Zacznijmy od tradycyjnej definicji: ekologia to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody na różnych poziomach organizacji, jest to m.in. ekonomika przyrody. Takiej definicji dzieci z pewnością nie zrozumieją. Zatem jak wytłumaczyć dziecku, czym jest ekologia? Spieszymy z pomocą.
Możesz powiedzieć swojemu dziecku, że ekologia to nauka o tym, jak działa przyroda, która jest domem dla wszystkich ludzi i zwierząt. Ten dom nazywa się środowiskiem. Ekologia pomaga odkrywać, co szkodzi środowisku, a co jest dla niego dobre. Bada, jak na środowisko wpływają ludzie, zwierzęta i rośliny.
Co to jest recykling?
Recykling – jedna z metod ochrony środowiska naturalnego. Jej celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów. Recykling obejmuje odzyskiwanie surowców z produktów odpadowych i wykorzystywanie ich do produkcji nowych, poszukiwanych towarów.
Ekologia dla dzieci: jak uczyć ochrony środowiska?
Chcesz, by ekologia dla dzieci stała się zrozumiała i naturalna? Najpierw sama daj dobry przykład. Jak to zrobić?
- Ucz wrażliwości. To absolutna podstawa ekologicznego wychowania. Dziecko, które potrafi przejąć się cudzym losem i współczuć innym, automatycznie przyjmuje za oczywiste, że słabsi od niego potrzebują opieki. Do tego odkrywa, że choć samo jeszcze jest małe, może np. dokarmiać zimą ptaki czy opiekować się bezdomnymi kotami – albo po prostu wielkodusznie ocalić pająkowi życie.
- Naucz dziecko empatii. Maluch ma prawo do eksperymentów dla dzieci, to prawda. Ale skoro nie pozwalasz mu w ramach prac badawczych ciągnąć cię za włosy ani kopać pani w autobusie, nie aprobuj także rozdeptywania ślimaków albo łamania gałęzi drzew. Ucząc dziecko, że zwierzęta i rośliny również trzeba szanować, jednocześnie uczysz je bycia odpowiedzialnym za słabszych.
- Nie strasz. Nie rozwlekaj się nad wizją zalewających nasze domy śmieci. Lepiej opowiadaj dziecku o świecie jako pięknym i przyjaznym dla nas miejscu, o które trzeba dbać tak samo, jak o własny przytulny pokoik.
- Bądź konsekwentna. Gdy zawiesisz karmnik dla ptaków za oknem dziecka, nie zapomnij sypać tam ziarenek. Jeżeli zasadzicie w ogrodzie sadzonkę, dołóż starań, aby wyrosła na silne i zdrowe drzewo. Dziecko, widząc, że naprawdę angażujesz się w swoje działania, uczy się systematyczności.
- Dawaj przykład. Pamiętaj, że żadne twoje upomnienia ani rady nie pomogą, jeśli dziecko nie będzie widziało, że ty też dbasz o środowisko. Dlatego najlepszą nauką ekologii dla dzieci jest przykład rodziców: wyłączaj światło, a na zakupy noś ze sobą torby wielorazowego użytku. Wyłączaj komputer i wyjmuj z kontaktu nieużywaną ładowarkę do komórki. I ostatnie, ale wcale nie najmniej ważne: nie piszcz ze zgrozą na widok żaby albo pająka na ścianie. Możesz w ten sposób zarazić swoim strachem dziecko.
Ekologia w życiu dzieci: kiedy i od czego zacząć?
Wspólne dbanie o środowisko bardziej mobilizuje i przynosi dużo satysfakcji! Oto dziesięć rzeczy, które możesz robić razem z dzieckiem dla dobra naszej planety. Jeśli zaczniesz edukować swoje dziecko w wieku przedszkolnym, prawdopodobnie jeszcze zanim pójdzie do szkoły, zdąży przyswoić sobie wiele zasad.
