Praktyczne scenariusze zajęć rewalidacyjnych, które pomogą dzieciom pokonać trudności językowe, rozwijać komunikację i budować pewność siebie.

Wprowadzenie do zajęć

Rozwój mowy to jedno z najważniejszych osiągnięć w życiu dziecka. To dzięki niej dzieci mogą wyrażać swoje myśli, potrzeby, emocje oraz budować relacje z innymi. Jednak dla dzieci z afazją droga do skutecznej komunikacji może być znacznie trudniejsza. Afazja, będąca zaburzeniem neurologicznym, ogranicza zdolność dziecka do rozumienia i/lub wyrażania mowy, co może prowadzić do frustracji i trudności w codziennym funkcjonowaniu.

Dlatego tak istotne jest, aby otoczyć te dzieci szczególnym wsparciem. Dobrze zaplanowane zajęcia rewalidacyjne mogą stać się mostem prowadzącym do lepszego rozumienia świata i skuteczniejszej komunikacji. Kluczem do sukcesu jest cierpliwość, zrozumienie i dostosowanie metod nauczania do indywidualnych potrzeb dziecka.

eBook: Terapia mowy i słuchu w spektrum autyzmu: Przykładowe sesje, zajęcia, terapie, inspiracje 16 zł

---

Dlaczego zajęcia rewalidacyjne są ważne dla dzieci z afazją?

Dzieci z afazją często zmagają się z barierami, które utrudniają im nawiązanie kontaktu z rówieśnikami i dorosłymi. Mogą odczuwać frustrację z powodu braku możliwości wyrażenia swoich myśli lub zrozumienia, co mówi druga osoba. Zajęcia rewalidacyjne nie tylko pomagają im rozwijać umiejętności językowe, ale także wspierają ich rozwój emocjonalny i społeczny.

Podczas takich zajęć dzieci uczą się:

• Jak nazywać przedmioty, emocje i czynności.
• Jak budować proste zdania i opowiadać o codziennych wydarzeniach.
• Jak korzystać z alternatywnych form komunikacji, takich jak gesty, obrazki czy aplikacje wspomagające mowę.

---

Jak podejść do pracy z dzieckiem z afazją?

Przede wszystkim warto pamiętać, że każde dziecko jest inne, a afazja może przejawiać się w różny sposób. Kluczem do efektywnej pracy jest indywidualne podejście, dostosowanie tempa zajęć do możliwości dziecka oraz stworzenie bezpiecznej atmosfery, w której będzie ono czuło się akceptowane.

Podczas pracy z dziećmi z afazją:

• Staraj się mówić wolno, wyraźnie i używać prostych zdań.
• Wspieraj się wizualizacjami – obrazki, symbole i gesty pomagają dzieciom lepiej zrozumieć treść.
• Często chwal dziecko za każdą próbę komunikacji, nawet jeśli nie jest ona idealna.

---

Wspólny cel: lepsza komunikacja

Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z afazją to nie tylko nauka mowy – to także proces budowania pewności siebie, motywacji i chęci do komunikowania się z otoczeniem. Każdy mały krok, każde nowe słowo czy zdanie jest dużym osiągnięciem, które otwiera dziecku drzwi do świata pełnego możliwości.

Dziś zapraszamy Was do świata inspirujących zajęć rewalidacyjnych, które krok po kroku pomagają dzieciom z afazją pokonywać trudności w mówieniu i budować solidne fundamenty do dalszego rozwoju. Zainspiruj się naszymi pomysłami i razem stwórzmy przestrzeń, w której każde dziecko z afazją poczuje, że jego głos jest ważny.

Afazja u dzieci jest jednym z największych wyzwań, przed którymi stają nauczyciele, terapeuci i rodzice. Problemy z mową mogą wpływać na relacje społeczne, naukę i ogólny rozwój dziecka. Dobrze zaplanowane zajęcia rewalidacyjne mogą pomóc dzieciom z afazją rozwijać umiejętności językowe i komunikacyjne. W tym artykule przedstawiamy praktyczne wskazówki oraz inspirujące scenariusze zajęć.

---

Co to jest afazja u dzieci?

Afazja to zaburzenie neurologiczne, które wpływa na zdolność rozumienia i/lub wyrażania mowy. Może występować w różnych formach:

• Afazja ekspresyjna – trudności w wyrażaniu myśli za pomocą słów.
• Afazja receptywna – trudności w rozumieniu mowy innych.
• Afazja mieszana – łączy oba powyższe typy.

Każde dziecko z afazją ma swoje unikalne potrzeby, dlatego ważne jest dostosowanie zajęć do jego indywidualnych możliwości.

---

Jak wspierać rozwój mowy u dzieci z afazją?

