Wstęp: Tajemnica ukryta w zwyczajnym pudełku

W sali rewalidacyjnej, na środku stolika, stoi niepozorne pudełko. Z zewnątrz niczym się nie wyróżnia — zwykłe, tekturowe, z prostą pokrywką. A jednak dzieci z błyszczącymi oczami spoglądają na nie z ekscytacją. Wiedzą, że w środku kryje się coś niezwykłego — coś, co zachęci ich do rozmowy, zadawania pytań i współdziałania.

„Magiczne Pudełko” nie jest zwykłą pomocą dydaktyczną. To narzędzie, które otwiera drzwi do świata słów, emocji i relacji — przestrzeni, która dla wielu dzieci z ASD jest jak tajemniczy labirynt.

Cel zajęć

• Rozwój umiejętności komunikacyjnych — budowanie i rozwijanie wypowiedzi werbalnych.
• Rozwijanie umiejętności społecznych — inicjowanie i podtrzymywanie interakcji z rówieśnikami.
• Kształtowanie umiejętności zadawania pytań i odpowiadania.
• Wzmacnianie uwagi i koncentracji podczas interakcji społecznych.

Grupa docelowa

Dzieci i uczniowie w wieku 6–12 lat ze spektrum autyzmu (ASD) o zróżnicowanym poziomie umiejętności komunikacyjnych.

Czas trwania

30–45 minut

Materiały

• Pudełko (ozdobione lub neutralne, zależnie od preferencji dzieci).
• Zestaw różnorodnych przedmiotów o wyrazistych cechach sensorycznych:
  • Mały pluszowy miś,
  • Piórko,
  • Klucz,
  • Kawałek materiału o ciekawej fakturze,
  • Mini-lustro,
  • Kolorowa piłeczka antystresowa,
  • Mały instrument muzyczny (np. dzwoneczek).

Przebieg zajęć

1. Powitanie i wprowadzenie (5 minut)

• Przywitanie się z każdym dzieckiem imieniem.
• Krótkie wprowadzenie: „Dzisiaj pobawimy się w odkrywców tajemnic. W tym pudełku ukryte są niezwykłe przedmioty. Będziemy zgadywać, opowiadać i zadawać pytania.”

2. Magiczne Pudełko — odkrywanie przedmiotów (25 minut)

Etap 1: Tajemniczy dotyk

• Prowadzący zaprasza każde dziecko po kolei do sięgnięcia do pudełka — bez patrzenia!
• Dziecko dotyka przedmiot, a następnie:
  • Opisuje, co czuje („To jest miękkie, to jest szorstkie, to jest ciężkie…”).
  • Próbuje zgadnąć, co to może być.

Etap 2: Opowieść o przedmiocie

• Po wyciągnięciu przedmiotu dziecko opowiada, co to jest, do czego może służyć.
• Prowadzący lub inne dziecko zadaje pytanie: „Co można zrobić tym przedmiotem?” lub „Czy masz coś podobnego w domu?”

Etap 3: Wspólna historia

• Każde dziecko losuje jeden przedmiot.
• Prowadzący proponuje: „Stwórzmy razem historię z tymi przedmiotami!”
• Dzieci, każde po kolei, dodają jedno lub dwa zdania do opowieści, uwzględniając w niej swój przedmiot.

3. Runda emocji (10 minut)

• Dzieci ponownie losują przedmiot.
• Zadanie: „Jakie emocje kojarzą ci się z tym przedmiotem?”
  • Pluszowy miś — może kojarzyć się z bezpieczeństwem.
  • Piórko — może kojarzyć się z lekkością, zabawą.
• Prowadzący modeluje odpowiedzi, pomaga dziecku nazwać emocje (w razie potrzeby przy użyciu kart emocji).

Modyfikacje i różnicowanie

• Dla dzieci niewerbalnych: Możliwość pokazywania emocji za pomocą obrazków lub gestów.
• Dla bardziej zaawansowanych grup: Wprowadzenie zagadek opisowych lub krótkich scenek dramowych z użyciem przedmiotów.
• Dostosowanie sensoryczne: Użycie tylko tych przedmiotów, które nie wywołują dyskomfortu sensorycznego.

Korzyści z zajęć

🔹 Rozwijanie języka: Dzieci uczą się budować zdania, używać nowych słów, opisywać zmysłowe wrażenia.

🔹 Wzmacnianie dialogu: Ćwiczenie naprzemienności w rozmowie — umiejętności mówienia i słuchania.

🔹 Budowanie więzi: Wspólna zabawa w atmosferze zaciekawienia i wsparcia buduje poczucie bezpieczeństwa w grupie.

🔹 Trening emocjonalny: Uświadamianie sobie emocji i nazywanie ich w bezpiecznej, kontrolowanej sytuacji.

„Dzieci uczą się poprzez zabawę. Najlepsze zajęcia to takie, które otwierają ich serca i umysły.”
— Jean Piaget

Podsumowanie

„Magiczne Pudełko” to nie tylko zestaw przedmiotów — to przestrzeń do nauki języka, emocji i relacji. Każdy dotyk, każde pytanie i każda odpowiedź są jak mały krok w kierunku większej pewności siebie i lepszego rozumienia siebie nawzajem.