Wstęp
IPET w praktyce powinien być krótki, konkretny i możliwy do realizacji na lekcji, przerwie, w świetlicy i w domu. Poniżej znajdziesz trzy pełne, gotowe przykłady opisu pracy z uczniem ze spektrum autyzmu – takie, które można realnie wdrożyć w szkole i łatwo wpisać do dokumentacji.
🧩 Uczeń A – komunikacja (AAC/PECS, skrypty, generalizacja)
Cel główny IPET
Uczeń rozwija funkcjonalną komunikację i inicjuje kontakt w sytuacjach szkolnych z użyciem systemu AAC/PECS.
Cele szczegółowe (gotowe do IPET)
- Uczeń wyraża potrzeby (pić, przerwa, pomocy, toaleta) za pomocą AAC/PECS lub gestu – min. 3 razy dziennie.
- Uczeń stosuje skrypty komunikacyjne w krótkich rozmowach (powitanie, prośba, odmowa).
- Uczeń generalizuje komunikaty w nowych sytuacjach (stołówka, szatnia, świetlica).
Metody i narzędzia
PECS (faza III–IV) • AAC (aplikacja – tablet) • gest Makaton • modelowanie językowe • podpowiedź słowna i wizualna • wzmocnienia
Przykładowe skrypty (do użycia na lekcji)
- „Poproszę o ___”
- „Nie chcę. Proszę przerwę.”
- „Pomóż mi, proszę.”
- „Chcę bawić się z tobą.”
👉 Przeczytaj:
Generalizacja – plan
| Miejsce | Co ćwiczymy? | Jak? |
|---|---|---|
| Klasa | prośby i odmowy | skrypty + PECS |
| Stołówka | wybór | tablica AAC „jedzenie” |
| Świetlica | inicjowanie zabawy | skrypt + gest |
| Dom | potrzeby | PECS + 3 stałe komunikaty |
🤝 Uczeń B – umiejętności społeczne (TUS, kontrakty, mediacja)
Cel główny IPET
Uczeń rozwija umiejętność współpracy i rozwiązywania konfliktów w klasie.
Cele szczegółowe (IPET)
- Uczeń stosuje zasady rozmowy (słucham – mówię – czekam).
- Uczeń prosi o pomoc i wyraża sprzeciw spokojnym komunikatem (bez krzyku i impulsu).
- Uczeń uczestniczy w krótkiej interakcji rówieśniczej 2–5 min podczas TUS lub zabawy.
Metody i formy
TUS • modelowanie zachowań • drama • odgrywanie scenek • wzmacnianie pozytywne • mediacja rówieśnicza • kontrakt
Fragment kontraktu z uczniem
- Nie biję, nie popycham.
- Mówię, co czuję („Złoszczę się, bo…”)
- Proszę o pomoc dorosłego, gdy nie potrafię sam.
Podpis: Uczeń / Nauczyciel / Świadek z klasy
Mediacja – prosty model 4 kroków
- Słyszę
- Mówię, co czuję
- Proponuję rozwiązanie
- Wybieramy wspólny finał
👉 Przeczytaj:
🌿 Uczeń C – samoregulacja (oddech, kącik wyciszenia, karta „Co mi pomaga?”)
Cel główny IPET
Uczeń obniża napięcie i stosuje strategie samoregulacji w sytuacjach trudnych.
Cele szczegółowe (IPET)
- Uczeń korzysta z kącika wyciszenia w sytuacji przeciążenia – 1–2 razy dziennie, 5–7 min.
- Uczeń stosuje technikę oddechową (np. 4–4–6) na sygnał nauczyciela.
- Uczeń wskazuje, co mu pomaga, używając karty wyboru.
Ćwiczenia 5–7 min – do użycia od razu
- „Oddech świeczki” – wdech nosem, powolny wydech jak zdmuchiwanie płomienia.
- „Twardy–miękki” – napnij–puść dłonie, ramiona, barki.
- „3 rzeczy, które widzę / słyszę / czuję” – szybkie zakotwiczenie w tu i teraz.
Kącik wyciszenia – co powinno być
miękka mata • timer • słuchawki wygłuszające • książeczka sensoryczna • piłka antystresowa • karta „Potrzebuję przerwy”
Karta „Co mi pomaga?” (3 symbole)
☑ przerwa
☑ oddech
☑ przytulny kącik
✅ Gotowe zapisy do IPET – do skopiowania
„Uczeń korzysta z komunikacji AAC/PECS w celu wyrażania potrzeb i inicjowania kontaktu. W sytuacjach trudnych stosuje techniki samoregulacji i korzysta z kącika wyciszenia. Rozwija umiejętności społeczne w małej grupie TUS, ćwicząc proszenie, odmawianie i rozwiązywanie konfliktów.”
👉 Przeczytaj:
Najczęściej zadawane pytania
Czy IPET musi zawierać cele szczegółowe?
Tak, bo tylko wtedy można je monitorować i ewaluować.
Jak często realizować TUS w IPET?
Optymalnie 1 raz w tygodniu, minimum 8–10 spotkań w semestrze.
Czy kącik wyciszenia to prawo ucznia?
Tak — jako forma dostosowania środowiska i wsparcia sensorycznego.
Powiązane artykuły
👉 Zobacz też na autyzm.life i neuroróżnorodni:
- Przykładowy IPET z WOPFU dla ucznia ze spektrum autyzmu z trudnościami w komunikacji i trudnymi zachowaniami
- WOPFU krok po kroku – praktyczny przewodnik
- IPET: cele, działania, ewaluacja
✅ Potrzebujesz gotowych materiałów do pracy z dziećmi w spektrum?
📌 Subskrybuj, aby otrzymywać:
✅ regularne artykuły i wskazówki,
✅ sprawdzone narzędzia do pracy z dziećmi w spektrum,
✅ inspiracje i wsparcie krok po kroku.
💎 Subskrypcja Premium (10 zł/mies.) oraz Subskrypcja (5 zł/mies.)
🧩 Uzyskaj dostęp do Arkuszy i „ROZWÓJ TERAPIA EUKACJA” oraz innych zakładek
📚 Przeczytaj ciekawe, aktualne eBooki
🧘🎯 Zapoznaj się z Pakietami lekcyjnymi
📌Czytaj aktualności i nowości w otwartych artykułach na autyzm.life i neuroróżnorodni
👉 Dołącz teraz i pracuj spokojniej, szybciej i skuteczniej.
autyzm.life i neuroróżnorodni 