1. Twórz bezpieczne środowisko komunikacyjne

Dzieci z afazją często boją się mówić, aby nie popełnić błędu. Wspieraj ich, zachęcając do prób i wzmacniając ich wysiłki.

2. Zastosuj wspomagające metody komunikacji

Wykorzystaj obrazki, symbole, gesty, aplikacje AAC (Alternative and Augmentative Communication) – wspomagają one komunikację i zmniejszają frustrację związaną z brakiem możliwości wyrażenia siebie.

3. Ćwicz w codziennych sytuacjach

Praktykuj język podczas zabawy, posiłków, spacerów – integracja nauki z codziennym życiem przynosi najlepsze efekty.

4. Używaj multisensorycznych technik

Dzieci lepiej uczą się, gdy angażują różne zmysły. Połącz słowa z obrazami, dźwiękami i ruchem, aby wzmocnić zapamiętywanie.

---

Przykładowe scenariusze zajęć rewalidacyjnych

Scenariusz 1: „Na tropie słów” – ćwiczenie słownictwa i rozumienia

Cel: Rozwijanie słownictwa i umiejętności budowania zdań.
Materiały: Obrazki (zwierzęta, przedmioty codziennego użytku), koszyk lub pudełko.

Przebieg zajęć:

1. Dziecko losuje obrazek z koszyka.
2. Opisuje, co widzi, np.: „To jest pies. Pies szczeka.” (w razie trudności terapeuta wspiera dziecko podpowiedziami).
3. Terapeuta zadaje pytania, np.: „Co robi pies?”, „Gdzie mieszka pies?”.
4. Na koniec dziecko układa proste zdanie z nowym słowem.

---

Scenariusz 2: „Dotknij, poczuj, powiedz” – nauka przez zmysły

Cel: Rozwijanie rozumienia i używania słów opisujących.
Materiały: Pudełko z różnymi przedmiotami (miękkie, twarde, szorstkie).

Przebieg zajęć:

1. Dziecko wkłada rękę do pudełka i wybiera przedmiot, nie patrząc na niego.
2. Opisuje dotykany przedmiot, używając przymiotników: „To jest miękkie/szorstkie/twarde.”
3. Terapeuta pomaga dziecku dopasować słowo do obrazu, a następnie tworzy proste zdania, np.: „Miękka poduszka jest na łóżku.”

---

Scenariusz 3: „Moje codzienne historie” – ćwiczenie narracji

Cel: Rozwijanie umiejętności opowiadania.
Materiały: Zdjęcia przedstawiające codzienne czynności (np. mycie zębów, jedzenie śniadania).

Przebieg zajęć:

1. Dziecko wybiera jedno zdjęcie i opisuje, co się na nim dzieje.
2. Następnie terapeuta pomaga dziecku ułożyć prostą historię, np.: „Rano myję zęby. Potem jem śniadanie.”
3. Ćwiczenie można rozszerzyć o rysowanie własnej historii na kartce.

Program Wczesnej Interwencji (EIBI): Praktyczne Scenariusze Ćwiczeń Umiejętności Społecznych dla Dzieci ze Spektrum Autyzmu eBook 18 zł

---

Scenariusz 4: „Mówimy przez ruch” – ćwiczenie z gestami

Cel: Rozwijanie mowy za pomocą wspierających gestów.
Materiały: Karty obrazkowe z gestami i odpowiadającymi im słowami.

Przebieg zajęć:

1. Terapeuta pokazuje gest i wymawia odpowiadające mu słowo, np.: gest „piję” – słowo „pić”.
2. Dziecko powtarza gest i słowo, a następnie stosuje je w prostej zabawie, np. „Podaj mi wodę.”
3. Zajęcia kończą się krótką „rozmową” gestami.

---

Kluczowe wskazówki dla nauczycieli i terapeutów

• Dostosuj tempo zajęć do potrzeb dziecka.
• Regularnie wzmacniaj sukcesy dziecka – pochwały są bardzo ważne.
• Pamiętaj, że każde dziecko z afazją rozwija się w swoim tempie, dlatego bądź cierpliwy.

---

Podsumowanie

Wsparcie rozwoju mowy u dzieci z afazją to proces wymagający czasu, zaangażowania i współpracy wszystkich osób w otoczeniu dziecka. Dzięki odpowiednio zaplanowanym zajęciom rewalidacyjnym można osiągnąć znaczące postępy, a przede wszystkim pomóc dzieciom w skuteczniejszej komunikacji i budowaniu relacji z innymi.

Twoje doświadczenia są cenne! Jeśli masz swoje sprawdzone metody pracy z dziećmi z afazją, wykorzystuj je. Wprowadzaj zmiany w zależności od potrzeb dziecka.

