Osoby z ASD, w tym dzieci, często stają przed różnymi wyzwaniami w zakresie komunikacji, społecznych interakcji i regulacji sensorycznej. Jednym z aspektów, który może okazać się kluczowy dla poprawy jakości życia tych osób, jest regularna aktywność fizyczna. Aktywność fizyczna nie tylko przynosi korzyści zdrowotne, ale również wspomaga rozwój społeczny, emocjonalny i sensoryczny.

1. Regulacja sensoryczna: Osoby z autyzmem często doświadczają różnych wyzwań związanych z regulacją sensoryczną. Aktywność fizyczna może pełnić istotną rolę w dostarczaniu bodźców sensorycznych i pomagać w zorganizowaniu układu nerwowego. Ruch, takie jak bieganie, skakanie czy pływanie, może dostarczać bodźców proprioceptywnych i kinestetycznych, co pomaga w regulacji napięcia mięśniowego i zwiększa świadomość ciała.

2. Poprawa umiejętności społecznych: Aktywność fizyczna, zwłaszcza w formie grupowych zajęć sportowych, może stanowić doskonałą okazję do rozwijania umiejętności społecznych. Współpraca z innymi uczestnikami, zrozumienie zasad gry oraz komunikacja werbalna i niewerbalna to umiejętności, które mogą rozwijać się w trakcie wspólnych aktywności fizycznych.

3. Redukcja stresu i lęku: Osoby z autyzmem często są bardziej podatne na stres i lęk. Regularna aktywność fizyczna jest doskonałym narzędziem w redukcji poziomu stresu. Fizyczna aktywność powoduje wydzielanie endorfin, zwanych hormonami szczęścia, co przyczynia się do poprawy nastroju i ogólnej kondycji psychicznej.

4. Poprawa zdolności motorycznych: Dla niektórych osób z autyzmem, rozwijanie umiejętności motorycznych może być wyzwaniem. Aktywność fizyczna, zwłaszcza ta ukierunkowana na rozwijanie motoryki dużych i małych grup mięśniowych, może przyczynić się do poprawy koordynacji ruchowej oraz zręczności.

5. Wspomaganie zdrowia ogólnego: Aktywność fizyczna przynosi korzyści zdrowotne dla wszystkich, a dla osób z autyzmem jest równie ważna. Poprawa kondycji fizycznej, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz wspieranie ogólnego zdrowia serca i układu krążenia mają istotny wpływ na długoterminową jakość życia.

Aktywność fizyczna pełni kluczową rolę w życiu osób z autyzmem, zwłaszcza dzieci. Poprzez dostarczanie bodźców sensorycznych, rozwijanie umiejętności społecznych, redukcję stresu i poprawę zdolności motorycznych, regularna aktywność fizyczna wspomaga pełny rozwój jednostki. Dlatego ważne jest, aby dostosowywać aktywności do indywidualnych potrzeb i preferencji, tworząc tym samym przestrzeń, w której osoby z autyzmem mogą czerpać radość i korzyści z ruchu. Wspierając aktywność fizyczną wśród tej grupy osób, społeczeństwo tworzy bardziej zintegrowane i pełne współczucia środowisko.

Zestaw ćwiczeń dostosowany do potrzeb osób ze spektrum autyzmu

Zestaw ćwiczeń dostosowany do potrzeb osób z autyzmem, zwłaszcza dzieci, powinien być zróżnicowany, przyjazny sensorycznie i dostosowany do indywidualnych umiejętności. Oto przykładowy zestaw ćwiczeń, który może być realizowany w grupie lub indywidualnie, z uwzględnieniem różnych sensorycznych preferencji:

1. Gra w „Znajdź i przeskocz”:
   • Umieść na podłodze kolorowe maty lub kręgi o różnych kształtach.
   • Prowadzący wskazuje jedno z miejsc na macie, a uczestnicy muszą znaleźć i przeskoczyć na to miejsce.
   • Ćwiczenie rozwija motorykę dużą, koncentrację i umiejętność reagowania na sygnały wzrokowe.
2. Bieganie wokół toru przeszkód:
   • Stwórz tor przeszkód z miękkich materiałów, takich jak kolorowe poduszki czy tunel.
   • Uczestnicy biegną wokół toru, omijając przeszkody.
   • Ćwiczenie rozwija umiejętności motoryczne i równowagę.
3. Gra w „Głośne skakanie”:
   • Wyznacz obszar do skakania na dużych kolorowych podłogach lub poduszkach.
   • Każdemu skokowi towarzyszy dźwięk, na przykład klapnięcie w dłonie, co pomaga w integracji bodźców sensorycznych.
   • Ćwiczenie rozwija koordynację ruchową i percepcję słuchową.
4. Joga na maty sensoryczne:
   • Wykorzystaj maty sensoryczne z różnymi strukturami.
   • Poprowadź proste pozycje jogi, takie jak „Góra” czy „Koński ogon”, zachęcając uczestników do odczuwania różnic w dotyku.
   • Ćwiczenia jogi pomagają w regulacji sensorycznej i relaksacji.
5. Zabawa w „Łowcę bań”:
   • Użyj dmuchawki do baniek mydlanych.
   • Dzieci próbują złapać bańki rękoma lub dmuchając w nie.
   • Ćwiczenie angażuje różne zmysły, rozwija koordynację wzrokowo-ruchową i dostarcza radości z ruchu.
6. Gra w „Ruchome obrazy”:
   • Wykorzystaj muzykę i kolorowe obrazy.
   • Dzieci poruszają się, naśladując kształty i ruchy widoczne na obrazach.
   • Ćwiczenie wspomaga rozwój umiejętności społecznych i integrację bodźców wzrokowych z ruchem.

Przy tworzeniu zestawu ćwiczeń ważne jest dostosowanie intensywności i rodzaju ruchu do indywidualnych preferencji i możliwości każdego uczestnika. Istotne jest również uwzględnienie przerw i dostosowanie tempa ćwiczeń do potrzeb regulacji sensorycznej. Aktywność fizyczna powinna być przede wszystkim przyjemna i dostarczać uczestnikom pozytywnych doświadczeń ruchowych.