Tworzenie Marzanny z materiałów naturalnych – rozwój motoryki małej i integracja sensoryczna u dzieci z ASD. Jak krok po kroku, przygotować Marzannę na Pierwszy Dzień Wiosny!
➡️ Ćwiczenia manualne i integracja sensoryczna
Pierwszy Dzień Wiosny to wyjątkowy czas w polskiej tradycji, kojarzony z radością, odnową i pożegnaniem zimy. Jednym z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych obrzędów wiosennych w Polsce jest topienie Marzanny – słomianej kukły, która symbolizuje zimę i wszystko, co stare, trudne i niepotrzebne.
Dla dzieci ze spektrum autyzmu (ASD) udział w tworzeniu Marzanny może być nie tylko doskonałą okazją do poznania polskich tradycji, ale także szansą na rozwijanie sprawności manualnej, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz integracji sensorycznej. Tworzenie kukły z naturalnych materiałów, takich jak słoma, tkaniny, liście czy kwiaty, angażuje zmysły dziecka, rozwija wyobraźnię i uczy współpracy w grupie.
W tym artykule przedstawimy:
✅ Jak krok po kroku przygotować Marzannę z materiałów naturalnych.
✅ Jakie korzyści manualne i sensoryczne przynosi tworzenie Marzanny.
✅ Jak dostosować pracę plastyczną do możliwości dziecka z ASD.
🌾 Znaczenie Marzanny w tradycji ludowej
Marzanna to postać z mitologii słowiańskiej, symbolizująca zimę, śmierć i stagnację. W dawnych czasach wierzono, że aby mogła nadejść wiosna i odrodzenie przyrody, należy pożegnać Marzannę poprzez symboliczne wrzucenie jej do wody lub spalenie.
✅ Tworzenie Marzanny z materiałów naturalnych – takich jak słoma, kwiaty i liście – symbolizowało powrót do harmonii z naturą.
✅ Pożegnanie Marzanny było formą oczyszczenia – pozbycia się złych emocji i trudów związanych z zimą.
✅ Wspólne przygotowanie Marzanny wzmacniało poczucie wspólnoty i kształtowało tożsamość kulturową.
Dziś zwyczaj topienia Marzanny jest popularnym elementem obchodów Pierwszego Dnia Wiosny, szczególnie w szkołach i przedszkolach. Dla dzieci z ASD może być to doskonała okazja do nauki poprzez działanie i doświadczenie.
🖐️ Korzyści z tworzenia Marzanny u dzieci z ASD
🎯 1. Rozwój sprawności manualnej
Tworzenie Marzanny angażuje ręce i palce dziecka – wycinanie, wiązanie, układanie i ozdabianie kukły wspiera rozwój motoryki małej.
✅ Wzmacnianie chwytu pęsetowego.
✅ Poprawa precyzji ruchów rąk i palców.
✅ Nauka wiązania wstążek, owijania sznurków i układania tkanin.
🎯 2. Integracja sensoryczna
Kontakt z różnymi fakturami i strukturami pobudza układ dotykowy i proprioceptywny dziecka.
✅ Miękkość tkanin i szorstkość słomy – rozwijanie wrażliwości dotykowej.
✅ Zapachy kwiatów i liści – stymulacja zmysłu węchu.
✅ Kolory materiałów – stymulacja wzroku i ćwiczenie koordynacji ręka-oko.
💡 Wskazówka: Jeśli dziecko ma nadwrażliwość na dotyk, pozwól mu użyć rękawiczek lub narzędzi (np. pędzla) do pracy z materiałami.
🎯 3. Rozwój wyobraźni i kreatywności
Dzieci mają możliwość wyboru kształtu, koloru i stylu kukły, co pozwala im wyrazić swoją kreatywność i rozwijać myślenie abstrakcyjne.
✅ Swobodne dobieranie kolorów i wzorów.
✅ Eksperymentowanie z układem materiałów.
✅ Tworzenie indywidualnych ozdób (np. kwiaty z papieru).
🎯 4. Nauka pracy w grupie
Tworzenie Marzanny to okazja do budowania relacji społecznych:
✅ Współpraca przy wspólnym zadaniu.
✅ Ustalenie ról w grupie (np. jedno dziecko owija słomę, drugie układa wstążki).
✅ Ćwiczenie komunikacji – proszenie o pomoc, dzielenie się materiałami.
🌼 Jak przygotować Marzannę – krok po kroku
✅ Materiały:
✔️ Słoma lub siano
✔️ Stare tkaniny (np. bawełna, len)
✔️ Wstążki i sznurki
✔️ Liście, kwiaty (naturalne lub sztuczne)
✔️ Gałązki i patyki
✔️ Klej, nożyczki, taśma klejąca
✅ Instrukcja:
- Forma ciała Marzanny:
- Związanie słomy lub siana w kształt kuli (głowy).
- Uformowanie tułowia, rąk i nóg za pomocą słomy i sznurków.
- Ubieranie kukły:
- Przewiązanie tkanin wokół tułowia (suknia, bluzka).
- Użycie sznurków i wstążek do ozdobienia ubrania.
- Dekoracja:
- Przyczepienie kwiatów, liści i gałązek do rąk i sukni.
- Dorysowanie twarzy na głowie kukły (np. za pomocą farb).
- Wspólne podsumowanie:
- Omówienie gotowego efektu.
- Zapytanie dzieci, jak czują się po wykonaniu pracy.
🌾 Jak dostosować zajęcia do dziecka z ASD?
✅ Podziel zadanie na małe kroki – dziecko z ASD może mieć trudności z przetwarzaniem zbyt dużej ilości informacji naraz.
✅ Pozwól dziecku wybierać – możliwość decyzji daje poczucie kontroli i zwiększa motywację.
✅ Używaj prostych komunikatów – krótka instrukcja, jasny cel.
✅ Dostosuj poziom wrażeń sensorycznych – jeśli dziecko ma nadwrażliwość na dotyk, użyj alternatywnych materiałów (np. tkaniny o jednolitej strukturze).
💡 Korzyści z tworzenia Marzanny dla dziecka z ASD
✔️ Poprawa motoryki małej.
✔️ Lepsza koncentracja i zdolność do wykonywania złożonych zadań.
✔️ Rozwój wyobraźni i kreatywności.
✔️ Wzmacnianie umiejętności społecznych i komunikacyjnych.
✔️ Poczucie satysfakcji z ukończonego projektu.
🌸 Podsumowanie
Tworzenie Marzanny z materiałów naturalnych to doskonała okazja do połączenia nauki o tradycjach ludowych z rozwijaniem umiejętności manualnych i sensorycznych. Dzieci ze spektrum autyzmu uczą się poprzez doświadczenie – dotyk, zapach, kolor i kształt. Angażując zmysły i wyobraźnię, zyskują większą pewność siebie, radość z działania i poczucie przynależności do grupy.
➡️ Tworzenie Marzanny to coś więcej niż zabawa – to lekcja tradycji, współpracy i kreatywności! 🌷😊
autyzm.life i neuroróżnorodni 