Scenariusz pełen zimowych zapachów, dźwięków i smaków, wspierający rozwój zmysłów i integrację sensoryczną.
Cel zajęć:
- Stymulacja zmysłów poprzez zimowe aktywności sensoryczne.
- Rozwijanie integracji sensorycznej w przyjazny i bezpieczny sposób.
- Budowanie pozytywnych doświadczeń związanych z zimą.
- Wzmacnianie zdolności komunikacyjnych i społecznych dzieci ze spektrum autyzmu.
Grupa docelowa:
Dzieci ze spektrum autyzmu w wieku 4–10 lat.
Czas trwania:
45–60 minut.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie: Powitanie i temat zajęć (5 minut)
- Nauczyciel wita dzieci, siedząc z nimi w kręgu.
- Prezentuje zimowe rekwizyty, np. bałwanka z papieru, małą choinkę, sztuczny śnieg, i pyta dzieci:
„Z czym kojarzy wam się zima?” - Krótkie wyjaśnienie, że podczas zajęć dzieci będą odkrywać zimę wszystkimi zmysłami.
Rekwizyty:
- Bałwanek, sztuczny śnieg, choinka, zdjęcia zimowych krajobrazów.
2. Zabawy sensoryczne: Odkrywamy zimę zmysłami (30 minut)
2.1. Dotyk: „Zimowe skarby” (10 minut)
- Dzieci dotykają różnych przedmiotów związanych z zimą umieszczonych w pudełku sensorycznym.
- Przykładowe przedmioty:
- Sztuczny śnieg (pianka do golenia z brokatem).
- Kuleczki styropianowe (imitujące śnieg).
- Gałązki choinki.
- Miękkie materiały imitujące zimowe szaliki.
Zadanie:
Nauczyciel prosi dzieci, aby opisały swoje wrażenia, np. „Czy to jest zimne czy ciepłe? Miękkie czy szorstkie?”
2.2. Wzrok: „Zimowy świat” (5 minut)
- Nauczyciel pokazuje dzieciom zdjęcia zimowych krajobrazów, np. zaśnieżone drzewa, lodowe sople, ośnieżone góry.
- Zadanie: Dzieci opisują, co widzą na zdjęciach. Można używać prostych pytań:
„Jak wygląda śnieg? Jakie kolory widzicie w zimie?”
2.3. Węch: „Zapach zimy” (5 minut)
- Nauczyciel przygotowuje miseczki z zapachami kojarzącymi się z zimą:
- Cynamon.
- Pomarańcza.
- Goździki.
- Mięta (np. aromatyczny olejek).
Zadanie:
Dzieci wąchają każdy zapach i odpowiadają, czy jest przyjemny, intensywny, a może przypomina coś znajomego, np. świąteczne pierniczki.
2.4. Słuch: „Zimowe dźwięki” (5 minut)
- Nauczyciel odtwarza dźwięki związane z zimą:
- Dzwoneczki.
- Szum wiatru.
- Skrzypiący śnieg pod butami.
Zadanie:
Dzieci starają się zgadnąć, co to za dźwięk, i naśladują go za pomocą prostych przedmiotów, np. potrząsają dzwoneczkiem.
2.5. Smak: „Zimowe przysmaki” (5 minut)
- Nauczyciel rozdaje dzieciom próbki zimowych smaków, np.:
- Ciepłą herbatę z pomarańczą.
- Kawałek piernika lub kruchego ciastka.
- Kostkę czekolady.
Zadanie:
Dzieci smakują i dzielą się swoimi odczuciami: „Czy to jest słodkie? Co wam przypomina?”
3. Podsumowanie i relaksacja: „Zimowa wyobraźnia” (10 minut)
3.1. Rozmowa o wrażeniach
- Nauczyciel pyta dzieci:
- „Która część zajęć podobała wam się najbardziej?”
- „Czy zapachy, dźwięki lub smaki przypominały wam coś szczególnego?”
3.2. Relaksacja: „Zimowy spacer”
- Dzieci siadają w kręgu na matach.
- Nauczyciel opowiada historię:
„Wyobraźcie sobie, że idziecie zimową ścieżką. Wokół was leży śnieg, a drzewa pokryte są białym puchem. Słyszycie szum wiatru i dzwoneczki sań w oddali. Każdy krok zostawia ślad w śniegu. Czujecie chłód na policzkach, ale jest wam ciepło, bo macie szalik i czapkę. Czujecie spokój i radość.”
- Dzieci wykonują ćwiczenia oddechowe: głęboki wdech przez nos i powolny wydech ustami, jakby chciały dmuchać na zimne dłonie.
Materiały:
- Pudełko sensoryczne z zimowymi rekwizytami.
- Zdjęcia zimowych krajobrazów.
- Miseczki z zapachami.
- Dzwoneczki i inne proste przedmioty do generowania dźwięków.
- Próbki smakołyków związanych z zimą.
Korzyści z zajęć:
- Rozwijanie integracji sensorycznej poprzez zabawę.
- Budowanie pozytywnych doświadczeń związanych z zimą.
- Rozwijanie umiejętności opisywania wrażeń i dzielenia się nimi w grupie.
- Wyciszenie i poprawa koncentracji dzięki elementom relaksacji.
Najczęściej zadawane pytania:
1. Czy zajęcia sensoryczne są odpowiednie dla wszystkich dzieci z ASD?
Tak, ale warto dostosować poziom trudności i intensywność bodźców do indywidualnych potrzeb dziecka. Niektóre dzieci mogą wymagać mniejszej liczby bodźców w jednym czasie.
2. Jak dostosować zajęcia dla dzieci z nadwrażliwością sensoryczną?
Użyj delikatniejszych bodźców i daj dziecku możliwość przerwy, jeśli poczuje się przytłoczone. Można też pozwolić dziecku obserwować zajęcia, zanim samo się w nie zaangażuje.
3. Jakie inne tematy sensoryczne można wprowadzić zimą?
Można zaplanować zajęcia o tematyce świątecznej, np. pieczenie pierniczków, malowanie śniegu na kartce lub tworzenie zimowych dekoracji.
4. Czy zajęcia sensoryczne mogą być realizowane w domu?
Oczywiście! Rodzice mogą stworzyć podobne zajęcia w domowych warunkach, używając dostępnych materiałów, np. śniegu z pianki do golenia czy herbaty z przyprawami zimowymi.
autyzm.life i neuroróżnorodni 