Przykładowy plan zajęć rewalidacyjnych, które można wdrożyć w kontekście poniższego Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego (IPET) w celu poprawy zdolności do koncentracji i radzenia sobie z trudnościami w utrzymaniu uwagi ucznia ze spektrum autyzmu:

Zajęcia rewalidacyjne dla Julii Kowalskiej – Poprawa koncentracji i uwagi

1. Sesje terapii sensorycznej

- Cel: Regulacja nadwrażliwości sensorycznej i zwiększenie komfortu Julii w otoczeniu szkolnym. - Opis: Codzienne sesje terapii sensorycznej obejmują różne ćwiczenia i techniki sensoryczne, takie jak masaż sensoryczny, prace z narzędziami sensorycznymi, np. gumki sensoryczne lub piłki sensoryczne, oraz interakcje z różnymi teksturami. Terapeuta będzie monitorować postępy Julii i dostosowywać terapie w miarę potrzeby.

2. Sesje terapii zajęciowej

- Cel: Wspieranie rozwoju umiejętności organizacji czasu i planowania działań. - Opis: Sesje te skoncentrowane będą na rozwoju umiejętności planowania i organizacji zadań. Julia będzie uczestniczyć w różnych ćwiczeniach, takich jak tworzenie harmonogramów, planowanie zadań domowych, oraz rozwiązywanie prostych problemów organizacyjnych.

3. Ćwiczenia skierowane na rozwijanie koncentracji i uwagi

- Cel: Poprawa zdolności Julii do utrzymania uwagi na jednym zadaniu przez krótszy okres czasu. - Opis: Codziennie Julia będzie uczestniczyć w krótkich ćwiczeniach skierowanych na rozwijanie koncentracji. Przykładowe ćwiczenia to: - Zabawy z planszami logicznymi: Rozwiązywanie łamigłówek i zagadek logicznych. - Gry koncentracji: Gra w gry planszowe lub online, które wymagają skupienia uwagi. - Ćwiczenia oddechowe: Uczenie technik oddechowych, które pomagają w skupieniu.

4. Wykorzystanie narzędzi sensorycznych w klasie

- Cel: Dostarczenie Julii narzędzi i strategii sensorycznych do poprawy koncentracji. - Opis: W klasie będą dostępne narzędzia sensoryczne, takie jak fidgety, gumki sensoryczne, lub przerwy sensoryczne. Julia będzie miała możliwość korzystania z tych narzędzi w trakcie zajęć, gdy będzie czuła potrzebę regulacji sensorycznej.

5. Wykorzystanie wizualnych narzędzi wspomagających

- Cel: Ułatwienie Julii śledzenia zadań i organizacji jej czasu. - Opis: Będą stosowane wizualne narzędzia, takie jak plansze, tablice zadaniami, czy mapy myśli, które pomogą Julii w organizacji zadań i śledzeniu postępów.

6. Ćwiczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej

- Cel: Rozwijanie zdolności Julii do wyrażania swoich potrzeb i emocji. - Opis: Sesje te będą zawierać ćwiczenia skierowane na rozwijanie wyrażeń mimicznych i gestów Julii, które pomogą jej w komunikowaniu potrzeb i emocji w sposób bardziej efektywny.

7. Indywidualne sesje terapii z logopedą (opcjonalnie)

- Cel: Wspieranie komunikacji werbalnej Julii, jeśli to konieczne. - Opis: Jeśli Julia ma trudności z komunikacją werbalną, można rozważyć indywidualne sesje terapii z logopedą w celu poprawy umiejętności mówienia i rozumienia mowy.

8. Współpraca z rodzicami

- Cel: Zaangażowanie rodziców w proces wsparcia Julii. - Opis: Przeprowadzane będą regularne spotkania z rodzicami, na których omawiane będą postępy Julii i planowane działania w domu. Rodzice otrzymają wsparcie i szkolenia dotyczące strategii wspierania koncentracji i organizacji w życiu codziennym Julii.

9. Ocena efektywności IPET

- Cel: Regularna ocena postępów Julii w zakresie koncentracji i uwagi. - Opis: Ewaluacja IPET będzie przeprowadzana co 6 miesięcy przez zespół nauczycieli i specjalistów. Ocena uwzględni postępy Julii w zakresie koncentracji, organizacji i regulacji sensorycznej.

Powyższy plan zajęć rewalidacyjnych został dostosowany do indywidualnych potrzeb i celów edukacyjno-terapeutycznych Julii. Będzie wymagał stałej współpracy nauczycieli, terapeutów i rodziców, aby zapewnić skuteczne wsparcie w poprawie zdolności Julii do koncentracji i uwagi. Ewaluacja postępów będzie kluczowym elementem monitorowania skuteczności programu i dostosowywania go w miarę potrzeb.