---

Najczęściej zadawane pytania:

1. Czy zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z afazją można prowadzić w grupach?
Tak, pod warunkiem, że grupa jest mała, a każde dziecko ma indywidualnie dostosowane zadania.

2. Jak długo powinny trwać zajęcia?
Optymalny czas to 30–45 minut, dostosowany do możliwości koncentracji dziecka.

3. Czy zajęcia z dzieckiem z afazją mogą prowadzić rodzice?
Oczywiście! Rodzice mogą wspierać dziecko w domu, korzystając z prostych ćwiczeń opartych na codziennych sytuacjach.

Trening Uwagi dla dziecka ze spektrum autyzmu eBook 18 zł

Lista źródeł, książek i artykułów w celu pogłębienia tematu afazji i wspierania rozwoju mowy:

1. Książki specjalistyczne

1. „Afazja dziecięca – diagnoza i terapia” – prof. Jagoda Cieszyńska
   • Wybitna pozycja opisująca metody diagnostyczne oraz ćwiczenia terapeutyczne dedykowane dzieciom z afazją.
2. „Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci” – prof. Jagoda Cieszyńska, Marta Korendo
   • Praktyczny poradnik stosowania Metody Krakowskiej w terapii dzieci z różnymi zaburzeniami, w tym afazją.
3. „Język od A do Z” – Elżbieta Wianecka
   • Książka pełna ćwiczeń rozwijających język i mowę, przydatna w terapii dzieci z trudnościami językowymi.
4. „Afazja dziecięca – teoria i praktyka” – Iwona Michalak-Widera
   • Kompleksowe omówienie teorii afazji dziecięcej oraz jej praktycznych aspektów terapeutycznych.
5. „Komunikacja wspomagająca i alternatywna” – Agnieszka Szumska
   • Podstawy AAC (Alternative and Augmentative Communication), które mogą wspierać dzieci z afazją w codziennym komunikowaniu się.

---

2. Artykuły naukowe

1. „Diagnoza i terapia afazji dziecięcej” – Piotr Gałkowski, dostępne w czasopismach logopedycznych.
   • Artykuł opisujący podstawowe metody diagnostyczne oraz etapy terapii afazji u dzieci.
2. „Rola komunikacji alternatywnej w terapii dzieci z zaburzeniami mowy” – Czasopismo Logopedia Polska.
   • Praktyczne wskazówki dotyczące wykorzystania obrazków i gestów w terapii dzieci z afazją.
3. „Afazja dziecięca jako wyzwanie dla edukacji” – Forum Logopedyczne.
   • Wskazówki dla nauczycieli i terapeutów, jak wspierać dzieci z afazją w szkole.

---

3. Strony internetowe i portale tematyczne

1. Portal logopedyczny „Logopedia.net”
   • Baza artykułów i materiałów do terapii dzieci z zaburzeniami mowy, w tym afazją.
     https://logopedia.net
2. Fundacja Synapsis
   • Informacje i porady na temat terapii dzieci z różnymi zaburzeniami komunikacyjnymi, w tym z afazją.
     https://synapsis.org.pl
3. Strona Polskiego Towarzystwa Logopedycznego
   • Aktualności i publikacje naukowe związane z zaburzeniami mowy.
     https://ptl.org.pl
4. Terapia dzieci z afazją – Blog Metody Krakowskiej
   • Praktyczne wskazówki i materiały dla terapeutów.
     https://centrummetodykrakowskiej.pl

---

4. Polecane czasopisma

1. „Logopedia Polska”
   • Specjalistyczne czasopismo publikujące najnowsze badania i metody terapii zaburzeń mowy.
2. „Forum Logopedyczne”
   • Czasopismo oferujące artykuły naukowe i przykłady praktycznych ćwiczeń logopedycznych.
3. „Neurologopedia”
   • Publikacje poświęcone zaburzeniom mowy o podłożu neurologicznym, w tym afazji dziecięcej.

---

5. Materiały do pracy praktycznej

1. Karty obrazkowe – np. zestawy „Karty AAC” do nauki słownictwa i tworzenia prostych zdań.
2. Aplikacje wspierające komunikację:
   • „LetMeTalk” – darmowa aplikacja AAC dla dzieci z zaburzeniami mowy.
   • „Proloquo2Go” – aplikacja wspomagająca naukę mowy, oparta na symbolach i obrazkach.
3. Zeszyty ćwiczeń do logopedii – dostępne w wydawnictwach specjalistycznych (np. Harmonia, Operon).

eBook: Indywidualny Plan Zajęć Rewalidacyjnych Ucznia z Zespołem Aspergera 17 zł

eBook: Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci z podwójną diagnozą: autyzm i niepełnosprawność intelektualna – 14 zł

Arkusze pracy, materiały dla uczniów ze spektrum autyzmu Zespół Aspergera