Proste ćwiczenia z solą, cukrem i piaskiem, które rozwijają ciekawość, koncentrację i umiejętności poznawcze u dzieci z ASD. 🌊
Wprowadzenie
Woda jest jednym z najważniejszych elementów życia na Ziemi – otacza nas, nawadnia nasze ciała i stanowi kluczowy element w ekosystemie. Eksperymenty z wodą to doskonały sposób na rozwijanie ciekawości poznawczej, umiejętności obserwacji oraz wyciągania wniosków. Dla dzieci ze spektrum autyzmu (ASD) i innymi trudnościami rozwojowymi, doświadczenia z wodą mogą stać się także cenną okazją do rozwijania umiejętności sensorycznych, motorycznych i poznawczych.
Eksperymenty z rozpuszczaniem różnych substancji w wodzie, takich jak sól, cukier czy piasek, uczą dzieci podstawowych zasad chemii w sposób prosty i zrozumiały. Dzieci mają szansę dotknąć, poczuć i zobaczyć proces rozpuszczania, co pozwala na lepsze zrozumienie otaczającego je świata.
W artykule przedstawiamy kompletny scenariusz zajęć pt. „Co się rozpuszcza w wodzie?” – z instrukcją krok po kroku, celami edukacyjnymi oraz praktycznymi wskazówkami, jak dostosować zajęcia do możliwości dzieci ze spektrum autyzmu. 🌊
Cele zajęć
🎯 Rozwój myślenia przyczynowo-skutkowego – dzieci uczą się, dlaczego niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie, a inne nie.
🎯 Rozwój umiejętności poznawczych – dzieci obserwują zmiany w strukturze substancji podczas rozpuszczania.
🎯 Stymulacja sensoryczna – dzieci dotykają, mieszają i wąchają różne substancje.
🎯 Rozwój motoryki małej – dzieci ćwiczą chwytanie, mieszanie i przelewanie wody.
🎯 Rozwój umiejętności językowych – dzieci nazywają substancje, zjawiska i procesy.
🎯 Poprawa koncentracji i uważności – dzieci skupiają się na przebiegu eksperymentu.
Przygotowanie do zajęć
Materiały potrzebne do eksperymentu:
✅ 3 przezroczyste szklanki lub plastikowe kubki,
✅ 3 łyżeczki,
✅ Sól, cukier, piasek,
✅ Ciepła i zimna woda,
✅ Barwniki spożywcze (opcjonalnie),
✅ Kartki i kredki (do dokumentowania wyników).
Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie do tematu – rozmowa o wodzie
➡️ Usiądźcie w kręgu i porozmawiajcie o wodzie:
- Do czego używamy wody na co dzień?
- Czy woda ma smak, kolor i zapach?
- Czy wszystko rozpuszcza się w wodzie?
👉 Pytania naprowadzające:
- Jak myślisz, co się stanie, gdy wsypiemy sól do wody?
- Czy cukier zachowa się tak samo jak sól?
- Co się stanie, gdy wsypiemy piasek?
✅ Cel: Rozbudzenie ciekawości i wprowadzenie do tematu.
2. Eksperyment – Co się rozpuszcza w wodzie?
Krok 1: Przygotowanie wody
➡️ Napełnij trzy przezroczyste kubki wodą – dwa kubki z ciepłą wodą, jeden z zimną.
➡️ Poproś dziecko o dotknięcie wody i nazwanie, która jest ciepła, a która zimna.
✅ Cel: Stymulacja sensoryczna i rozwój percepcji dotykowej.
Krok 2: Rozpuszczanie soli
➡️ Wlej do jednego kubka z ciepłą wodą jedną łyżeczkę soli.
➡️ Poproś dziecko, aby zamieszało wodę i opisało, co się dzieje:
- „Sól znika!”
- „Woda robi się mętna!”
👉 Dodatkowe pytania:
- Czy sól rozpuściła się całkowicie?
- Czy coś osiadło na dnie?
✅ Cel: Rozwój mowy i umiejętności obserwacji.
Krok 3: Rozpuszczanie cukru
➡️ W drugim kubku z ciepłą wodą rozpuść jedną łyżeczkę cukru.
➡️ Zachęć dziecko, aby zamieszało wodę i opisało efekt:
- „Cukier znika!”
- „Woda staje się słodka!”
👉 Pytania:
- Czy cukier rozpuścił się szybciej niż sól?
- Czy cukier zmienił kolor wody?
✅ Cel: Rozwój logicznego myślenia i percepcji smaku.
Krok 4: Wsypywanie piasku
➡️ Wsyp jedną łyżeczkę piasku do kubka z zimną wodą.
➡️ Poproś dziecko o zamieszanie wody.
👉 Pytania:
- Czy piasek się rozpuścił?
- Gdzie znajduje się piasek – na dnie czy na powierzchni?
- Czy coś się zmieniło w wyglądzie wody?
✅ Cel: Nauka o różnicach w rozpuszczaniu substancji.
3. Podsumowanie i wyciąganie wniosków
➡️ Zadaj dziecku pytania dotyczące wyników:
- Co rozpuściło się w wodzie?
- Co się nie rozpuściło?
- W jakiej temperaturze woda szybciej rozpuszczała sól i cukier?
👉 Zachęć dziecko, aby narysowało wyniki eksperymentu:
- Narysuj, co się rozpuściło.
- Narysuj, co zostało na dnie.
✅ Cel: Utrwalanie wiedzy, rozwój pamięci i koncentracji.
4. Rozszerzenie tematu – Jak woda działa w przyrodzie?
➡️ Porozmawiajcie o tym, jak deszcz przenika przez glebę.
➡️ Jak sól wchłania się w wodę – porównanie z procesami w przyrodzie.
➡️ Jak cukier rozpuszcza się w herbacie – przykład z życia codziennego.
✅ Cel: Powiązanie doświadczenia z rzeczywistością.
Wskazówki do pracy z dzieckiem z ASD
✔️ Jasne instrukcje – formułuj krótkie i proste polecenia.
✔️ Powtarzalność – powtarzaj instrukcje, aby dziecko lepiej je zapamiętało.
✔️ Stymulacja sensoryczna – pozwól dziecku dotknąć, powąchać i spróbować substancji.
✔️ Pozytywne wzmocnienie – chwal dziecko za każdą próbę i sukces.
Podsumowanie
Eksperyment z rozpuszczaniem soli, cukru i piasku w wodzie to proste, a zarazem niezwykle angażujące zajęcie, które rozwija zdolności poznawcze, językowe i sensoryczne. Dzieci uczą się poprzez zabawę, obserwację i interakcję z otoczeniem. Zajęcia te stanowią świetny wstęp do rozmów o właściwościach wody, procesach chemicznych i otaczającej nas naturze. 🌊☀️
📌 Wskazówka: Regularne wykonywanie podobnych eksperymentów wzmacnia koncentrację i pomaga dziecku lepiej rozumieć otaczający świat. 🌟
autyzm.life i neuroróżnorodni 