„Poznajemy jeża” dla dzieci z ASD. Jak prowadzić zajęcia o życiu, zwyczajach i naturalnym środowisku jeży. Zabawy sensoryczne, prace plastyczne oraz ćwiczenia komunikacyjne, aby rozwijać umiejętności dzieci z autyzmem. Najlepsze pomysły na aktywności i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Opis jeża

Jeż to niewielki ssak, który ma ciało pokryte charakterystycznymi kolcami. Kolce te to przekształcone włosy, które chronią jeża przed drapieżnikami. Gdy czuje zagrożenie, zwija się w kulkę, co sprawia, że jest trudniejszy do złapania. Jeże zamieszkują głównie lasy, łąki i ogrody. Prowadzą nocny tryb życia, polując na owady, dżdżownice i ślimaki.

Ciekawostki o jeżach:

1. Kolce jeża: Dorosły jeż ma od 5 do 7 tysięcy kolców, które regularnie wymienia.
2. Sen zimowy: W zimie jeże zapadają w sen zimowy, spowalniając swoją przemianę materii, aby przetrwać okres chłodu.
3. „Domki” dla jeży: Jeże często budują swoje legowiska wśród liści, trawy lub w wykopanych jamach.
4. Mistrzowie węchu: Jeże mają bardzo rozwinięty zmysł węchu, dzięki któremu wykrywają pożywienie nawet pod ziemią.
5. Wzrok jeży: Chociaż jeże widzą w nocy, to ich wzrok nie jest najlepszy. Głównie polegają na słuchu i węchu.
6. Długość życia: W naturze jeże żyją zwykle około 5 lat, ale w niewoli mogą dożyć nawet 10 lat.
7. Pochodzenie: Istnieje około 17 gatunków jeży na całym świecie, a niektóre z nich występują również w Afryce i Azji.

Te informacje można wykorzystać podczas zajęć, aby wzbudzić ciekawość dzieci i zachęcić je do rozmów o jeżach.

Cel zajęć:
Zapoznanie dzieci z ASD z życiem, zwyczajami i środowiskiem naturalnym jeża poprzez różnorodne aktywności sensoryczne, plastyczne i edukacyjne.

Grupa docelowa:
Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym ze spektrum autyzmu i zaburzeniami pokrewnymi.

Czas trwania:
60 minut

Miejsce:
Sala przedszkolna, kącik przyrodniczy lub ogród przedszkolny.

Cele szczegółowe:

• Poszerzenie wiedzy o środowisku życia jeży.
• Rozwijanie umiejętności poznawczych i komunikacyjnych poprzez zabawy tematyczne.
• Stymulowanie zmysłów dzieci poprzez aktywności sensoryczne.
• Rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.

Potrzebne materiały:

• Książeczki i karty obrazkowe z ilustracjami jeży.
• Plastikowy lub pluszowy jeżyk.
• Kolorowy papier, kredki, nożyczki.
• Zdjęcia i filmy edukacyjne przedstawiające życie jeży.
• Elementy sensoryczne: mech, liście, igły sosnowe, kasztany, kora drzew.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie i wprowadzenie do tematu (10 minut):
   Nauczyciel wita dzieci i przedstawia temat zajęć. Pokazuje dzieciom zdjęcia jeży oraz opowiada o ich zwyczajach: gdzie mieszkają, co jedzą i jak spędzają czas. Dzieci mogą zadawać pytania na temat jeży, co wspiera rozwój ich komunikacji.
2. Zabawa edukacyjna „Kim jest jeż?” (10 minut):
   Nauczyciel opowiada ciekawostki o jeżach, używając kart obrazkowych: np. że jeże śpią w liściach, zjadają owady i lubią ciche miejsca. Następnie dzieci wspólnie tworzą „mapę myśli” – opisują wygląd i zwyczaje jeża.
3. Zabawa sensoryczna „Dotykaj jak jeż” (15 minut):
   Dzieci dotykają różnych materiałów (mech, igły sosnowe, kora drzew) i porównują je z kolcami jeża. Następnie próbują naśladować ruchy jeża, turlając się lub czołgając po dywanie. Zabawa rozwija percepcję dotykową i świadomość ciała.
4. Praca plastyczna „Mój własny jeż” (15 minut):
   Dzieci wykonują własnego jeża, wycinając kontur z papieru i przyklejając na niego liście, szyszki lub inne naturalne materiały, które mają imitować kolce. Następnie każdy opowiada, jak nazywa się jego jeż i co najbardziej lubi.
5. Ćwiczenia na koncentrację „Gdzie się schował jeż?” (10 minut):
   Nauczyciel ukrywa pluszowego jeżyka w różnych miejscach sali. Dzieci, kierowane wskazówkami słownymi (ciepło, zimno), szukają jeża. Gra wspiera koncentrację uwagi oraz umiejętności słuchania.
6. Podsumowanie i prezentacja prac (10 minut):
   Dzieci prezentują swoje prace plastyczne, opowiadają, czego dowiedziały się o jeżach i dzielą się swoimi wrażeniami z zajęć. Nauczyciel podkreśla, jak ważne jest dbanie o środowisko, w którym żyją jeże, oraz ich ochrona.

Najczęściej zadawane pytania o Dzień Jeża:

1. Jakie są główne cele Dnia Jeża w przedszkolu?
Głównym celem jest rozwijanie wiedzy o jeżach, stymulacja zmysłów oraz wspieranie umiejętności komunikacyjnych i społecznych dzieci.

2. Jakie materiały są potrzebne do zajęć?
Do zajęć potrzebne są karty obrazkowe z jeżami, książeczki edukacyjne, elementy sensoryczne (mech, kora, liście), materiały plastyczne (papier, nożyczki, klej) oraz maskotka jeża.

3. Czy Dzień Jeża można obchodzić na zewnątrz?
Tak, część zajęć można przenieść na świeże powietrze, np. podczas spaceru do lasu lub ogrodu, co dodatkowo wzmocni doznania sensoryczne dzieci.

4. Czy dzieci z ASD dobrze reagują na takie zajęcia?
Dzieci z ASD często mają trudności z przetwarzaniem bodźców, ale odpowiednio zaplanowane zajęcia z wykorzystaniem stymulacji sensorycznej i wizualnej mogą pomóc im lepiej zrozumieć temat i wyciszyć się.

5. Jakie są korzyści z przeprowadzenia takich zajęć?
Zajęcia rozwijają wiedzę przyrodniczą, wzmacniają umiejętności komunikacyjne, poprawiają zdolności manualne oraz pomagają dzieciom z ASD w lepszym rozumieniu otaczającego świata.

6. Jak dostosować zajęcia do możliwości dzieci z ASD?
Warto wprowadzić więcej aktywności sensorycznych, pracować w małych grupach lub indywidualnie, stosować proste instrukcje i angażować dzieci w różnorodne formy aktywności (ruchowe, plastyczne, słuchowe).

Więcej informacji znajdziesz na stronie autyzm.life.