🌍 Światowy Dzień Świadomości Autyzmu – dlaczego różnorodność jest ważna?
2 kwietnia to wyjątkowa data w kalendarzu edukacyjnym i społecznym – dzień, w którym cały świat solidaryzuje się z osobami w spektrum autyzmu, ich rodzinami, nauczycielami, terapeutami i przyjaciółmi. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu (World Autism Awareness Day) został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2007 roku, aby podkreślić potrzebę akceptacji, zrozumienia i włączenia osób autystycznych do każdej dziedziny życia społecznego.
Symbolem tego dnia jest kolor niebieski – barwa spokoju, komunikacji, zaufania i nadziei ale ostatnio używa się również innych kolorów na znak różnorodności. W wielu miastach na całym świecie budynki, szkoły i instytucje świecą na niebiesko, a kampanie edukacyjne przypominają, że autyzm to nie choroba, ale inny sposób odbierania rzeczywistości.
👀 Każdy z nas widzi świat inaczej
Dzieci i dorośli z autyzmem postrzegają świat w sposób unikalny. Mogą być bardziej wrażliwi na dźwięki, światło czy dotyk, mieć trudności w komunikacji lub rozumieniu emocji innych osób. Ale jednocześnie posiadają często niesamowite zdolności, pasje i umiejętność zauważania detali, które umykają większości z nas.
Właśnie dlatego warto od najmłodszych lat uczyć dzieci, że różnorodność to nie wada – to skarb. Gdy dzieci rozumieją, że każdy człowiek jest inny i że to jest w porządku, budujemy wspólnie społeczeństwo oparte na empatii, szacunku i akceptacji.
💙 Edukacja w duchu akceptacji
Zajęcia takie jak „Jestem wyjątkowy” pomagają dzieciom nie tylko rozpoznawać i wyrażać swoje mocne strony, ale również dostrzegać wyjątkowość w innych – niezależnie od tego, czy ktoś mówi inaczej, zachowuje się ciszej, czy nie patrzy w oczy. Przedszkole to idealne miejsce, by zaszczepić w dzieciach wartości takie jak szacunek do inności, otwartość i zrozumienie.
Dla przedszkolaków | Czas trwania: ok. 45 minut
Temat przewodni: Wzmacnianie poczucia własnej wartości i budowanie empatii w grupie
Miejsce: Sala przedszkolna
🎯 Cele zajęć:
- Budowanie pozytywnego obrazu siebie u dzieci
- Kształtowanie postawy akceptacji wobec różnic (w tym wobec dzieci w spektrum autyzmu)
- Rozwijanie umiejętności mówienia o sobie i słuchania innych
- Wzmacnianie poczucia wspólnoty i bezpieczeństwa w grupie
🧩 Przebieg zajęć:
1. Krąg powitalny – „Każdy z nas jest inny i wyjątkowy” (5 min)
Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel/ka wita grupę słowami:
„Dziś obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. To dzień, w którym przypominamy sobie, że każdy z nas widzi świat trochę inaczej, ale wszyscy jesteśmy ważni i wyjątkowi.”
Nauczyciel pokazuje dzieciom różne przedmioty (np. piórko, klocek, maskotkę, guzik), pytając:
„Czy te przedmioty są takie same?”
Dzieci odpowiadają: „Nie”.
„A czy każdy z nich jest potrzebny i wyjątkowy?” – „Tak!”
Przejście do dzieci:
„Tak samo jest z nami – każdy z nas jest inny, ale każdy ma coś w sobie wyjątkowego!”
2. Zabawa ruchowa – „Wyjątkowy ruch” (5 min)
Nauczyciel mówi:
„Pokaż nam ruch, który tylko Ty umiesz!”
Każde dziecko po kolei pokazuje swój ruch (np. podskok, machanie rękami, obrót), a cała grupa go powtarza.
To ćwiczenie wzmacnia poczucie, że „moja inność jest wartościowa i może być inspiracją dla innych”.
3. Rozmowa kierowana – „Co potrafię najlepiej?” (10 min)
Dzieci odpowiadają na pytanie:
„Co lubisz robić? Co potrafisz najlepiej?”
