(scenariusz przyrodniczo-sensoryczny, 6–12 lat)
🎯 Cele zajęć
Cele edukacyjne
- proste wyjaśnienie: skąd się bierze śnieg, dlaczego pada, dlaczego jest biały,
- rozwijanie słownictwa przyrodniczego: śnieg, para wodna, mróz, chmury, płatek,
- rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego.
Cele terapeutyczne / rewalidacyjne
- wsparcie integracji sensorycznej (zimne/ciepłe, mokre/suche, ciężkie/lekkie),
- ćwiczenie komunikacji (AAC, mówienie, wskazywanie),
- wspieranie koncentracji uwagi i przewidywalności (jasna struktura: początek–środek–koniec),
- rozwijanie rozumienia wizualnego i sekwencji.
🧊 1. Wprowadzenie – „Co to jest śnieg?”
Nauczyciel pokazuje piktogram lub zdjęcie płatka śniegu.
Pytania wspierające komunikację:
- „Co to jest?” (dziecko wskazuje lub mówi)
- „Jaki jest śnieg?” – nauczyciel proponuje kartę wyboru: zimny / miękki / biały / mokry / lekki
- „Czy lubisz śnieg?” – karta TAK / NIE
Krótka historia sensoryczna:
„Śnieg to zamarznięta woda. Woda unosi się do chmury jako para, a kiedy robi się bardzo zimno – zamienia się w maleńkie kryształki lodu.”
Cel: ugruntowanie pojęcia + regulacja przez obrazy.
🌧️ 2. Prosty model naukowy: „Jak powstaje śnieg?”
Nauczyciel używa trzech obrazków: słońce → para → chmura → zimno → płatki śniegu.
Wyjaśnienie krok po kroku (język prosty i dostępny):
- Słońce ogrzewa wodę.
Woda z jezior, rzek i kałuż zamienia się w parę. - Para wędruje do góry i tworzy chmury.
- W chmurach jest zimno.
Para zamienia się w malutkie kryształki lodu. - Kryształki łączą się w płatki śniegu.
- Śnieg spada na ziemię, kiedy płatki stają się ciężkie.
👇 Przeczytaj:
🔍 3. Eksperyment: „Jak powstaje śnieg?” (wersja bezpieczna w klasie)
Materiały:
- szklanka z gorącą wodą,
- talerz metalowy lub pokrywka,
- kostki lodu.
Przebieg:
- Nauczyciel kładzie talerz nad gorącą wodą.
- Na talerz kładzie kostki lodu.
- Po chwili na spodzie talerza tworzą się kropelki → kryształki.
Wyjaśnienie:
- dół talerza = zimna chmura,
- para = ciepła woda,
- krople i szron = mały model powstawania śniegu.
➡️ Uczniowie mogą dotknąć talerza (ostrożnie), sprawdzić zimne/ciepłe, mokre/suche.
🌨️ 4. „Dlaczego śnieg jest biały?” – wyjaśnienie dla ucznia z ASD
Używamy latarki i kartki papieru.
Nauczyciel tłumaczy:
- pojedynczy płatek jest przezroczysty,
- ale śnieg odbija światło we wszystkich kierunkach — dlatego wygląda na biały.
Zabawa: „Światło odbite”
Latarka świeci na:
- papier biały,
- papier czarny,
- szkło.
Uczniowie obserwują, kiedy światło odbija się najbardziej.
👋 5. Sensoryka zimowa: „Jak czuję śnieg?”
Jeśli jest możliwość — przynosimy prawdziwy śnieg do klasy w pudełku.
Jeśli nie — używamy sztucznego śniegu z mąki ziemniaczanej.
Zadania:
- dotknij (zimny / ciepły),
- zgniataj → „śnieżka”,
- posłuchaj, czy „trzeszczy”,
- czy zostawia ślad na dłoni?
To świetne ćwiczenie dla uczniów, którzy potrzebują więcej sygnałów sensorycznych.
🎨 6. Zimowa praca plastyczna „Mój pierwszy śnieg”
Materiały:
- niebieskie kartki,
- biała farba, patyczki kosmetyczne, gąbki, sól.
Krok po kroku:
- Dzieci robią tło (gąbką – zimowe niebo).
- Patyczkiem „stukają” białe kropki – płatki.
- Posypują pracę solą → efekt lodowych kryształków.
👇 Przeczytaj:
🧠 7. Komunikacja i TUS: „Co mogę robić, gdy pada śnieg?”
Karty obrazkowe do wyboru:
- lepić bałwana,
- robić ślady,
- słuchać cichych dźwięków,
- patrzeć, jak płatki spadają,
- siedzieć w cieple i oglądać zimę przez okno.
Rozmowa:
„Którą aktywność wybierasz, gdy chcesz odpocząć?”
„Która pomaga Ci poczuć spokój?”
🧩 8. Podsumowanie zajęć – proste odpowiedzi tak/nie
- „Czy wiesz, skąd się bierze śnieg?”
- „Czy śnieg jest zimny?”
- „Czy śnieg powstaje w chmurach?”
- „Czy śnieg jest naprawdę biały?”
Można użyć kart: 👍/👎 lub AAC.
❄️Powiązane
- Zimowe zajęcia sensoryczne: Jak rozwijać zmysły u dzieci ze spektrum autyzmu?
- Zimowe emocje – rozpoznawanie i wyrażanie uczuć: Zajęcia rewalidacyjne dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną
- Opowieść o Zimie: Scenariusz zajęć rozwijających dla przedszkolaków ze spektrum autyzmu
- Scenariusz zajęć: Rozpoznawanie zimowych zwierząt – wprowadzenie do świata przyrody dla dzieci z ASD
- Pingwin – arkusz pracy dla ucznia ze spektrum autyzmu
🔍O co najczęściej pytają rodzice i nauczyciele dzieci z ASD o śnieg?
1. Dlaczego niektóre dzieci z ASD boją się śniegu?
Bo śnieg to nagła zmiana sensoryczna: zimny, mokry, jasny, trzeszczący. Dla części uczniów to nadmiar bodźców.
2. Jak wspierać dziecko, które nie chce wejść na śnieg?
- nie zmuszać
- obserwować z okna
- najpierw dotykać śnieg w klasie
- użyć rękawiczek, narzędzi
- stopniowo oswajać.
3. Czy zabawy na śniegu wspierają integrację sensoryczną?
Tak — stymulują układ dotykowy, propriocepcję i równowagę.
4. Jak wytłumaczyć śnieg dziecku niewerbalnemu?
Najlepiej w obrazkach, sekwencjach i krótkich zdaniach:
„Para → chmura → zimno → płatek”.
5. Czy śnieg może uspokajać uczniów z ASD?
Tak — obserwowanie spadających płatków działa jak naturalna technika mindfulness.
💎 Subskrybuj
👉 Zajrzyj do artykułów, scenariuszy rewalidacyjnych i terapeutycznych na autyzm.life i neuroróżnorodni
📘 Sprawdź też eBooki i Pakiety lekcyjne oraz Arkusze i scenariusze rewalidacyjne wspierające rozwój emocji i komunikacji i wiele innych, nowych narzędzi do pracy w górnych zakładkach strony oraz aktualnych wpisach publikowanych codziennie.
💎 Subskrypcja 5 zł / Premium 10 zł – ciekawe scenariusze i narzędzia pracy.
👇 Przeczytaj:
autyzm.life i neuroróżnorodni 