Ebook dla nauczycieli, pedagogów specjalnych, logopedów i terapeutów
📘 IPET dla ucznia z afazją: Jak skutecznie wspierać rozwój językowy i komunikacyjny
Praktyczny eBook dla nauczycieli, terapeutów, logopedów i rodziców
➡️ Czy pracujesz z dzieckiem, które rozumie więcej, niż potrafi powiedzieć?
➡️ Czy szukasz konkretnych rozwiązań i gotowych narzędzi do pracy z uczniem z afazją?
Ten eBook to kompletny przewodnik po tworzeniu IPET-u dla dziecka z afazją, stworzony z myślą o realnej praktyce szkolnej i terapeutycznej. Łączy aktualną wiedzę neurologopedyczną z empatycznym podejściem do dziecka, które każdego dnia walczy o swój głos.
W środku znajdziesz:
✅ gotowy wzór IPET z WOPFU, celami i formami wsparcia,
✅ przykładowe scenariusze zajęć rewalidacyjnych wspierających rozwój mowy i komunikacji,
✅ checklisty postępów, karty ewaluacji i narzędzia terapeutyczne,
✅ listę fundacji i miejsc wsparcia w Polsce,
✅ inspiracje z metody krakowskiej, AAC, TEACCH i praktyki neuropsychologicznej.
„IPET to nie biurokracja, to most do zrozumienia dziecka.”
– terapeuta TUS
Stwórz dokument, który naprawdę działa – z sercem, z wiedzą i z troską o indywidualny rozwój dziecka.
Ebook idealny do wykorzystania w szkole, poradni, gabinecie i domu.
🎓 Zainspiruj się. Zastosuj. Pomóż dziecku mówić jego językiem.
Ebook znajduje się w zakładce eBooki wraz z opisem na stronie autyzm.life i neuroróżnorodni oraz na górnym szablonie strony.
Spis treści
🧩 Wprowadzenie
- Czym jest afazja dziecięca?
- Afazja ekspresyjna, recepcyjna i mieszana – definicje i różnice
- Neurobiologiczne i psycholingwistyczne podstawy zaburzeń mowy
- Rola IPET-u w procesie wsparcia dziecka z afazją
🔹 Rozdział 1: Diagnoza i obserwacja – punkt wyjścia IPET
- Na co zwracać uwagę w obserwacji dziecka z afazją?
- Współpraca z logopedą, neurologopedą, psychologiem
- Narzędzia diagnostyczne: KOLD, RHL, Test STAN
- Profil funkcjonowania ucznia (WOPFU) – przykładowe sformułowania
✏️ Załącznik:
✅ Wzór opisu funkcjonowania ucznia z afazją (do IPET)
🔹 Rozdział 2: Cele terapeutyczne i edukacyjne w IPET
- Jak stawiać cele zgodne z diagnozą i możliwościami ucznia
- Cele krótkoterminowe i długoterminowe – przykłady
- Integracja terapii logopedycznej z programem nauczania
- Równoważenie edukacji z terapią mowy i komunikacji
Cytat: „IPET to nie biurokracja, to most do zrozumienia dziecka.” – terapeuta TUS
🔹 Rozdział 3: Zasady dostosowania treści i metod nauczania
- Metody nauczania wspierające dzieci z afazją (np. metoda symultaniczno-sekwencyjna)
- Strategie wizualne, alternatywne formy komunikacji (AAC, PCS, piktogramy)
- Uproszczony język, instrukcje wielozmysłowe
- Organizacja przestrzeni w klasie i struktury dnia (TEACCH)
✏️ Załącznik:
✅ Lista dostosowań edukacyjnych do IPET dla ucznia z afazją
🔹 Rozdział 4: Przykładowy IPET dla ucznia z afazją
- Imię i dane ucznia (fikcyjne)
- Orzeczenie i podstawy prawne
- WOPFU (funkcjonowanie)
- Cele edukacyjne i terapeutyczne
- Formy wsparcia (rewalidacja, zajęcia logopedyczne, psychologiczne)
- Dostosowania egzaminacyjne
- Osoby odpowiedzialne za realizację IPET
🔹 Rozdział 5: Zajęcia rewalidacyjne i terapia pedagogiczna
- Scenariusze zajęć wspierających rozwój językowy
- Przykładowe ćwiczenia:
- Budowanie prostych zdań
- Uzupełnianie luk w zdaniach
- Opisywanie obrazków
- Rymy, rytmizacja, sylabizacja
- Rola zabawy i dramy terapeutycznej
✏️ Załącznik:
✅ 4 scenariusze zajęć rewalidacyjnych dla dziecka z afazją
✅ Checklisty postępów dziecka
🔹 Rozdział 6: Współpraca z rodziną i zespołem specjalistów
- Jak angażować rodziców w realizację IPET
- Spotkania zespołu nauczycielskiego i terapeutycznego
- Dokumentacja postępów, ewaluacja IPET
- Indywidualne wskaźniki sukcesu
📚 Bibliografia i inspiracje naukowe
🧩 Wprowadzenie
Afazja dziecięca to jedno z najtrudniejszych i najbardziej złożonych wyzwań, przed jakimi mogą stanąć nauczyciele, terapeuci i rodzice. Choć kojarzona najczęściej z osobami dorosłymi po udarach, w rzeczywistości może również występować u dzieci, wpływając na ich zdolność do rozumienia i/lub wyrażania mowy. W przeciwieństwie do opóźnionego rozwoju mowy (ORM), afazja to zaburzenie o podłożu neurologicznym, które dotyczy wcześniej nabytych lub zaburzonych zdolności językowych.