- Segregujcie śmieci. Jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś, obok kosza na śmieci postaw pojemniki na produkty, które można poddać recyklingowi i koniecznie sprawdź jak segregować śmieci. Przeznacz oddzielne pojemniki na szkło, papier, plastik, puszki i resztki organiczne (jeśli mieszkasz poza miastem, załóż kompost – to dodatkowa korzyść dla środowiska). Recykling dla dzieci jest bardzo ważny! Możesz przykleić odpowiednie napisy na pojemnikach albo umieścić rysunki butelki, pudełka, kartek papieru itp. Dziecko nie rozumie, na czym polega przetwarzanie śmieci? Poświęć zatem jeden wieczór na własnoręczne zrobienie papieru z makulatury (przepis znajdziesz niżej). Kiedy dziecko weźmie do ręki kartkę wykonaną ze starych gazet, przekona się na własne oczy, że śmieci mogą się jeszcze przydać. Zapoznaj też dziecko z filozofią zero waste. Obowiązujące w niej zasady: odmawiaj, naprawiaj, ograniczaj – są bardzo praktyczne!
- Uwaga na wodę. Jak oszczędzać wodę? Naucz dziecko mycia zębów przy zakręconym kranie i tłumacz, dlaczego lepiej brać prysznic, niż wylegiwać się w wannie. Taka oszczędność jest konieczna – pamiętaj, że aż 1,1 miliarda ludzi na świecie nie ma dostępu do pitnej wody.
- Przesiądźcie się na rowery. Ekologiczne, zdrowe i bardzo przyjemne rozwiązanie! Wytłumacz dziecku, że rower nie emituje szkodliwych spalin i można nim dojechać niemal wszędzie. Auto zostawcie tylko na dalsze wyjazdy.
- Rozmawiajcie o przyrodzie. Dlaczego marchewka rośnie zielonym do góry? A czemu bocian co roku przylatuje do swojego starego gniazda? Poszukajcie wspólnie z dzieckiem odpowiedzi na te pytania. Może uda ci się w ten sposób zaszczepić w nim przyrodniczą pasję? Podglądajcie razem owady na trawniku (najlepiej za pomocą lupy), obserwujcie ptaki wiosenne (tu przyda się lornetka), zwracajcie uwagę na różne kształty liści i kolor kory drzew. Jeśli będziecie rozmawiać, dlaczego mrówka tak pracowicie dźwiga sosnową igłę, a dzięcioł stuka w drzewo, dziecko zrozumie, że otaczająca go przyroda jest ważnym elementem również i jego życia.
- Wybierzcie się do lasu. Podczas spaceru leśnymi ścieżkami wyjaśnij dziecku, że w lesie nie wolno krzyczeć, by nie płoszyć zwierząt. Nie powinno się też pozostawiać żadnych śmieci, bo np. plastikowe butelki albo foliowe opakowania rozkładają się w ziemi bardzo długo.
- Wąchajcie kwiaty. Jak wąchanie jaśminu albo oglądanie chmur na niebie ma się do nauki ekologii? Ano tak, że jeśli zaszczepisz w dziecku zachwyt nad przyrodą, nie będziesz musiała mu już przypominać, aby o nią dbał. Pamiętaj też, że dziecko poznaje świat wszystkimi zmysłami i o pięknym zapachu kwiatów (albo sosnowych igieł) może pamiętać nawet przez całe życie.
- Czytajcie książki. Te, w których zwierzęta odgrywają główną rolę, uczą dziecko szacunku dla świata przyrody. Obejrzyjcie też film „Tupot małych stóp” (o pingwinach) albo „Bambi” (o jelonku, którego mamę zastrzelili myśliwi). Rozmawiajcie o tym, jak ludzie traktują zwierzęta. To trudne, ale potrzebne rozmowy.
- Wyjedźcie na wieś. Nauką (nie tylko ekologii) rządzi zasada: „Zobaczyć, znaczy uwierzyć”. Możecie pojechać do agroturystyki z dzieckiem, najlepiej do takiego gospodarstwa, w którym dziecko będzie miało okazję stanąć oko w oko z prawdziwą kurą, gdzie będzie mogło bez skrępowania pobiegać po trawie i zobaczyć, jak „powstaje” mleko. Zachęć dziecko do pomocy w gospodarstwie. Na pewno mu się to spodoba: przecież karmienie kóz to frajda porównywalna chyba tylko z seansem w trójwymiarowym kinie!
