Lekcja przyrodnicza dostosowana do uczniów uczniów ze spektrum autyzmu.

Temat: Jesień w Sadzie – Czas Zbierania Owoców

Cele:

• Uczenie uczniów obserwacji, jak zmienia się środowisko w sadzie jesienią.
• Rozwijanie zrozumienia cyklu życia roślin i zbierania owoców.
• Wprowadzenie do różnych obowiązków w ogrodzie jesienią.

Wprowadzenie:
Jesień to wyjątkowy czas w sadzie, gdy na drzewach owocowych dojrzewają owoce i są gotowe do zbioru. Dzisiejsza lekcja poświęcona jest poznawaniu zmian, jakie zachodzą w sadzie w tej wyjątkowej porze roku.

Sad to miejsce gdzie uprawia się drzewa i krzewy owocowe.

1. Obserwacje w sadzie:

• Wybierzmy się wspólnie do sadu i poobserwujemy co się tam dzieje.
• Zwrócimy uwagę na zmiany na liściach drzew owocowych. Czy zaczynają zmieniać kolor?
• Spróbujmy zidentyfikować owoce na drzewach i zobaczmy, czy są gotowe do zbioru.

2. Zbieranie owoców:

• Pokażmy uczniom, jakie owoce są gotowe do zbioru. Możemy podać konkretne przykłady, takie jak jabłka, gruszki czy śliwki. wytłumaczmy, że owoce gotowe do zbioru muszą mieć odpowiedni kolor, wielkość oraz twardość. Na przykład niektóre jabłka i gruszki zbiera się przed fazą właściwej dojrzałości, żeby były twarde aby mogły się lepiej/dłużej przechowywać a owoce poobijane, leżące pod drzewami zwykle przeznacza się na przetwory: konfitury, dżemy, kompoty itp.
• Nauczymy się, jak delikatnie zbierać owoce, aby nie uszkodzić drzewa ani owoców. Przy zbiorze jabłek łapiemy delikatnie owoc przez rękawiczkę, nie ciągniemy, żeby nie uszkodzić gałęzi ani owocu, ale podnosimy owoc bokiem do góry. Wtedy pęka delikatnie ogonek u nasady gałęzi, w rękach pozostaje nam nieuszkodzony owoc z ogonkiem. Jabłka, tak zwane „deserowe” muszą wyglądać najładniej, ponieważ spożywamy je bezpośrednio po umyciu. Zwykle owoce tych gatunków są dużo większe i o bardziej intensywnym kolorze niż pozostałe.

3. Przechowywanie owoców:

• Porozmawiajmy o tym, jak przechowywać owoce, aby były świeże przez dłuższy czas.
• Możemy też zobaczyć, jakie potrawy można przygotować z tych owoców, na przykład jabłka można użyć do przygotowania szarlotki. Śliwki możemy wykorzystać do zrobienia konfitur a gruszki do zrobienia kompotu lub gruszek w czekoladzie.

4. Zadania jesienne w ogrodzie:

• Omówmy różne obowiązki, które można wykonać w ogrodzie jesienią, takie jak grabienie liści, przygotowanie gleby do zimy czy przycinanie drzew.
• Zachęćmy uczniów do zaangażowania w takie działania, jeśli jest to możliwe.

Obowiązki związane z sadem i ogrodem jesienią:

1. Zbieranie owoców:

• Jednym z głównych obowiązków jesienią jest zbieranie owoców z drzew i krzewów, takich jak jabłka, gruszki, śliwki czy winogrona. Owoców nie można zostawiać na drzewach, gdyż zima może im zaszkodzić.

2. Przygotowanie drzew i krzewów:

• Jesienią warto przyciąć niektóre gałęzie drzew owocowych, aby pomóc w ich wzroście i przyszłym owocowaniu. Przycinanie to zaraz po zbiorach bardzo ważne zadanie w sadzie. Od prawidłowego przycinania drzew zależy ile owoców w przyszłym roku znajdzie się na gałązkach drzewek owocowych w sadzie.
• Trzeba także zadbać o ochronę roślin przed zimą, na przykład okrywając korzenie słomą lub matami zapobiegamy przemarzaniu korzeni tych roślin w zimie. Prace pielęgnacyjne w sadzie nasilają się jesienią. Dobre przygotowanie drzewek i krzewów do zimy pozwoli zebrać większe plony w przyszłym sezonie.

3. Grabienie liści:

• Liście opadają z drzew i krzewów jesienią. Dlatego ważne jest, aby regularnie zbierać opadłe liście i składować je w jednym miejscu sadu/ogrodu, aby wyglądał schludnie a liście i odpady roślin były gotowe do kompostowania.

Kompostowanie nazywane jest nie bez powodu skarbem każdego ogrodnika i sadownika. Kompost to nic innego jak naturalny nawóz, który może wzbogacić ziemię pod uprawy. Kompostowanie to naturalny proces rozkładu masy organicznej (liści, traw, odpadów po jarzynach) przez mikroorganizmy, które do funkcjonowania potrzebują tlenu.

4. Przygotowanie gleby:

• Jesienią można też zadbać o glebę w ogrodzie. To dobry czas na nawożenie i przygotowanie gleby do przyszłego sezonu, aby rośliny miały odpowiednie składniki odżywcze nawozimy specjalnymi nawozami odżywiającymi glebę. Często glebę po zbiorach należy dokładnie przekopać aby odpoczęła do wiosny.

5. Przygotowanie ogrodu do zimy:

• Warto przygotować ogrodowe narzędzia do zimy, oczyszczając je, smarując środkami przeciw rdzy i przechowując w odpowiednim suchym miejscu.
• Jeśli masz w ogrodzie czy sadze rośliny ozdobne, możesz pomyśleć o zabezpieczeniach ich przed mrozem, pomyśl o zamontowaniu osłon dla krzewów ozdobnych czy rabatek.

Podkreślmy, że te obowiązki jesienne pomagają utrzymać sad i ogród w dobrej kondycji i sprawiają, że wiosną będziemy mieli zdrowsze rośliny i pyszne owoce do zbierania. To także sposób na zdrowe spędzenie czasu na świeżym powietrzu i dbanie o przyrodę i swój wewnętrzny spokój. Prace w ogrodzie są sprawdzoną świetną formą terapii dla naszych skołatanych nerwów, może słyszeliście już o „horiterapii”.

Horiterapia (inaczej zwana: ogrodoterapia) jest formą wsparcia osób z różnymi problemami, która polega na wykonywaniu w ogrodzie prac związanych z utrzymaniem ogrodu w jak najlepszym stanie. Uczestnicy terapii biorą aktywny udział w pracach ogrodniczych, dostosowanych do ich indywidualnych możliwości ruchowych, m.in.: przesadzanie, podlewanie, przycinanie, sadzonkowanie roślin czy wycieranie liści z kurzu.

Poprzez pracę z roślinami przy równoczesnym przebywaniu w ich otoczeniu, uczestnicy redukują stres, obniżają napięcie mięśniowe oraz wzmacniają poczucie własnej wartości oraz bycia potrzebnym.

Podsumowanie:

Jesień w sadzie to czas pełen zmian i zbierania owoców, co jest nie tylko piękne, ale także ważne dla utrzymania zdrowego ogrodu. Dzisiejsza lekcja pomogła nam zrozumieć te zmiany i podjęcie różnych działań w ogrodzie jesienią.

Opracowanie: Sylwia Merchut (Iwan)