Jest wiele powodów, dla których warto pracować w ogrodzie. Grzebanie w ziemi odchudza, uzdrawia, uspokaja, poprawia stan konta i umysłu. Oto, do czego służy przydomowy ogródek.
Medicus curat, natura sanat – lekarz leczy, natura uzdrawia, mawiał Hipokrates. Potwierdza to współczesna nauka (GW)
Hortiterapia to leczenie ogrodem – wyróżniająca się metoda terapeutyczna, pozwalająca rozwijać intelekt, modyfikować samopoczucie oraz zwiększać sprawność motoryczną u osób z zaburzeniami ruchowymi i psychicznymi. Na czym polega tego typu rehabilitacja? Kto może zostać hortiterapeutą i jakie studia musi skończyć, aby leczyć pacjentów?
Co to jest hortiterapia?
Hortiterapia jest stosunkowo nową dziedziną medycyny niekonwencjonalnej, coraz częściej polecaną jako uzupełnienie innych form leczenia różnego typu schorzeń i zaburzeń. Istotą hortiterapii jest oddziaływanie na kondycję psychiczną, fizyczną i intelektualną pacjenta za pomocą roślin, a mówiąc bardziej precyzyjnie – ogrodu i prac ogrodniczych. Wyróżnia się dwie postaci tego typu rehabilitacji:
- czynna, która polega na wykonywaniu drobnych prac ogrodowych, zapewniających bezpośredni kontakt z roślinami, takich jak sadzenie, przesadzanie, zbieranie etc. W ramach zajęć można również tworzyć prace plastyczne z wykorzystaniem plonów. Ta forma terapii rozwija zmysł dotyku, poprawia chwyt, pozwala aktywizować osłabione struktury mięśniowe;
- bierna, wykorzystująca zmysły wzroku, słuchu, węchu, polegająca na obserwacji roślin, wsłuchiwaniu się w dźwięki przyrody, poznawaniu zapachów ogrodu.
Hortiterapia w Polsce jest dziedziną raczkującą, ale na świecie, między innymi w krajach skandynawskich, cieszy się dużym uznaniem i jest szeroko praktykowana.
Na co pomagają zajęcia z hortiterapii?
Zajęcia z hortiterapii traktowane są w kategoriach rehabilitacji psychoruchowej dla osób z niedomaganiami fizycznymi i psychicznymi, zarówno na podłożu urazowym, jak też chorobowym i rozwojowym. W warsztatach najczęściej biorą pacjenci:
- niepełnosprawni ruchowo,
- upośledzeniu umysłowo,
- cierpiący na chorobę lub zaburzenia psychiczne,
- zaburzeni rozwojowo (dzieci),
- wyalienowani społecznie.
Wskazaniem do hortiterapii są więc między innymi: depresja zaburzenia lękowe, autyzm, różnego typu demencje wieku starczego niedorozwój umysłowy, ale też silna trauma, samotność, wykluczenie ze społeczeństwa, a nawet skłonności przestępcze (resocjalizacja).
Jak działa ogrodoterapia?
Ogrodoterapia ma na celu przede wszystkim stymulację zmysłów, które mają bezpośredni i pośredni wpływ na kondycję psychiczną, intelektualną i ruchową człowieka.
Niezwykle istotny jest też wpływ na gospodarkę hormonalną organizmu – w czasie zajęć w ogrodzie, na skutek kontaktu z przyrodą, obserwuje się zwiększone wydzielanie takich neuroprzekaźników, jak serotonina, wprost odpowiedzialnych za nastrój.
Dla wielu osób hortiterapia stanowi jedyną osiągalną formę aktywności fizycznej. Co więcej, zajęcia umożliwiają pacjentom nawiązywanie kontaktów społecznych oraz wykonywanie prac uznawanych powszechnie za pożyteczne. Ma to niebagatelne znaczenie zwłaszcza w przypadku osób starszych i osamotnionych, często od lat niewychodzących z domu, u których alienacja i poczucie bezsensu życia są przyczyną głębokiej depresji. Ogrodoterapia sprawdza się też jako czynnik modyfikujący postawy psychospołeczne osób z przeszłością przestępczą, zdemoralizowanych, zagubionych.
Jak wyglądają zajęcia terapii ogrodniczej?
Terapia ogrodnicza obejmuje różnego typu warsztaty i zajęcia, często z wykorzystaniem specjalnie przygotowanych ścieżek przyrodniczych. Leczniczą moc mają takie czynności, jak:
- sadzenie roślin i inne czynności typowo ogrodnicze, rozwijające zdolności manualne, ćwiczące aparat mięśniowy, ale też m.in. rozwijające poczucie odpowiedzialności oraz przydatności, stymulujące intelektualnie;
- przenoszenie i manipulowanie narzędziami ogrodowymi, także stanowiące trening dla całego ciała, rozwijające siłę i precyzję ruchów;
- poruszanie się w zróżnicowanym terenie, po nierównym podłożu, pokonywanie naturalnych przeszkód – doskonałe zwłaszcza w przypadku niepełnosprawności kończyn dolnych oraz problemów z kręgosłupem;
- obserwowanie przyrody: roślin, owadów i innych stworzeń żywych, wody (często stosowane mini fontanny, strumyki, wodospady);
- kontakt z terapeutą oraz innymi uczestnikami zajęć, mający działanie aktywizujące w wymiarze psychospołecznym (medme.pl)
W projekcie Get Out There w Shepherds Bush pracowałam głównie z osobami w wieku 45 plus z historią bezdomności czy problemów natury zdrowia psychicznego. Spotykaliśmy się raz w tygodniu w ogrodzie społecznościowym Godolphin Garden i zajmowaliśmy się tam głównie pielęgnacją rabat, trawnika i dużego oczka wodnego. Dość często pomagaliśmy w innych miejscach w dzielnicy Hammersmith and Fulham, np. w lokalnym parku, ogrodzie w Domu Osób Starszych, szkołach. Sesje te nadawały pewien rytm życiu uczestników, zgrała się fajna grupa mężczyzn, z czasem zdobyli nowe ogrodnicze umiejętności, znajdowali dodatkowe prace ogrodnicze, a na wspólnych sesjach czuć było, że pracują z większą chęcią. Ja byłam też odpowiedzialna za rozmowy kwalifikacyjne do grupy, kontakt z pracownikami socjalnymi czy terapeutami. Natomiast w placówce edukacyjnej Green Corridor niedaleko Heathrow prowadziłam zajęcia ogrodnicze dla młodych osób (wiek 16-25 lat) z różnymi dolegliwościami natury psychicznej czy behawioralnej, od ADHD, poprzez autyzm do syndromu Downa. Pracowaliśmy nad tym, by nasi studenci otrzymali kwalifikacje zawodowe dotyczące prac ogrodniczych, pielęgnacyjnych jak i uprawy. W tym projekcie nie było ram czasowych, tzn. każdy mógł korzystać z nauki do 25-ego roku życia. Współpracowaliśmy z logopedami, psychologami czy też doradcami zawodowymi. ~ Wywiad z Emilią Ochocką, hortiterapeutką (cały artykuł tutaj)
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
autyzm.life i neuroróżnorodni 