieć, interpretować i przetwarzać swoje doświadczenia.

Cele arteterapii:

1. Wyrażanie i zrozumienie emocji:
   • Pomaga w wyrażaniu trudnych do ujęcia emocji, zwłaszcza u osób, które mają trudności w wyrażaniu siebie werbalnie.
2. Redukcja stresu i lęku:
   • Twórczy proces może pomóc w łagodzeniu napięć, redukcji stresu i lęku poprzez skupienie się na aktywności artystycznej.
3. Poprawa samooceny:
   • Arteterapia może wspomagać rozwój poczucia własnej wartości i poprawę samooceny poprzez pozytywne doświadczenia w procesie twórczym.
4. Rozwój Umiejętności Społecznych:
   • Praca w grupie w ramach arteterapii może wspierać rozwój umiejętności społecznych, komunikacyjnych i budowanie relacji.
5. Samopoznanie i autorefleksja:
   • Umożliwia refleksję nad własnymi myślami, uczuciami i doświadczeniami, co prowadzi do lepszego zrozumienia samego siebie.

Zastosowanie arteterapii:

• Psychoterapia:
  • Arteterapia jest stosowana w psychoterapii jako uzupełnienie tradycyjnych form leczenia, zwłaszcza w przypadku osób, które mają trudności w werbalnym wyrażaniu emocji.
• Praca z dziećmi i młodzieżą:
  • Arteterapia jest popularna w pracy z dziećmi i młodzieżą, wspierając rozwój emocjonalny i społeczny.
• Rehabilitacja:
  • W ramach rehabilitacji arteterapia może wspomagać proces zdrowienia poprzez twórcze wyrażanie i rozwijanie umiejętności motorycznych.
• Praca z grupami społecznymi:
  • Arteterapia jest wykorzystywana w pracy z grupami społecznymi, takimi jak osoby starsze, osoby z chorobami przewlekłymi czy grupy wspierające.

Arteterapia stanowi unikalne podejście do terapii.

Emocjonalny krajobraz

KORZYŚCI:
Pomoc w określeniu własnych uczuć, w celu uzyskania kontroli nad emocjami.

Czas przygotowania:
5 minut
Czas trwania ćwiczenia:
45 minut

MATERIAŁY:
ołówek,
1 arkusz papieru z bloku technicznego o wymiarach 42 cm na 59 cm,
kredki ołówkowe,
pędzel,
akwarele,
kubek z wodą

Krajobraz emocjonalny jest metaforą tego, co czujesz. To okazja, aby zbadać swoje uczucia w sposób symboliczny. Jak twoje obecne emocje przekładają się na obraz? Pomyśl o swoim krajobrazie jako o tle, środku i pierwszym planie. Bądź kreatywny w swojej wizualizacji. Twój emocjonalny krajobraz może być falistymi wzgórzami, górami, wzburzonymi morzami, jałową pustynią lub bujnym ogrodem. Twój krajobraz emocjonalny może również zmieniać się codziennie lub co tydzień.

KROKI:
1. Przed przystąpieniem do malowania posiedź w bezruchu przez 5 minut i oceń swój obecny stan umysłu. Zastanów się, jakie uczucia i emocje są z tobą w tej chwili. Pomyśl o krajobrazie, który wizualnie reprezentowałby twój aktualny nastrój. Możesz skorzystać z inspiracji obrazów znajdujących się w książkach lub w Internecie.
2. Na papierze naszkicuj ołówkiem krajobraz, który zwizualizowałeś.
3. Za pomocą pędzla i akwareli dodaj kolory do swojego krajobrazu. Możesz zanurzyć pędzel w wodzie, aby zmienić kolor lub rozjaśnić lub przyciemnić określoną barwę.
4. Nadaj swojej pracy tytuł.

Pytania do dyskusji:
• Czy twój obraz przemawia do emocji, które odczuwasz w tej chwili?
• Od jak dawna czujesz się w ten sposób?
• Gdybyś mógł się zmniejszyć i wskoczyć do swojego obrazu, gdzie byś się znajdował?
• Czy twój obraz niesie jakieś przesłanie?

źródło: Leah Guzman, Arteterapia – uzdrawiająca terapia sztuką. Proste ćwiczenia, które pomogą ci zrozumieć siebie, kontrolować emocje oraz pokonać stany lękowe i depresję…, 2023 i inni