Zajęcia skupiające się na rozwijaniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Efektywne metody pracy z dziećmi z ASD, aby wspierać ich w nawiązywaniu relacji i poprawie komunikacji.

Zajęcia rewalidacyjne dla ucznia ze spektrum autyzmu są kluczowym elementem wspierającym jego rozwój w zakresie umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Dzieci ze spektrum autyzmu często mają trudności z nawiązywaniem relacji, zrozumieniem intencji innych osób oraz odpowiednim reagowaniem na sytuacje społeczne. Umiejętności komunikacyjne, zarówno werbalne, jak i niewerbalne, również bywają ograniczone, co wpływa na ich zdolność do efektywnej interakcji z otoczeniem.

Celem zajęć rewalidacyjnych jest wsparcie ucznia w rozwijaniu tych umiejętności poprzez regularne ćwiczenia, które pomogą mu zrozumieć normy społeczne i lepiej komunikować się z rówieśnikami i dorosłymi. Zajęcia te powinny być prowadzone w atmosferze wsparcia, akceptacji i cierpliwości, dostosowane do indywidualnych potrzeb ucznia.

Cele zajęć

1. Rozwijanie umiejętności społecznych:
   • Nauka rozpoznawania emocji własnych i innych osób.
   • Zrozumienie zasad współpracy w grupie.
   • Wzmacnianie umiejętności inicjowania i podtrzymywania rozmowy.
2. Rozwój umiejętności komunikacyjnych:
   • Poprawa komunikacji werbalnej (rozszerzanie słownictwa, tworzenie zdań).
   • Zwiększanie świadomości komunikacji niewerbalnej (mowa ciała, gesty, mimika).
   • Rozwijanie umiejętności słuchania i odpowiadania na pytania.
3. Poprawa zdolności do współpracy:
   • Nauka pracy w parach i grupach.
   • Rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów.

Plan zajęć

1. Rozpoczęcie zajęć (5 minut):
   • Powitanie ucznia i nawiązanie kontaktu wzrokowego.
   • Krótka rozmowa o nastroju ucznia (użycie kart emocji, aby uczeń mógł wskazać, jak się czuje).
   • Przypomnienie zasad współpracy na zajęciach (słuchamy się nawzajem, szanujemy siebie).
2. Ćwiczenie 1: Rozpoznawanie emocji (10 minut):
   • Użycie kart przedstawiających twarze wyrażające różne emocje (radość, smutek, złość, strach).
   • Zadanie dla ucznia: Nazwij emocje przedstawione na obrazkach.
   • Rozmowa o sytuacjach, w których uczeń może odczuwać te emocje.
   • Ćwiczenie komunikacyjne: „Jak możesz powiedzieć, że czujesz się smutny? Jak możesz poprosić o pomoc?”
3. Ćwiczenie 2: Komunikacja niewerbalna (10 minut):
   • Gra: „Co mówi twoje ciało?”. Uczeń obserwuje nauczyciela, który wykonuje różne gesty (np. machanie ręką na pożegnanie, krzyżowanie rąk, uśmiech).
   • Zadanie dla ucznia: Zidentyfikuj, co mówi ciało.
   • Ćwiczenie w parach: Uczeń próbuje naśladować te gesty i odczytać reakcje nauczyciela.
4. Ćwiczenie 3: Praca w grupie (15 minut):
   • Zadanie zespołowe (jeśli możliwe, w małej grupie z innymi dziećmi lub z nauczycielem): Ułożenie prostego obrazka z puzzli lub budowanie z klocków.
   • Celem ćwiczenia jest nauka współpracy, dzielenia się zadaniami i rozwiązywania drobnych konfliktów, np. o to, który element puzzli ułożyć.
   • Nauczyciel monitoruje i wspiera interakcje, zachęcając do komunikowania swoich potrzeb i słuchania innych.
5. Ćwiczenie 4: Dialogi sytuacyjne (10 minut):
   • Symulowanie codziennych sytuacji społecznych, np. rozmowy o ulubionym filmie, zapraszania kogoś do zabawy, pytania o pomoc.
   • Nauczyciel wciela się w rolę rówieśnika, a uczeń próbuje rozpocząć rozmowę lub odpowiedzieć na pytania.
   • Nauczyciel podpowiada i modeluje odpowiednie formy komunikacji, np. „Dzień dobry, czy mogę się z tobą pobawić?”.
6. Podsumowanie zajęć (5 minut):
   • Krótkie podsumowanie, co udało się osiągnąć na zajęciach.
   • Uczeń wybiera jedną umiejętność, którą spróbuje zastosować w szkole lub w domu (np. „dziś spróbuję powiedzieć koledze ‚cześć’”).
   • Nauczyciel zapisuje postępy i ustala kolejne kroki na następne zajęcia.

Metody i formy pracy

• Metody aktywizujące: Ćwiczenia w formie gier, zabaw, symulacji sytuacyjnych.
• Metody modelowania: Nauczyciel pokazuje, jak poprawnie się komunikować, a następnie uczeń powtarza te formy.
• Metody wspierające rozwój emocjonalny: Karty emocji, rozmowy o uczuciach.
• Praca indywidualna i w małych grupach: Uczeń uczy się interakcji społecznych w bezpiecznym środowisku.

Narzędzia i materiały

• Karty emocji (ze zdjęciami lub rysunkami przedstawiającymi różne emocje).
• Pomoce wizualne do nauki komunikacji niewerbalnej (gesty, mimika).
• Puzzle, klocki do wspólnych zadań.
• Zeszyt do zapisywania postępów ucznia.

Ewaluacja postępów

Zajęcia będą oceniane co dwa tygodnie pod kątem postępów ucznia w rozwijaniu umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Nauczyciel oraz specjaliści (psycholog, logopeda) regularnie monitorują, jak uczeń radzi sobie z nawiązywaniem kontaktów oraz współpracą w grupie. Wyniki zostaną omówione z rodzicami, a cele i zadania będą dostosowywane do potrzeb ucznia.