Zespół Aspergera (ZA, syndrom Aspergera, ang. Asperger syndrome, AS) często nazywany jest niepoprawnie chorobą Aspergera. Tak naprawdę jest to łagodne zaburzenie ze spektrum autyzmu którego podstawowym objawem są trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji międzyludzkich.
Zespół Aspergera jest stosunkowo nową jednostką diagnostyczną, której kryteria diagnozy opracowano w 1992 roku (wtedy też wprowadzono ją do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10). Jednak przypadki tego łagodnego zaburzenia opisywano już kilkadziesiąt lat wcześniej.
Zespół Aspergera to nie choroba! „Choroba Aspergera” jest wyrażeniem niepoprawnym – terapeuci apelują, aby nie traktować zespołu Aspergera w ten sposób. Taki stereotyp umacnia przekonanie, że osoby z syndromem są inne, gorsze albo wprost przeciwnie – są wyjątkowe i wymagają specjalnego traktowania. Oba podejścia są błędne i nie pomagają w zrozumieniu osób dotkniętych tym zaburzeniem.
W nowoczesnych publikacjach na temat zespołu Aspergera sugeruje się, by syndrom ten traktować jako odmienny wzorzec budowania relacji z otoczeniem. Odmienny nie znaczy gorszy albo lepszy – po prostu inny, jednak nadal mieszczący się w granicach norm.
Objawy zespołu Aspergera
Wśród szczegółowych zachowań typowych dla zespołu Aspergera można wyróżnić:
- trudności z poznawaniem nowych osób i poszerzaniem kręgu znajomych – osoby z ZA zazwyczaj nie mają wielu przyjaciół. Nie oznacza to, że nie mają potrzeby kontaktu z drugim człowiekiem – swoje relacje z innymi opierają jednak nie na poczuciu bliskości i więzi emocjonalnej, lecz wspólnych pasjach i zainteresowaniach. Ponieważ interesują się bardzo specyficznymi, wąskimi dziedzinami wiedzy (często naukami ścisłymi i przyrodniczymi), trudno znaleźć im osoby, które podzielają ich entuzjazm dotyczący np. astronomii czy paleontologii.
- trudności z podtrzymywaniem kontaktu – dla otoczenia osoby z zespołem Aspergera mogą wydawać się zarozumiałe, niedostępne, a nawet wyniosłe. Wynika to z faktu, że mają problemy z komunikowaniem się na poziomie pozawerbalnym. Nie umieją poprawnie interpretować gestów i min swojego rozmówcy, często nie rozumieją ironii, gier słownych, metafor, rozbudowanych porównań itp. Przekaz słowny rozumieją bardzo dosłownie, dlatego preferują jasne, zwięzłe, konkretne komunikaty.
Podczas bezpośredniej rozmowy rzadko wysyłają sygnały służące podtrzymaniu kontaktu z drugą osobą i zapewniające o swoim zainteresowaniu (np. potakiwanie, zadawanie pytań, kontakt wzrokowy) – wszystko dlatego, że skupiają się przede wszystkim na temacie rozmowy, a nie kontakcie z drugim człowiekiem. Z tego powodu zachowanie osób ZA często błędnie odczytuje się jako wyraz zarozumiałości, przez co spychane są na margines oraz pozostają w izolacji od grupy. - trudności z akceptacją zmian – wolą postępować w zgodzie ze znanym sobie schematem.
- nadmiernie usztywnione, stereotypowe zachowania – polegają na powtarzaniu tych samych czynności za każdym razem w ten sam sposób, co daje osobie z zespołem Aspergera poczucie komfortu psychicznego. Stereotypowe zachowania mogą na przykład dotyczyć chodzenia do pracy zawsze tą samą drogą, mimo że istnieje wiele innych i szybszych; wchodzenia po schodach tak, aby zawsze podnosić tę samą nogę; mycia naczyń zawsze w tej samej kolejności (garnki, talerze, sztućce, nigdy inaczej). Zachowań tego typu może być tyle, ile osób z syndromem Aspergera.
- zachowania kompulsywne – jest to odczuwanie przymusu powtarzania danej czynności, co służy wyładowaniu napięcia. Osoby dotknięte syndromem Aspergera często odczuwają na przykład potrzebę gryzienia czegoś, liczenia gromadzonych przedmiotów, obsesyjnego porządkowania i układania ich w równe rzędy, częstego mycia rąk itp. Są to objawy typowe także dla zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, które diagnozuje się u ok. 25% cierpiących na zespół Aspergera.
- nieprawidłowości percepcyjne – dotyczą głównie nadwrażliwości bądź niedowrażliwości na bodźce. U osób z zespołem Aspergera często obserwuje się zaburzenia czucia głębokiego, co przekłada się na problemy z utrzymaniem równowagi (stąd postrzegane są jako „niezdary”).
Mogą również w odmienny sposób odbierać bodźce wzrokowe – np. nadmiernie skupiać się na szczegółach i stale szukać stymulacji wzrokowej (wypatrywać poruszających się obiektów, intensywnie patrzeć na kolory i desenie) albo odwrotnie – preferować widoki statyczne, spokojne. Nierzadko wykazują nadwrażliwość na hałas, wówczas męczy je głośna muzyka, rozmowy, śmiech, gwar uliczny; z drugiej strony mogą odczuwać dyskomfort przebywając w zupełnej ciszy i potrzebować dużej stymulacji dźwiękami.
- zaburzenia pamięci proceduralnej – pamięć proceduralna polega na wykonywaniu codziennych czynności w sposób wyuczony i automatyczny, bez zaangażowania umysłowego. Osoby z zespołem Aspergera zazwyczaj mają kłopoty z działaniem w ten sposób, muszą bardzo skupiać się na wykonywanej czynności, nawet jeśli dotyczy prostego zapinania guzików.
Różnice między zespołem Aspergera a autyzmem
Zespół Aspergera jest łagodnym zaburzeniem rozwoju, które mieści się w spektrum autyzmu. Oba rodzaje zaburzeń łączy występowanie trzech podstawowych objawów:
- Problemy w nawiązywaniu relacji międzyludzkich.
- Trudności z komunikowaniem się.
- Niezwykłe zainteresowania oraz nadmiernie usztywnione, stereotypowe wzorce działań.
Zespół Aspergera i autyzm dzieli jednak zasadnicza różnica: osoby z Aspergerem ZAWSZE prawidłowo rozwijają mowę i nie mają problemów z procesami myślowymi; są całkowicie sprawne intelektualnie i rozumują prawidłowo. Natomiast osoby z autyzmem mogą mieć opóźniony rozwój mowy i niepełnosprawność intelektualną , która najczęściej ujawnia się jeszcze przed 3. rokiem życia (źródło: poradnikzdrowie.pl)
DSM V w 2013 roku wprowadziło zastąpienie trzech jednostek chorobowych: zaburzeń autystycznych, zespołu Aspergera i PDD-NOS jedną jednostką – SPEKTRUM ZABURZEŃ AUTYSTYCZNYCH (ASD).
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
autyzm.life i neuroróżnorodni 