Scenariusz zajęć rewalidacyjnych | ASD | Jesień – spokój, zmysły, regulacja
Jesień to idealny czas, aby wprowadzać techniki relaksacyjne, ćwiczenia wyciszające i sensoryczne strategie wspierające regulację emocjonalną dzieci ze spektrum autyzmu. Naturalne bodźce – liście, kolory, zapachy, odgłosy – tworzą łagodną przestrzeń do ćwiczeń uważności i budowania poczucia bezpieczeństwa.
Ten gotowy scenariusz możesz od razu wykorzystać w terapii, rewalidacji i w pracy 1:1 lub w małej grupie.
🍂 Cel główny zajęć
Wprowadzenie dziecka w stan spokoju i regulacji poprzez jesienne bodźce sensoryczne, ruch wyciszający oraz uważność.
🎯 Cele szczegółowe
- rozwijanie świadomości ciała i oddechu,
- obniżenie poziomu napięcia i pobudzenia,
- poprawa koncentracji i utrzymywania uwagi,
- wspieranie samoregulacji poprzez dotyk, dźwięk i ruch,
- budowanie pozytywnych skojarzeń z relaksem.
🧰 Materiały
- koszyk z liśćmi o różnych fakturach,
- pachnące woreczki: cynamon, goździki, jesienne przyprawy (delikatne!),
- szyszki, małe kamyki, miękkie pompony,
- mata lub koc,
- niewielkie lampki LED lub świeczka LED,
- nagranie delikatnych jesiennych odgłosów (wiatr, krople deszczu).
🍁 PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Powitanie „Jesienny oddech” (3 min)
Dzieci siadają na matach lub kocach. Terapeuta mówi:
— „Wyobraź sobie, że jesienny wiaterek delikatnie porusza liśćmi. Zróbmy taki oddech jak wiatr…”
Ćwiczenie:
Powolny wdech nosem → 2 sekundy zatrzymania → długi wydech jak dmuchanie liścia.
👉 Cel: regulacja oddechowa, uspokojenie tętna.
2. „Dotyk jesieni” – sensoryczne odprężenie (6–8 min)
Dziecko wybiera liść z koszyczka.
Zabawy:
- Przesuwanie liścia po dłoni, policzku, ramieniu.
- Porównywanie: „Ten jest szorstki, ten miękki…”
- Słuchanie szelestu przy zbliżeniu do ucha.
Opcja dla dzieci unikających dotyku: liść na patyczku, wachlowanie liściem, dotyk przez miękki materiał.
👉 Cel: regulacja poprzez bezpieczny dotyk i zmysł słuchu.
👇 Przeczytaj:
3. „Kołyszące drzewo” – ruch wyciszający (5 min)
Dziecko stoi lub siedzi.
Instrukcja terapeuty:
— „Wyobraź sobie, że jesteś drzewem. Wiatr porusza tobą powoli, bardzo delikatnie…”
Ruchy:
- łagodne bujanie w prawo i lewo,
- powolne opuszczanie rąk jak liści,
- niskie, miękkie kołysanie całego ciała.
👉 Cel: tonizacja mięśni, rytmiczna regulacja, rozładowanie napięcia.
4. „Jesienny masażyk wyciszający” (6 min)
Masaż dłoni lub pleców (wg tolerancji sensorycznej):
- delikatne „rysowanie liścia”,
- przesuwanie szyszki po dłoni (łagodnie!),
- głaskanie miękkim pomponem.
Można dodać aromat w woreczku zapachowym trzymanym obok dziecka.
👉 Cel: obniżenie pobudzenia, dostarczenie przewidywalnych bodźców dotykowych.
5. „Deszcz dźwięków” – jesienna relaksacja (8 min)
W tle ciche nagranie wiatru lub deszczu.
Prowadzący:
— „Liście opadają… jeden po drugim… a my zamykamy oczy i odpoczywamy…”
Elementy:
- krótka wizualizacja: „idziesz jesienną ścieżką pełną kolorów…”
- powolne oddychanie,
- 10-sekundowe pauzy ciszy.
👉 Cel: trening uważności, wyciszenie układu nerwowego.
6. „Mój liść spokoju” – zakończenie (3–4 min)
Dziecko wybiera liść i nazywa uczucie:
- „ten liść jest spokojny”,
- „ten jest lekki”,
- „ten jest ciepły”.
Można zrobić mini-album „Liście emocji”.
👉 Cel: wzmacnianie świadomości emocjonalnej i symbolicznego myślenia.
🍂 Wskazówki terapeutyczne
✔ skracaj lub wydłużaj ćwiczenia zgodnie z tolerancją sensoryczną,
✔ używaj ciepłego, miękkiego głosu,
✔ dbaj o przewidywalność — zmiany zapowiadaj wcześniej,
✔ pozwól dziecku decydować: „Chcesz liść miękki czy szorstki?”
📌 Powiązane
- Zimowe rytuały relaksacyjne – wyciszające ćwiczenia sensoryczne dla dzieci ze spektrum autyzmu
- Relaksacja Progresywna Mięśni jako Efektywna Metoda Redukcji Stresu u Dzieci ze spektrum autyzmu: Przewodnik z przykładowym scenariuszem zajęć
- Zajęcia rewalidacyjne mindfulness dla dzieci ze spektrum autyzmu
❓ Najczęstsze pytania rodziców i terapeutów
1. Czy te ćwiczenia nadają się do pracy z dziećmi nieneurotypowymi w różnym wieku?
Tak — można je modyfikować. Młodsze dzieci potrzebują krótszych fragmentów, starsze mogą wytrzymać dłuższą relaksację.
2. Czy zapachy są bezpieczne?
Używamy jedynie delikatnych, naturalnych aromatów. Jeśli dziecko jest wrażliwe zapachowo — pomijamy.
3. Co jeśli dziecko nie lubi dotyku?
Zastępujemy dotyk lizakiem sensorycznym, wachlowaniem liściem, masowaniem przez kocyk, kołysaniem.
4. Jak często wykonywać takie techniki?
Najlepiej wprowadzić je 2–3 razy w tygodniu po 10–15 minut, aby mózg utrwalił schemat „relaks = bezpieczeństwo”.
5. Czy te ćwiczenia mogą wspierać sen i wyciszanie wieczorne?
Tak! Wiele rodzin stosuje wersję skróconą przed snem.
💎 Subskrybuj
👉 Zajrzyj do artykułów, scenariuszy rewalidacyjnych i terapeutycznych na autyzm.life i neuroróżnorodni
📘 Sprawdź też eBooki i Pakiety lekcyjne oraz Arkusze i scenariusze rewalidacyjne wspierające rozwój emocji i komunikacji i wiele innych, nowych narzędzi do pracy w górnych zakładkach strony oraz aktualnych wpisach publikowanych codziennie.
💎 Subskrypcja 5 zł / Premium 10 zł – ciekawe scenariusze i narzędzia pracy.
👇 Przeczytaj:
autyzm.life i neuroróżnorodni 