- Zgaście światło. Pokaż dziecku, co by było, gdyby nie było elektryczności. Wyłączcie światło, telewizor i posiedźcie pół godziny przy świecach. Taki ekologiczny wieczór powtarzajcie np. raz w miesiącu, ale tylko pod warunkiem, że dziecku ten pomysł się podoba. W innym wypadku ekologia może zacząć kojarzyć mu się z niemiłymi wyrzeczeniami.
- Zabawcie się w ogrodników. Wystarczy kilka nasion wiosennych bratków i mały skrawek ziemi (może być balkonowa doniczka), aby mieć własne oznaki wiosny. Pozwól, by przedszkolak sam wykopał dołek w ziemi i samodzielnie włożył do niego sadzonkę. Takie zajęcie uczy dziecko wrażliwości i pozwala na bliskie spotkania z naturą. A kiedy bratki już wyrosną, pomyślcie, gdzie moglibyście zasadzić prawdziwe drzewo. Dziecku na pewno spodoba się myśl, że sadząc drzewo, odciska na ziemi swój zielony ślad.
Ekologia dla dzieci: nauka przez zabawę
Własnoręcznie zrobiony papier z makulatury może przydać się kilkulatkowi do wykonania laurek albo kartek okolicznościowych. To idealny przykład ekologii dla dzieci! Do jego wykonania potrzebujesz:
- gazety,
- siatki (np. z rozpiętej na drewnianej ramie firanki) albo płaskiego sita,
- bibułki,
- dwóch plastikowych misek (jedną może zastąpić wanienka),
- krochmalu,
- blendera,
- wałka do ciasta,
- żelazka.
Przepis: Porwij gazety na strzępy, wrzuć do miski z wodą i odstaw na dwie godziny. Następnie zgnieć papier palcami. W drugiej misce wymieszaj ok. 400 ml krochmalu i 2 szklanki wody. Powstałą maź wymieszaj blenderem z namoczonymi gazetami i dolej ok. 10 l wody. Rozłóż papkę na sicie i odsącz nad miską. Włóż sito i papierową miazgę między dwa kawałki bibuły. Delikatnie wyjmij sito. Wyciśnij nadmiar wody z karty papieru za pomocą wałka do ciasta. Ustaw żelazko na najniższą temperaturę i susz papier. Wyjmij z bibuły. Gotowe!
Konsultacja: Ewa Smuk-Stratenwerth, antropolog, zajmuje się edukacją ekologiczną, pracuje w Stowarzyszeniu Ekologiczno-Kulturalnym „Ziarno”, źródło: mamotoja.pl
Kolorowe Pożeracze – scenariusz zajęć ekologicznych z okazji Światowego Dnia Recyklingu
Cele ogólne:
– wzmacnianie więzi ze środowiskiem przyrodniczym – rozwijanie poczucia troski i odpowiedzialności za najbliższe otoczenie;
– kształtowanie właściwych nawyków dotyczących ochrony środowiska naturalnego – segregowanie śmieci i wrzucanie do odpowiednich pojemników;
Cele operacyjne:
Dziecko:
– wypowiada się na temat otaczającego środowiska, ilustracji i wysłuchanego wiersza;
– rozumie potrzebę dbania o środowisko naturalne;
– bierze udział w zabawach ruchowych z muzyką;
– dostrzega problemy związane z odpadami i zna sposoby ich segregacji;
– potrafi ocenić ludzkie zachowania- wyodrębniając-zachowania pozytywne i negatywne;
– umie umieścić „śmieci” w odpowiednich pojemnikach, segregując je ze względu na materiał z jakiego zostały wykonane;
-przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas spaceru do pobliskich pojemników przeznaczonych do segregacji śmieci;
Metody:
– czynna – zadań stawianych do wykonania, samodzielnych doświadczeń dziecka;
– słowna – objaśnienie, rozmowa, wiersz;
– percepcyjna – pokaz, obserwacja, ilustracje;
– aktywizująca – burza mózgów, przekształcenia;
Formy:
– indywidualna;
– grupowa;
Środki: śmieci – butelki, słoiki, papier, tektura, opakowania plastikowe; pudełka do segregacji śmieci (w 4 kolorach) ; ilustracje – „Czysty las”, „Brudny las”, „Pojemniki do segregacji śmieci”, nagranie muzyczne „Wiosna” Vivaldiego, po 2 obrazki dla każdego dziecka – buzia uśmiechnięta, buzia smutna; torebki foliowe; pojemniki do segregacji śmieci (w terenie);
Przebieg zajęć:
