Zajęcia Terapeutyczne: Wspieranie Koncentracji Uwagi i Redukcja Stresu dla Dzieci ze Spektrum Autyzmu

Cele:

1. Rozwijanie umiejętności koncentracji uwagi.
2. Uczenie skutecznych strategii redukcji stresu.
3. Budowanie umiejętności radzenia sobie z trudnościami sensorycznymi.
4. Tworzenie bezpiecznego i dostosowanego środowiska terapeutycznego.

Część 1: Rozgrzewka i Relaksacja (15 minut)

1. Gra „Ciepło-Zimno”:
   • Umieść różne przedmioty w pokoju. Dziecko może poszukać ich, a terapeuta daje wskazówki, mówiąc „gorąco”, gdy dziecko jest blisko, i „zimno”, gdy się oddala.
2. Ćwiczenie Oddychania:
   • Zachęć dziecko do siedzenia wygodnie. Prosząc go o zamknięcie oczu, skupienie się na oddechu, a następnie poprzez nos wdech i przez usta wydech. To może pomóc w rozluźnieniu i skoncentrowaniu uwagi.

Część 2: Ćwiczenia Koncentracji (20 minut)

1. Zabawy Ruchowe z Konsolą do Gry:
   • Zintegruj zajęcia ruchowe z zainteresowaniami dziecka, korzystając z gier na konsoli. Gry ruchowe, takie jak tańce czy gry sportowe, mogą pomóc w ćwiczeniu koncentracji.
2. Zabawy Zmysłowe:
   • Użyj różnych materiałów sensorycznych, takich jak piasek kinetyczny, chłodna masa solna czy zabawki z teksturami. To pomaga w aktywizacji zmysłów, co może wpływać korzystnie na koncentrację.

Część 3: Umiejętności Radzenia Sobie ze Stresem (15 minut)

1. Tworzenie „Kącika Spokoju”:
   • Pomóż dziecku utworzyć niewielki zakątek z poduszkami, kocami i ulubionymi zabawkami. To może być bezpieczne miejsce do odpoczynku i odreagowania.
2. Techniki Relaksacyjne:
   • Naucz dziecko prostych technik relaksacyjnych, takich jak masaż dłoni, głębokie oddychanie czy obserwowanie baniek mydlanych. Wspieraj je w praktykowaniu tych technik w trudnych sytuacjach.

Techniki Relaksacyjne dla Dzieci ze Spektrum Autyzmu:

1. Masaż Dłoni:
   • Zasiądź z dzieckiem w wygodnym miejscu. Delikatnie złóż ręce dziecka, a następnie zacznij delikatnie masować dłonie. Skup się na obszarze palców i dłoni, wykonując łagodne, okrężne ruchy. To może pomóc w rozluźnieniu mięśni i zmniejszeniu napięcia.
2. Głębokie Oddychanie:
   • Zapewnij spokojne miejsce, gdzie dziecko może usiąść wygodnie. Poproś je, aby zamknęło oczy i skupiło się na oddechu. Wspólnie wykonujcie głębokie i spokojne oddechy. Możesz użyć prostych kształtów do pomocy, na przykład podczas wdechu rysować w powietrzu górę, a podczas wydechu wklęsłe półkole – dół.
3. Obserwowanie Baniek Mydlanych:
   • Zabierzcie się na zewnątrz lub do spokojnego miejsca wewnątrz pomieszczenia. Przygotujcie bańki mydlane i dmuchajcie w nie spokojnie, obserwując, jak rozwijają się i unoszą w powietrzu. To prosty sposób na skupienie uwagi i jednoczesne relaksowanie.
4. Zabawa z Pluszowym Zwierzątkiem:
   • Poproś dziecko, aby wybrało ulubionego pluszaka. Wspólnie usiądźcie w spokojnym miejscu. Dziecko może delikatnie głaskać, przytulać lub przytrzymywać pluszaka na swoich rękach. To może być uspokajające i stworzyć uczucie bezpieczeństwa.
5. Muzyka i Dźwięki Natury:
   • Stwórzcie spokojną przestrzeń z muzyką relaksacyjną lub dźwiękami natury, takimi jak szum fal czy szum lasu. Słuchanie spokojnych dźwięków może pomóc w zrelaksowaniu się i skupieniu uwagi.
6. Technika „Sensoryczna Skrzynka”:
   • Zaprojektujcie razem „sensoryczną skrzynkę” zawierającą różne przedmioty o różnych teksturach (miękka zabawka, puszki, piórka, gładkie kamienie, kulki, miękkie piłki itp.). Dziecko może dotykać i badać różne tekstury, co pomaga w odczuwaniu przyjemnych doznań sensorycznych.

Wspieranie w Trudnych Sytuacjach:

1. Ucz się razem:
   • Praktykujcie te techniki relaksacyjne razem, nawet wtedy, gdy dziecko nie jest w trudnej sytuacji. To pomoże w zintegrowaniu i zaadaptowaniu ich w codzienne rutyny.
2. Tworzenie „Kart Pomocy”:
   • Zaprojektujcie małe karty z obrazkami lub wskazówkami dla każdej techniki. Dziecko może ich używać jako przypomnienie w trudnych momentach.
3. Praktykowanie w Symulacjach:
   • Stwórzcie bezpieczne sytuacje symulacyjne, w których dziecko może praktykować techniki relaksacyjne. To pozwala mu lepiej je zrozumieć i stosować w rzeczywistych trudnych sytuacjach.
4. Dostosowanie Środowiska:
   • Stwórzcie spokojne miejsce w domu lub w szkole, gdzie dziecko może praktykować te techniki, gdy tego potrzebuje. Upewnijcie się, że jest dostosowane do jego preferencji sensorycznych.
5. Podkreślanie Sukcesów:
   • Wspieraj dziecko w zauważaniu i świętowaniu swoich sukcesów podczas praktykowania technik relaksacyjnych. To buduje poczucie skuteczności i motywacji do ich stosowania w przyszłości.

Część 4: Kreatywne Wyrażanie Emocji (20 minut)

1. Malarstwo i Rysunek:
   • Daj dziecku dostęp do różnych materiałów artystycznych. Zachęcaj je do malowania i rysowania swoich emocji. To może być wyrazem i formą rozładowania stresu.
2. Zabawy Teatralne:
   • Organizuj proste scenki lub zabawy teatralne, aby pomóc dziecku wyrazić się w kontrolowany sposób. To może pomóc w budowaniu umiejętności społecznych i radzenia sobie w interakcjach.

Część 5: Podsumowanie i Rozmowa (10 minut)

1. Dzielenie się Doświadczeniami:
   • Zachęć dzieci do dzielenia się swoimi doświadczeniami z zajęć. Pytaj o to, co im się podobało, co było trudne, a co pomagało im się zrelaksować.
2. Planowanie na Przyszłość:
   • Razem z dziećmi omów, jakie inne zajęcia czy techniki mogą być pomocne w przyszłości. To może pomóc w budowaniu indywidualnego planu wsparcia.

Uwagi:

• Warto dostosować zajęcia do indywidualnych preferencji i potrzeb każdego dziecka.
• Pamiętaj o stałej obserwacji i dostosowywaniu zajęć w zależności od reakcji dziecka.
• Zajęcia powinny być prowadzone w spokojnej atmosferze, zwracając uwagę na potrzeby sensoryczne dzieci ze spektrum autyzmu.

Sylwia Merchut (Iwan)