Zajęcia terapeutyczne

Używamy takich słów jak smutny, zły i wesoły do opisania naszych uczuć, ale istnieje wiele innych wyrazów, które mogą lepiej wyjaśniać to, co naprawdę czujemy. Na przykład słowo niespokojny oznacza, że trudno nam jest usiedzieć na miejscu, bo roznosi nas energia, a przewrażliwiony — że możemy łatwo się rozpłakać.

Rozszerzanie słowniczka uczuć pomaga nam zrozumieć, co naprawdę czujemy, i informować o tym innych, abyśmy mogli dostać to, czego potrzebujemy.

Kiedy odczuwamy trudną emocję, zazwyczaj przyczyną jest to, że czegoś potrzebujemy albo pragniemy. To ważne, aby potrafić rozpoznać własne potrzeby, bo tylko wtedy będziemy w stanie mówić o nich innym. Czasami na przykład chcielibyśmy powiedzieć:
„Proszę, przestań oszukiwać”, kładąc nacisk na osobę, do której się zwracamy. Zamiast tego możemy nauczyć się, jak mówić o samej potrzebie: „Potrzebuję współpracy i zaufania”. Dzięki temu mamy szanse na zaspokojenie naszej potrzeby w taki sposób, aby druga osoba nie czuła, że wywieramy na nią presję.

Kiedy już nauczymy się nazywać nasze uczucia i potrzeby, przejdziemy do formułowania próśb. Prośba nie jest tym samym, co żądanie.

Kiedy prosimy, zawsze musimy się liczyć z odpowiedzią odmowną. „Nie” wcale nie oznacza, że nie dostaniemy tego, czego potrzebujemy. To tylko informacja, że będziemy musieli podjąć współpracę z drugą osobą i poszukać sposobu na to, żebyśmy wszyscy dostali to, czego potrzebujemy.

Możemy tylko poprosić drugą osobę o zrobienie czegoś dla nas, bo nie jesteśmy w stanie zmusić jej do czegokolwiek. Kiedy formułujesz prośbę, postaraj się, żeby brzmiała ona pozytywnie. Nie mów komuś, czego nie ma robić, lecz wyjaśnij, czego od niego chcesz. Na przykład zamiast mówić: „Przestań oszukiwać”, możesz powiedzieć:
„Czy mógłbyś przestrzegać reguł?”.

Ćwiczenie 1. Rozbudowywanie słowniczka uczuć

Spójrz na poniższą listę słów określających uczucia i poproś dorosłego, żeby wyjaśnił ci wyrazy, które są dla ciebie nowe. Potem przeczytaj poniższe zdania i napisz, jakie słowo mogłoby opisać to, co mógłbyś/mogłabyś poczuć w danej sytuacji.

Słowa opisujące uczucia

• znudzony,
• spokojny,
• pewny siebie,
• marudny,
• zaciekawiony,
• rozczarowany,
• niezaangażowany,
• zawstydzony,
• podekscytowany,
• wykończony,
• przewrażliwiony,
• sfrustrowany,
• wdzięczny,
• zazdrosny,
• samotny,
• przytłoczony,
• spanikowany,
• cichy,
• odświeżony,
• rozluźniony,
• odczuwający ulgę,
• niespokojny,
• smutny,
• zdziwiony,
• zmartwiony.

Przyjaciel na ostatnią chwilę odwołuje plany.
…………………………………………………………………………….
Kolega nie przestrzega reguł podczas gry na przerwie.
…………………………………………………………………………….
Ktoś wyśmiewa twoje ubrania w szkole.
…………………………………………………………………………….
Przypadkowo wchodzisz do niewłaściwej sali.
…………………………………………………………………………….
Kolega dostaje nową hulajnogę, o której marzysz.
…………………………………………………………………………….
Czekasz, aż rodzic skończy długą rozmowę telefoniczną, żeby się z tobą pobawił.
…………………………………………………………………………….
Siedzisz w samochodzie, masz dużo energii, ale dopiero za dwie godziny będziesz na miejscu.
…………………………………………………………………………….
Wszyscy twoi znajomi rozmawiają o programie w telewizji, którego ty nie widziałeś/widziałaś.
…………………………………………………………………………….
Rodzice mieli cię odebrać ze szkoły, ale spóźniają się już 15 minut.
…………………………………………………………………………….
Dużo się uczyłeś/uczyłaś do sprawdzianu i jesteś do niego przygotowany/przygotowana.
…………………………………………………………………………….
Miałeś/miałaś dzień pełen wrażeń i chcesz w spokoju odpocząć.
…………………………………………………………………………….
Nie jadłeś/jadłaś od wielu godzin i jesteś bardzo głodny/głodna.
…………………………………………………………………………….

Ćwiczenie 2. Czego tak naprawdę chcę albo potrzebuję?