1. Sprzątamy śmieci – zabawa dydaktyczna.
Nauczyciel przed zajęciami rozsypuje w sali na podłodze śmieci – różnego rodzaju opakowania: papierowe, plastikowe, metalowe. Dzieci zastanawiają się, po czym są poszczególne opakowania i segregują je zgodnie z materiałem, z którego zostały wykonane.
2. Do jakiego pojemnika? – zabawa.
Nauczyciel pokazuje dzieciom na ilustracji specjalne pojemniki, których używa się do segregowania odpadów i wyjaśnia jakie odpady można do nich wkładać. Podkreśla znaczenie segregowania odpadów i ich ponownego przetwarzania w celu odzyskania materiału, który może powtórnie zostać wykorzystany. Śmieci nie zanieczyszczą wtedy środowiska i ponownie mogą być wykorzystane.
Segregowanie śmieci do odpowiednich pudełek:
– zielone – kolorowe szkoło;
– białe – białe szkło;
– niebieskie -papier;
– żółte – plastik, drobne metale np. kapsle, puszki, kolorowy metal;
3. Wypowiedzi na temat Gdzie wybrałbym (wybrałabym) się na spacer? połączone z oglądaniem 2 ilustracji: Czysty las, Brudny las. Wybór 1 z 2ilustracji.
4. Wysłuchanie wiersza „Śmieciu precz” S. Karaszewskiego:
Gdy rano słońce zaświeci wybiegają na dwór dzieci
Miotły, szczotki idą w ruch , bo dokoła wielki brud.
Śmieciu precz , brudzie precz!
Ład, porządek dobra rzecz.
Tu papierek od cukierka. Tam leży butelka.
Ówdzie puszka po napoju i pudełko może twoje?
Żyć nie można w bałaganie.
Więc się bierzmy za sprzątanie.
Zmykaj , śmieciu do śmietnika.
Bałaganie , brudzie znikaj.
5. Słuchanie muzyki „Wiosna” z cyklu Cztery pory roku Vivaldiego – podczas przerwy w muzyce dzieci naśladują czynności podane przez nauczyciela np. wąchamy kwiaty, zbieramy śmieci, słuchamy śpiewu ptaków, spacerujemy po lesie, odnosimy gazety do skupu makulatury itp.
6. Torebki foliowe-przekształcenie (myślenie twórcze).
Jak inaczej możemy wykorzystać torebkę foliową? (np. nakrycie głowy, fartuch, but, serwetka, przyrząd do ćwiczeń gimnastycznych itp.)
7. Dobrze czy źle? – zabawa.
Dzieci otrzymują obrazki przedstawiające buzie wesołą i smutną. Słuchają zdań wypowiadanych przez nauczyciela. Oceniają postępowanie dzieci, które wykonują różne czynności. Jeśli postępują prawidłowo przedszkolaki podnoszą do góry obrazek z uśmiechniętą buzią, jeśli nieprawidłowo – obrazek ze smutną buzią np. Kasia wrzuciła papierek do kosza, Tomek zbił kamieniem szybę, Grześ podlał kwiatki, Gabrysia zrywa gałęzie z drzew.
8. Co mogą zrobić dzieci, by nie rosła góra śmieci? – burza mózgów.
9. Zapoznanie dzieci z celem wycieczki.
Omówienie właściwego zachowania dzieci podczas wycieczki ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa.
10. Co to za pojemniki? – spacer w pobliżu przedszkola, szukanie kolorowych pojemników służących do segregowania odpadów.
Wyjaśnienie dzieciom, jakie odpady wrzuca się do pojemników oznaczonych odpowiednimi kolorami i dlaczego jest to ważne dla środowiska – podsumowanie zajęć, segregowanie śmieci przyniesionych z przedszkola.
autor: Agata Szczepaniak – Masłowska
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #metody #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #terapiaręki #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
autyzm.life i Neuroróżnorodni 