Dzień Marchewki to idealna okazja, aby połączyć zabawę z edukacją przyrodniczą – szczególnie u dzieci ze spektrum autyzmu. Dzięki strukturze, przewidywalności i działaniom angażującym zmysły, metoda TEACCH pozwala dzieciom z ASD lepiej zrozumieć świat natury i przyswajać nowe pojęcia. Dziś skupiamy się na… marchewce!

🌱 Co to jest TEACCH?

TEACCH (Treatment and Education of Autistic and Related Communication Handicapped Children) to strukturalna metoda pracy z dziećmi z autyzmem. Jej podstawowe zasady to:

• jasna organizacja przestrzeni i materiałów,
• wizualne instrukcje krok po kroku,
• struktura dnia i aktywności,
• samodzielność i zrozumienie, a nie presja.

Podejście TEACCH doskonale sprawdza się w zajęciach przyrodniczych, także podczas obchodów Dnia Marchewki!

🥕 Jak rośnie marchewka? – krok po kroku według TEACCH

1. Zaczynamy od wizualizacji tematu

Przygotuj:

• zdjęcie lub rysunek marchewki w ziemi,
• symbole: „ziemia”, „nasionko”, „słońce”, „deszcz”, „marchewka”,
• tablicę z obrazkami do układania historii (np. cykl wzrostu marchewki).

Polecenie: „Ułóż, jak rośnie marchewka – krok po kroku.”

2. Praca w stacji sensoryczno-przyrodniczej

🧺 Materiały:

• ziemia w misce lub skrzynce,
• nasiona marchewki (lub ziarenka jako symbol),
• mała konewka z wodą,
• kartki z obrazkami: etap 1–5 wzrostu.

Zadanie strukturalne: „Najpierw sadzimy, potem podlewamy, potem rośnie.”

➡️ Każdy etap można umieścić w osobnym pojemniku lub pudełku (struktura TEACCH).

3. Działanie praktyczne – „Sadzenie marchewki”

Nie musimy używać prawdziwych nasion – dzieci mogą:

• sadzić sztuczne marchewki w piasku kinetycznym,
• wtykać kartoniki z marchewką w ziemię z plasteliny,
• zaklejać obrazki na planszy „cykl wzrostu marchewki”.

🎨 Można wykonać też pracę plastyczną: rysunek + przyklejanie materiałów (ziemia, wata jako korzeń, liście z bibuły).

4. Opowieść obrazkowa – „Mała marchewka rośnie”

Przygotuj prostą historyjkę z 4–6 obrazkami. Przykład:

🟤 Nasionko mieszka w ziemi.
🌱 Pojawia się listek.
🌞 Marchewka pije wodę i świeci na nią słońce.
🥕 Pod ziemią rośnie korzeń – pomarańczowa marchewka!
👧 Ktoś ją zbiera – możemy ją zjeść.

Dziecko układa obrazki na planszy lub w segregatorze ze strukturą TEACCH.

5. Zabawy uzupełniające w stylu TEACCH

🧩 Zadanie sortujące: Dopasuj części marchewki – korzeń (pomarańczowy), liść (zielony).

📦 Zadanie „Z pudełka do pudełka”: Ułóż obrazki w kolejności: nasiono → liść → korzeń → gotowa marchewka.

🧠 Ćwiczenie logiczne: „Co potrzebne jest marchewce, by urosła?” – wybieranie obrazków: słońce, woda, ziemia, ale NIE np. klocki.

🎯 Korzyści dla dziecka z ASD

Dzięki strukturze i przewidywalności:

• dziecko lepiej rozumie pojęcia przyrodnicze,
• czuje się bezpiecznie,
• ćwiczy kolejność zdarzeń i spójność logiczną,
• rozwija samodzielność w pracy i komunikację alternatywną (np. PECS).

❓Najczęstsze pytania

Czy dzieci z autyzmem rozumieją tematy przyrodnicze?
Tak – jeśli są przekazane w jasny, wizualny sposób i oparte na konkretach.

Dlaczego warto użyć TEACCH do zajęć przyrodniczych?
Ponieważ dzieci z ASD lepiej funkcjonują w strukturze, a TEACCH pomaga im zrozumieć „co, kiedy i po co” robią.

Dla jakiego wieku jest ten scenariusz?
Najlepiej sprawdza się u dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych (3–8 lat) z ASD.