„Dziecko nie potrzebuje świata bez problemów, ale dorosłych, którzy pokażą mu, jak bezpiecznie przez nie przejść.”

Wiadomości o sytuacjach niebezpiecznych – jak ostatnie doniesienia o dronach w Polsce – mogą budzić lęk także u najmłodszych dzieci. Przedszkolaki z ASD często reagują silniej, bo trudniej im zrozumieć abstrakcyjne informacje i odróżnić realne zagrożenie od tego, co słyszą w mediach.
Rolą rodziców i nauczycieli jest uspokojenie dzieci, wytłumaczenie sytuacji prostymi słowami i danie poczucia bezpieczeństwa.

1. Prosty język – krótkie zdania

• Zamiast: „W Polsce naruszono przestrzeń powietrzną przez obce drony”, powiedz:
  👉 „Były samolociki, które nie powinny tu lecieć. Dorośli pilnują, żeby było bezpiecznie.”
• Unikaj słów: „atak”, „wojna”, „katastrofa”.

2. Obrazki i historyjki społeczne

Dzieci w wieku przedszkolnym najlepiej rozumieją świat przez obraz i historię.

• Przygotuj prostą historyjkę obrazkową:
  • Obrazek 1: Dziecko słyszy głośny dźwięk.
  • Obrazek 2: Pyta dorosłego: „Co to?”
  • Obrazek 3: Dorosły mówi: „To dron, dorośli pilnują, żeby było bezpiecznie.”
  • Obrazek 4: Dziecko wraca do zabawy.

Takie „social stories” pomagają obniżyć lęk i uczą, że dorośli zawsze zajmują się trudnymi sprawami.

3. Rutyna i rytuały bezpieczeństwa

Dzieci z ASD czują się pewniej, gdy wiedzą co zrobić w razie zagrożenia.

• Ćwicz w zabawie:
  • „Gdy słyszysz hałas – idź do nauczyciela.”
  • „Gdy się boisz – przytul pluszaka / podnieś rękę, żeby pokazać, że chcesz pomocy.”
• Powtarzaj regularnie – krótko, w formie zabawy, aby stało się to naturalne.

4. Regulacja emocji – proste techniki

• Oddech motylka 🦋 – dziecko przykłada dłonie do klatki piersiowej, wdycha powietrze nosem i macha ramionami jak skrzydełkami podczas wydechu.
• Liczenie – razem liczcie do pięciu paluszkami.
• Przytulanka bezpieczeństwa – dziecko wybiera jedną zabawkę, która daje poczucie spokoju.

5. Rozmowa z rodzicami w domu

Rodzice mogą wzmocnić to, czego dziecko nauczyło się w przedszkolu.

• Zapewnij, że dorośli zawsze dbają o bezpieczeństwo.
• Daj przestrzeń na pytania: „Co czujesz, gdy słyszysz o tym?”
• Pokaż prostą „mapę kontaktów” – kto jest w kręgu bezpieczeństwa dziecka (mama, tata, babcia, pani w przedszkolu).

Przykładowy dialog w przedszkolu

Nauczycielka: „Słyszeliście głośny dźwięk? To był dron. Dorośli wiedzą, co robić. Waszym zadaniem jest dalej się bawić.”
Dziecko: „A jeśli się boję?”
Nauczycielka: „Wtedy podejdź do mnie, powiedz lub pokaż. Jestem tu, żeby ci pomóc.”

6. Nauka bezpieczeństwa w praktyce – dane i sieć kontaktów

Oprócz rozmów o emocjach i zagrożeniach warto uczyć dzieci konkretnych, praktycznych umiejętności, które mogą im pomóc, jeśli kiedykolwiek znajdą się w trudnej sytuacji (np. rozdzielenie od rodziców).

• Znajomość podstawowych danych
  Dziecko powinno znać swoje imię i nazwisko, imiona rodziców oraz adres zamieszkania.
  👉 W przypadku dzieci niemówiących lub mających trudności z pamięcią warto przygotować kartę bezpieczeństwa (np. plastikową zawieszkę, bransoletkę medyczną, karteczkę w plecaku) z tymi danymi.
• Mapa najbliższych kontaktów
  Razem z dzieckiem można stworzyć prostą, wizualną mapę – kto należy do jego „kręgu bezpieczeństwa”: rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, wychowawca, pedagog, sąsiad, zaufany kolega.
  👉 Dziecko wie, do kogo może się zwrócić o pomoc w różnych sytuacjach.
• Co zrobić, gdy straci kontakt z rodzicem
  Należy przećwiczyć proste kroki:
  1. Zostań w jednym miejscu i nie oddalaj się.
  2. Zadzwoń do rodzica (jeśli dziecko ma telefon, naucz je wybierać numer).
  3. Poproś o pomoc zaufaną osobę dorosłą – policjanta, pracownika szkoły, sprzedawcę w sklepie.
  4. Pokaż kartę bezpieczeństwa z danymi.

📖 Przykład: Mama Tomka stworzyła prostą „książeczkę kontaktów” z obrazkami – zdjęcie mamy, taty, babci, wychowawczyni. Dzięki temu Tomek wiedział, że jeśli poczuje się zagubiony, może poprosić o kontakt z jedną z tych osób.

🛡️ Karta Bezpieczeństwa – wzór do druku

Moje dane

• Imię i nazwisko: …………………………………………….
• Imię mamy: ……………………………………………………
• Imię taty: ……………………………………………………….
• Adres: …………………………………………………………..
• Numer telefonu do mamy: ……………………………
• Numer telefonu do taty: ………………………………

Moja mapa kontaktów
👉 Osoby, do których mogę się zwrócić o pomoc:

1. ……………………………………………………………………
2. ……………………………………………………………………
3. ……………………………………………………………………

Co zrobić, jeśli zgubię się lub nie mam kontaktu z rodzicami?

1. Zostań w bezpiecznym miejscu.
2. Zadzwoń do mamy lub taty.
3. Poproś o pomoc osobę dorosłą, którą znasz (nauczyciel, wychowawca, dziadkowie).
4. Jeśli nie ma bliskiej osoby – poproś o pomoc policjanta, pracownika sklepu, ochroniarza.
5. Pokaż tę kartę.

Podsumowanie

Rozmowa z przedszkolakami z ASD o zagrożeniach musi być krótka, konkretna i spokojna. Najważniejsze elementy to:

• prosty język,
• wsparcie wizualne (obrazki, historyjki),
• rutyna i przewidywalność,
• techniki wyciszania,
• współpraca przedszkola i domu.

Dziecko nie musi rozumieć wszystkich szczegółów – wystarczy, że wie, iż dorośli czuwają i ono jest bezpieczne.

#arkusz #asd #Asperger #autyzm #BożeNarodzenie #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #IPET #jesień #kolorowanie #komunikacja #kreatywność #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #społeczne #szkoła #terapia #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #zespółAspergera #ćwiczenia

Teoria umysłu

Teoria Umysłu — czym jest, jak rozwija się u dzieci i dlaczego jest kluczowa w autyzmie?

przez Sylwia Merchut (Iwan) 19 grudnia 2025

#autyzm

🎄 Boże Narodzenie i Jasełka u dzieci ze spektrum autyzmu (ASD)

przez Sylwia Merchut (Iwan) 17 grudnia 2025

Przykładowa ocena opisowa ucznia

📄 Przykładowa opinia o uczniu ze spektrum autyzmu – wzór, opis i wskazówki dla nauczycieli i specjalistów

przez Sylwia Merchut (Iwan) 16 grudnia 2025