🔎 Czym jest afazja dziecięca?
Afazja dziecięca (inaczej: specyficzne zaburzenie językowe o etiologii neurologicznej) to zespół objawów wynikających z uszkodzeń ośrodków mowy w mózgu, które mogą mieć charakter wrodzony (np. w przebiegu uszkodzeń prenatalnych, niedotlenienia, mikrozakrętowości) lub nabyty (np. w wyniku urazów czaszkowo-mózgowych, zapaleń mózgu).
U dzieci afazja objawia się trudnościami w rozwoju mowy, które nie wynikają z niepełnosprawności intelektualnej, zaburzeń słuchu, ani z deficytów środowiskowych. Mimo to, zaburzenia te znacząco wpływają na zdolność uczenia się, komunikowania się i funkcjonowania społecznego.
Mowa nie jest jedyną formą komunikacji. Ale jej brak zmienia całe życie dziecka.” – prof. Jagoda Cieszyńska
🔄 Afazja ekspresyjna, recepcyjna i mieszana – definicje i różnice
Wyróżniamy trzy główne typy afazji u dzieci:
🗣️ Afazja ekspresyjna (motoryczna, Broki):
- Trudności z tworzeniem i artykulacją wypowiedzi.
- Dziecko rozumie polecenia i słowa, ale nie potrafi ich wypowiedzieć lub buduje je niegramatycznie.
- Mowa może być bardzo uboga, zniekształcona fonologicznie.
- Często towarzyszy frustracja z powodu niemożności wypowiedzenia tego, co dziecko chce przekazać.
👂 Afazja recepcyjna (sensoryczna, Wernickego):
- Trudność w rozumieniu mowy innych.
- Dziecko może mówić płynnie, ale jego wypowiedzi są niezrozumiałe, chaotyczne, nieadekwatne.
- Brakuje świadomości własnych błędów językowych.
🔄 Afazja mieszana:
- Połączenie obu powyższych – zaburzenia zarówno w rozumieniu, jak i w ekspresji językowej.
- Najczęściej występująca postać u dzieci, szczególnie w formie rozległych uszkodzeń okołoporodowych.
W praktyce szkolnej objawy afazji są często mylone z dysleksją, ORM, nieśmiałością lub oporem emocjonalnym. Tymczasem u źródeł tych trudności leżą konkretne zmiany w strukturach mózgowych, które wymagają kompleksowego i specjalistycznego podejścia.
🧬 Neurobiologiczne i psycholingwistyczne podstawy zaburzeń mowy
Afazja dziecięca wiąże się z zaburzoną pracą lewej półkuli mózgu – szczególnie w obszarach odpowiedzialnych za przetwarzanie mowy (okolice zakrętu czołowego dolnego i skroniowego górnego). Może być skutkiem mikrouszkodzeń, niedotlenień, padaczki skroniowej, wrodzonych anomalii korowych czy zmian pourazowych.
Z perspektywy psycholingwistyki zaburzeniu ulega cały system językowy dziecka: fonologia (brzmienie słów), morfologia (budowa wyrazów), składnia (struktura zdań), semantyka (znaczenie), a także pragmatyka (użycie języka w kontekście społecznym). To sprawia, że dziecko z afazją wymaga nie tylko wsparcia logopedycznego, ale również dostosowania edukacji ogólnokształcącej do jego sposobu uczenia się i komunikowania.
📘 Rola IPET-u w procesie wsparcia dziecka z afazją
Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) jest kluczowym narzędziem wspierającym dziecko z afazją w szkole. Odpowiednio skonstruowany IPET nie tylko uwzględnia cele terapeutyczne, ale również integruje je z codzienną edukacją – tak, aby dziecko mogło rozwijać się na miarę swoich możliwości.
W IPET należy uwzględnić:
- sposób komunikowania się ucznia (np. wspomagany obrazkowo, gestami),
- potrzebę dostosowania języka nauczyciela (krótkie zdania, wizualne wsparcie),
- dodatkowe formy zajęć (rewalidacja, logopedia, AAC),
- strategie motywujące i wspierające dziecko w kontaktach społecznych.
Dzięki IPET nauczyciele i terapeuci tworzą wspólny plan działań, który nie tylko wspomaga rozwój mowy, ale i wspiera poczucie wartości, sprawczości i bezpieczeństwa dziecka.
Kup eBooka
Ebook znajduje się w zakładce eBooki na stronie autyzm.life i neuroróżnorodni oraz na górnym szablonie strony.
autyzm.life i neuroróżnorodni 