Rozwijanie koncentracji uwagi

Oto przykładowe zajęcia, które można wdrożyć w kontekście powyższego planu, skierowane na rozwijanie koncentracji i uwagi Julii:

1. Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne:
   • Cel: Nauczenie Julii technik relaksacji i skupienia poprzez kontrolowane oddychanie.
   • Opis: Rozpocznij sesję od krótkiego ćwiczenia oddechowego. Poproś Julię, aby usiadła w wygodnym miejscu i zamknęła oczy. Wspólnie wykonujcie kilka głębokich oddechów, skupiając się na rytmicznym wdechu i wydechu. Ćwiczcie oddech przez określony czas, na przykład 2 minuty. Po zakończeniu ćwiczenia, porozmawiajcie o tym, jak Julia się czuje i jakie zmiany zauważyła w swoim stanie emocjonalnym i poziomie skupienia.
2. Gry planszowe i logiczne:
   • Cel: Rozwijanie koncentracji i myślenia logicznego.
   • Opis: Proponujcie gry planszowe lub logiczne, które wymagają skupienia uwagi. Wybierajcie gry dostosowane do wieku i poziomu umiejętności Julii. Podczas gry zachęcajcie ją do skoncentrowania się na zasadach i ruchach w grze, omawiając każdy ruch i jego konsekwencje.
3. Ćwiczenia skupione na jednym zadaniu:
   • Cel: Poprawa zdolności Julii do utrzymania uwagi na jednym zadaniu przez krótszy okres czasu.
   • Opis: Zaproponujcie Julii zadania, które wymagają skoncentrowania uwagi na jednym aspekcie. Na przykład, może to być zadanie rysowania lub kolorowania obrazka, składania układanki, albo rozwiązywania zagadek. Zacznijcie od krótkiego czasu trwania zadania, a następnie stopniowo wydłużajcie je w miarę postępów Julii.
4. Ćwiczenia z elementami sensorycznymi:
   • Cel: Wykorzystanie narzędzi sensorycznych do poprawy koncentracji.
   • Opis: Zaproponujcie Julii korzystanie z narzędzi sensorycznych, takich jak fidgety, gumki sensoryczne lub piłki sensoryczne, podczas wykonywania zadań edukacyjnych. Te narzędzia mogą pomóc jej w regulacji nadwrażliwości sensorycznej i zwiększeniu koncentracji. Niech Julia wybierze narzędzie, które jej najbardziej odpowiada.
5. Ćwiczenia mindfulness:
   • Cel: Rozwijanie umiejętności świadomej obecności i skupienia.
   • Opis: Przeprowadźcie krótką sesję ćwiczeń mindfulness. Poproś Julię, aby usiadła w wygodnym miejscu i skupiła się na obecnych wrażeniach i odczuciach. To może obejmować skoncentrowanie uwagi na oddechu, dźwiękach w otoczeniu lub odczuciach w ciele. To ćwiczenie pomaga w budowaniu umiejętności skupienia uwagi na teraźniejszości.
6. Gry słowne i słuchowe:
   • Cel: Rozwijanie koncentracji słuchowej i werbalnej.
   • Opis: Proponujcie gry słowne, takie jak „I spy” lub „Zgadnij co to?”, które wymagają uważnego słuchania i myślenia. Możecie również słuchać opowieści lub audiobooków i omawiać ich treść. To pomoże Julii w doskonaleniu koncentracji na słuchaniu.
7. Sesje terapii ruchowej:
   • Cel: Wspieranie koncentracji poprzez aktywność fizyczną.
   • Opis: Wprowadźcie sesje terapii ruchowej, które angażują różne zmysły i pomagają w regulacji nadwrażliwości sensorycznej. To może obejmować ćwiczenia na trampolinie, balansowanie na piłce gimnastycznej lub ćwiczenia jogi. Skoncentrujcie się na świadomości ciała i oddechu podczas tych ćwiczeń.

Pamiętajcie, że każde z tych zajęć powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości Julii. Stopniowo zwiększajcie trudność i czas trwania ćwiczeń, aby dostosować się do jej postępów. Ważne jest również monitorowanie postępów i dostosowywanie programu w miarę potrzeb, aby zapewnić skuteczne wsparcie w rozwijaniu koncentracji i uwagi.

Opracowanie: Sylwia Merchut (Iwan)