Praca słynnego szwajcarskiego psychoanalityka i psychiatry C. G. Junga (1875-1961) była ściśle związana z mandalą, przy jej pomocy leczył on swoich pacjentów z nerwic i depresji.

W książce, którą poświęcił terapeutycznej roli rysunków, „Mandala. Symbolika człowieka doskonałego”, pisze: „Doświadczenia dowiodły, iż mandale wywierają ogromny terapeutyczny wpływ na swoich autorów”. W rysunkach odbija się jaźń, która zawiera całość psychiki tzn. świadomość i nieświadomość; rysowanie mandali było doskonałym sposobem obserwowania zmian podczas pracy nad sobą. Kompozycje te interpretowano na podstawie użytych kształtów i kolorów, w oparciu o nie określano stan psychiki, dominujące emocje i ukryte problemy pacjenta.

Korzystając z doświadczeń Junga współcześni psychologowie nadal chętnie wykorzystują mandale, nie tylko podczas sesji terapeutycznych, ale również polecają kolorowanie mandali już przed spotkaniem, jako sposób na zrelaksowanie się. Stąd wiele ścian poczekalni jest udekorowanych barwnymi kompozycjami.

Mandala C. G. Junga z 1916 r.

Najpopularniejszą formą pracy z mandalą jest jej kolorowanie. Na rynku dostępne są liczne szablony mandali do kolorowania, zróżnicowane pod względem tematycznym (np. mandale matematyczne, mandale przyrodnicze, mandale muzyczne). Dziecko może wybrać interesujący je wzór. Do kolorowania używamy jak najwięcej barw, które dziecko dobiera wedle własnego uznania.

Mandale można wykonać również samodzielnie. Wówczas do pracy potrzebny jest duży arkusz papieru, cyrkiel, ołówek i przybory do malowania. Kompozycje możemy tworzyć zaczynając od środka na zewnątrz okręgu jak i na odwrót. Do pracy twórczej możemy wykorzystać dowolne materiały – oprócz pisaków, kredek i farbek, także plastelinę, papier kolorowy, wycinki gazet, tkaniny, ryż, przyprawy itp.

Mandale można wykonywać także w plenerze w trakcie wycieczek – np. w lesie, wykorzystując szyszki, patyki i żołędzie; czy na plaży – z piasku, muszelek i kamyków.

Popularne formy zabawy mandalą:

• rysowanie,
• kolorowanie szablonów,
• wycinanie,
• układanie mozaiki,
• wyklejanie resztkami tkanin, ziarnami, papierem kolorowym itp.
• wyklejanie na różnych podkładach, np. płytach CD, papierowych talerzykach itp.

Zasady pracy z mandalą:

• wprowadzamy odpowiedni nastrój – tworzenie mandali powinno odbywać się w skupieniu, pracujemy w ciszy lub przy dźwiękach spokojnej muzyki relaksacyjnej; ostre światło zastępujemy małą lampką lub świeczką;
• przybory i materiały przygotowujemy odpowiednio wcześnie, by później nic nas nie rozpraszało,
• przed rozpoczęciem pracy staramy się wyciszyć – zamykamy oczy i spokojnie oddychamy,
• kolory wybieramy instynktownie, nie trzeba kierować się zasadami doboru barw, ważna jest spontaniczność.

Interpretacja mandali

Susan F. Fincher, autorka książki „Kreatywna mandala”, tak pisze o roli kolorów w mandali: Przyglądając się mandali, trzeba zwrócić uwagę na kolor umiejscowiony w centrum.

Kolor ten symbolizuje to, co jest dla ciebie w danym momencie najważniejsze. Jeśli w twojej mandali przeważa jeden kolor, to ukazuje on, co chwilowo pochłania cała twoja uwagę. […]. Kolory umieszczone w górnej części mandali odnoszą się najczęściej do procesów świadomych. Te w dolnej połowie maja tendencje do ukazywania, co dzieje się w nieświadomości.

Jeśli potraktujemy mandale jako tarczę zegara, wówczas to, co znajduje się przy dwunastej, jest w pełni dostępne twojej świadomości. To, co umiejscowione jest przy cyfrze sześc, jest najbardziej odległe od świadomości.

Symbole i znaczenia w mandali

Znaczenie kolorów

ŻÓŁTY
Znaczenie pozytywne – słonce, światło, pogoda ducha, radość, zadowolenie, oświecenie, rozwój, uwolnienie intelektu, rozbudzona wyobraźnia, chęć działania, dążenie do wolności. Znaczenie negatywne – strach przed ciasnota /klaustrofobia/, powierzchowność, zazdrość, mania wyższości.

POMARAŃCZOWY
Znaczenie pozytywne – optymizm, energia, radość życia, ambicja, łatwość nawiązywania kontaktów, aktywność, czułość, zdecydowanie, odwaga, siła, serdeczność, młodość, wiara w siebie. Znaczenie negatywne – traktowanie życia zbyt lekko /beztroski/, żądza znaczenia /wygórowana ambicja/.

CZERWONY
Znaczenie pozytywne – miłość, chęć życia, zmysłowość, wiara w siebie, siła, wytrwałość, samodzielność. Znaczenie negatywne – nienawiść, złość, pobudliwość.

RÓŻOWY
Znaczenie pozytywne – romantyzm, przychylność, poświecenie, wrażliwość, kobiecość, wstrzemięźliwość, delikatność, zdolność rozkoszowania się nawet małą rzeczą, elegancja, zgodność.
Znaczenie negatywne – tajemniczość, potrzeba ochrony, nierealność, niesamodzielność.

FIOLETOWY
Znaczenie pozytywne – zdolność do medytacji, duchowość, mistyczność, umiejętność łączenia przeciwieństw, zdecydowanie w uczuciach, indywidualizm. Znaczenie negatywne – cierpienie, ból, melancholia, rezygnacja, „odwrócenie się”, zrzeczenie się np. własnej racji.

NIEBIESKI
Znaczenie pozytywne – pewność siebie, zrównoważenie, opanowanie, zgodność, spokój, odprężenie, tęsknota, wierność, idealizm, rozsadek. Znaczenie negatywne – pustka, nuda, obezwładnienie, naiwność.

TURKUSOWY
Znaczenie pozytywne – przyjaźń, komunikatywność, pomysłowość, pewność siebie, urok osobisty, wdzięk, humor, „dusza towarzystwa”. Znaczenie negatywne – kaprysy, mania wyższości, żądza uznania.

ZIELONY
Znaczenie pozytywne – żywotna natura, nadzieja, silna wola, równowaga emocjonalna, wytrzymałość, zdrowie, uznanie, ambicja. Znaczenie negatywne – wygórowana ambicja, nieszczerość, żądza władzy.

CZARNY – SZARY
Znaczenie pozytywne – honor, zachowanie godności, odnawianie się, powracanie. Znaczenie negatywne – śmierć, zniszczenie, żałoba, grzech, strach, obawa, strata, niebezpieczeństwo, beznadzieja, niechęć, przymus, przesycenie.

BIAŁY
Znaczenie pozytywne – czystość, niewinność, doskonałość, szlachetność, cnota, rzeczowość, wzniosłość, wybawienie. Znaczenie negatywne – obojętność, chłód, abstrakcyjność, przesadny perfekcjonizm.

Ćwiczenie

Wzór mandali zaczyna się od środka i rozwija w kierunku zewnętrznym. Pokolorowanie wszystkich wzorów może pomóc ci zwolnić myśli i uspokoić emocje.

źródło: mandale.info i inni