Dlaczego Boże Narodzenie bywa trudne dla dzieci z ASD?
Dla wielu dzieci ze spektrum autyzmu święta oznaczają:
- nadmiar bodźców (dźwięki, zapachy, światła),
- zmianę rutyny,
- presję społeczną („ciesz się”, „śpiewaj”, „uczestnicz”).
Dlatego zajęcia świąteczne dla dzieci z ASD muszą być przewidywalne, spokojne i oparte na poczuciu bezpieczeństwa, a nie na intensywnych emocjach czy hałaśliwych aktywnościach.
Ten scenariusz został zaprojektowany tak, aby:
- nie przeciążać sensorycznie,
- wspierać regulację emocji,
- umożliwiać udział na własnych zasadach.
🎯 Cele zajęć (ASD-friendly)
Cele główne:
- oswojenie tematu Bożego Narodzenia w bezpieczny sposób,
- wspieranie regulacji emocjonalnej,
- rozwijanie komunikacji i poczucia sprawczości.
Cele szczegółowe – dziecko:
- rozpoznaje wybrane symbole świąteczne,
- wie, czego się spodziewać (struktura zajęć),
- ma możliwość wyboru i rezygnacji,
- doświadcza świąt bez presji społecznej.
👶 Grupa docelowa
- dzieci ze spektrum autyzmu
- przedszkole + klasy 1–3
- poziom funkcjonowania: niski i średni
⏰ Czas trwania
30–40 minut (z możliwością skrócenia)
🧰 Metody pracy (rekomendowane w ASD)
- struktura wizualna (plan zajęć),
- komunikacja wspomagająca (piktogramy),
- elementy sensoryczne o niskiej intensywności,
- praca indywidualna lub równoległa.
📋 Pomoce dydaktyczne
- wizualny plan zajęć (piktogramy),
- obrazki: choinka, gwiazda, prezent, bombka,
- miękkie materiały plastyczne,
- mata / kocyk sensoryczny,
- słuchawki wygłuszające (opcjonalnie).
📌 Przebieg zajęć – STRUKTURA BEZPIECZNA DLA ASD
1️⃣ Wizualne rozpoczęcie zajęć (5 minut)
Pokazujemy plan dnia (np. 4 obrazki):
- powitanie
- oglądamy obrazki
- robimy ozdobę
- odpoczynek
➡️ Dziecko wie, co będzie i kiedy zajęcia się skończą.
2️⃣ Krótka rozmowa: „Czym są święta?” (5 minut)
Bez metafor, bez abstrakcji.
Przykładowe komunikaty:
- „Boże Narodzenie to czas, gdy w domach pojawia się choinka.”
- „Niektórzy dają sobie prezenty.”
- „Nie trzeba wszystkiego lubić.”
➡️ Akceptacja różnych reakcji.
3️⃣ Praca sensoryczna o niskiej stymulacji (10–15 minut)
Wybór (bardzo ważne):
- dziecko wybiera 1 aktywność albo obserwuje.
Propozycje:
- wyklejanie miękkiej bombki,
- układanie obrazków świątecznych,
- dotykanie materiałów (filc, papier, pianka).
➡️ Brak ocen, brak porównań.
4️⃣ Chwila regulacji (5 minut)
- delikatna muzyka (bardzo cicho),
- ucisk dłoni,
- oddychanie z nauczycielem (2–3 powtórzenia).
➡️ Regulacja zamiast „świątecznej ekscytacji”.
5️⃣ Zakończenie przewidywalne (5 minut)
Pokazujemy piktogram „koniec”.
Krótki komunikat:
„Zajęcia się skończyły. Dziękuję.”
Bez wymuszonych reakcji emocjonalnych.
🧠 Dostosowanie do potrzeb dziecka z ASD
- możliwość wyjścia z zajęć,
- brak śpiewania i występów,
- brak zapachów (np. mandarynki),
- praca obok grupy, nie w grupie.
✨ Podsumowanie
Dzieci ze spektrum autyzmu nie potrzebują intensywnych świąt, lecz:
- przewidywalności,
- akceptacji,
- spokojnych bodźców.
Ten scenariusz pozwala przeżyć Boże Narodzenie bez stresu i przeciążenia, na własnych zasadach.
🔗 Propozycje tematów
(Boże Narodzenie + ASD + emocje + rewalidacja)
👉 Zobacz także na autyzm.life:
- 🎄 Jak przygotować dziecko z autyzmem na święta Bożego Narodzenia?
(artykuł poradnikowy dla rodziców – bardzo wyszukiwana fraza)
👉 https://autyzm.life/jak-przygotowac-dziecko-z-autyzmem-na-swieta/
🧠 Regulacja emocji u dzieci z autyzmem – praktyczne strategie
👉 https://autyzm.life/regulacja-emocji-autyzm/
📋 Wizualny plan dnia dla dziecka z ASD – jak go przygotować?
👉 https://autyzm.life/wizualny-plan-dnia-autyzm/
🧩 Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z autyzmem – przykłady i scenariusze
👉 https://autyzm.life/zajecia-rewalidacyjne-autyzm/
🎨 Zabawy sensoryczne dla dzieci z ASD – spokojne i bezpieczne propozycje
👉 https://autyzm.life/zabawy-sensoryczne-autyzm/
💎 Subskrybuj
👉 Zajrzyj do artykułów, scenariuszy rewalidacyjnych i terapeutycznych na autyzm.life i neuroróżnorodni
📘 Sprawdź też eBooki i Pakiety lekcyjne oraz Arkusze i scenariusze rewalidacyjne wspierające rozwój emocji i komunikacji i wiele innych, nowych narzędzi do pracy w górnych zakładkach strony oraz aktualnych wpisach publikowanych codziennie.
💎 Subskrypcja 5 zł / Premium 10 zł – ciekawe scenariusze i narzędzia pracy.
👇 Przeczytaj:
autyzm.life i neuroróżnorodni 