Nauczyciel pomaga dzieciom znaleźć pozytywne cechy i umiejętności, np.:
- „Lubię pomagać”
- „Potrafię pięknie rysować”
- „Jestem szybki jak rakieta!”
- „Znam się na dinozaurach”
Można użyć obrazków pomocniczych (np. symbole: serce – empatia, książka – wiedza, piłka – ruch, kredka – kreatywność).
4. Praca plastyczna – „Moje serce mocy” (15–20 min)
Dzieci otrzymują sylwety serca lub postaci, na których mają:
- narysować siebie,
- wkleić/napisać/powiedzieć nauczycielowi, co jest w nich wyjątkowe
(np. „Mam dobre serce”, „Umie śpiewać”, „Jestem odważny”).
Pomocnik/nauczyciel może dopisać teksty dzieci, jeśli nie potrafią jeszcze pisać.
Na koniec dzieci dekorują swoje serca lub sylwety kolorami, brokatem, wycinankami.
❤️ Karta pracy: Moje serce mocy
✨ Instrukcja dla dziecka:
Pokoloruj serce, a w środku narysuj lub wklej to, co czyni Cię wyjątkowym/wyjątkową.
Zastanów się:
- Co dobrze potrafisz robić?
- Co lubisz w sobie najbardziej?
- Jakie masz talenty, supermoce, dobre cechy?
🌟 To mogą być rzeczy, które robisz codziennie – np. umiesz pomagać, jesteś miły, potrafisz się dzielić, szybko biegasz, pięknie rysujesz, znasz się na dinozaurach albo lubisz się przytulać.
Twoje serce mocy to wszystko, co w Tobie najlepsze!
💬 Dla nauczyciela lub terapeuty:
- U dzieci niemówiących lub mających trudność z nazwaniem swoich cech – zapytaj: „Co lubisz robić?”, „W czym Ci dobrze idzie?”
- W razie potrzeby dziecko może wybrać symbole/obrazki z zestawu PECS lub wskazać elementy do wklejenia (np. buźka, piłka, książka, serce, zwierzę).
5. Prezentacja i wystawa – „Każdy z nas to skarb” (5 min)
Dzieci pokazują swoje prace całej grupie.
Nauczyciel zawiesza je na specjalnej tablicy lub sznurku z klamerkami z napisem:
„Jesteśmy różni, ale wszyscy ważni 💙”
Można zorganizować wspólne oglądanie prac z pochwałami dla każdego dziecka.
📌 Podsumowanie:
Nauczyciel mówi:
„Dziś każdy z nas pokazał, że jest wyjątkowy. Tak samo wyjątkowi są nasi koledzy i koleżanki z autyzmem – czasem widzą świat trochę inaczej, ale też mają swoje supermoce!”
Dzieci kończą zdanie:
„Jestem wyjątkowy, bo…”
📚 Potrzebne materiały:
- Szablony serc lub postaci (do rysowania lub kolorowania)
- Kredki, flamastry, nożyczki, klej
- Kolorowy papier, naklejki, brokat
- Klamerki i sznurek do zawieszenia prac
❓Najczęściej zadawane pytania
Czy dzieci w wieku przedszkolnym rozumieją pojęcie „autyzm”?
Tak – jeśli użyjemy prostego języka i przykładów z ich codzienności. Wystarczy powiedzieć, że niektórzy koledzy lubią ciszę, nie patrzą w oczy, ale są równie ważni i wartościowi jak każdy inny.
Jak dostosować zajęcia do dzieci niemówiących lub ze spektrum autyzmu?
Można pozwolić dzieciom wyrażać się obrazkiem, ruchem, kolorem. Niektóre dzieci mogą pokazać swoje mocne strony poprzez rysunek lub wybór symboli z obrazkowego zestawu.
Dlaczego warto organizować takie zajęcia?
Świadomość i akceptacja różnorodności od najmłodszych lat buduje empatyczne społeczeństwo, w którym każde dziecko – także z autyzmem – ma prawo czuć się bezpiecznie i być sobą.
autyzm.life i neuroróżnorodni 
