Wybuchowe emocje u dzieci są częstym zjawiskiem, z którym wielu rodziców i opiekunów ma do czynienia. Rozwój emocjonalny ma istotne znaczenie dla zdrowego funkcjonowania dziecka, a umiejętność radzenia sobie z silnymi uczuciami stanowi ważny element tego procesu. W tym artykule specjalista ds. rozwoju dziecięcego dzieli się praktycznymi wskazówkami, jak pomóc dziecku zapanować nad wybuchowymi emocjami.

1. Zrozumienie źródła emocji

Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z wybuchowymi emocjami u dzieci jest zrozumienie, skąd te emocje się biorą. Dzieci nie zawsze potrafią wyrazić swoje uczucia słowami, dlatego ważne jest, aby jako opiekun próbować zidentyfikować źródło frustracji czy złości. Czy dziecko jest zmęczone, głodne, czy może coś je zaniepokoiło? Zrozumienie przyczyny emocji pozwala lepiej reagować na sytuację.

2. Nauczanie umiejętności komunikacyjnych

Dzieci, zwłaszcza w młodszym wieku, nie zawsze potrafią jasno wyrazić swoje emocje słowami. Pomocne może być nauczanie prostych zwrotów, które pomogą dziecku opisać, co czuje. Zachęcaj do mówienia o swoich emocjach, pytaj o to, co dzieje się w jego świecie emocjonalnym.

3. Wspieraj wyrażanie emocji

Ważne jest, aby dzieci wiedziały, że ich emocje są akceptowalne, bez względu na to, czy są pozytywne czy negatywne. Tworzenie bezpiecznej przestrzeni, gdzie dziecko może wyrazić swoje uczucia, pomoże mu zrozumieć, że to naturalna część życia. Unikaj oceniania emocji jako „dobre” lub „złe”.

4. Nauczanie technik samoregulacji

Kiedy dziecko już zrozumie, co czuje, istotne jest nauczanie konkretnych technik samoregulacji. Może to obejmować głębokie oddechy, liczenie do dziesięciu przed reakcją, czy nawet chwilę spokoju w zaciszu pokoju. Pomoc w rozwoju tych umiejętności pozwoli dziecku lepiej radzić sobie z silnymi emocjami.

5. Przykład dla dziecka

Dzieci często uczą się poprzez obserwację zachowań osób dorosłych wokół nich. Dlatego ważne jest, aby samemu być przykładem radzenia sobie z emocjami. Pokazuj, jak wyrażać swoje uczucia słowami, jak radzić sobie z frustracją czy złością. Twój spokojny sposób reagowania może być inspiracją dla dziecka.

Radzenie sobie z wybuchowymi emocjami u dzieci to wyzwanie, ale jednocześnie ważny element procesu ich rozwoju emocjonalnego. Zrozumienie źródła emocji, nauczanie umiejętności komunikacyjnych, wspieranie wyrażania uczuć, nauczanie technik samoregulacji i bycie przykładem do naśladowania to kluczowe elementy, które pomogą w budowaniu zdrowego podejścia do emocji u najmłodszych. Pamiętajmy, że każde dziecko jest inne, więc podejście do radzenia sobie z emocjami powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb i charakteru malucha.

Emocje zawsze współwystępują ze zmianami w ciele i wpływają na nasze myślenie. Świadomość reakcji fizjologicznych może nam pomóc radzić sobie z własnymi uczuciami, jak i wspierać dzieci w ich doświadczaniu.

Oto kilka wskazówek, jak radzić sobie z wybuchowymi emocjami dzieci:

1. Przypomnij sobie, co najczęściej pomaga twojemu dziecku. Aby rozładować napięcie emocjonalne, każdy z nas korzysta z dwóch dróg – wyciszenia albo aktywności. Obserwacja pomoże ci lepiej zareagować na emocje dziecka.
2. Zróbcie tydzień eksperymentów z emocjami. Narysujcie lub wypiszcie na karteczkach różne sposoby reagowania na trudne emocje, uwzględniając te wyciszające i aktywizujące. Codziennie losujcie jeden pomysł i go testujcie.
3. Praktykujcie uważność. Skorzystaj z techniki Trzy razy widzę, czuję, słyszę. W dowolnym miejscu i czasie zachęcaj dziecko, żeby podało nazwy przynajmniej trzech rzeczy, które odbierają jego zmysły.
4. Oddychaj wspólnie z dzieckiem. Oddychanie w chwilach napięcia to najszybszy sposób na rozluźnienie. Ważne jest, żeby oddychać nosem i robić to jak najbardziej świadomie.
5. Rozmawiajcie, ale nie za szybko. Nieprzyjemne emocje potrzebują przestrzeni. Jeśli dziecko nie odpowiada, daj mu czas. Możesz nie mówić nic, tylko być obok.

autor: Aleksandra Sileńska

Lokalizator Uczuć

Dziś zapraszam cię do wykonania krótkiego ćwiczenia, które pomoże ci się nauczyć rozpoznawać i znajdować emocje w ciele. Zerknij na listę poniżej i zaznacz co teraz czujesz. Wyróżnia się 5 podstawowych emocji, ale ty możesz oczywiście zrobić sobie bardziej rozbudowaną listę, jeśli uważasz, że tego potrzebujesz. Możesz również zaprosić do przedstawionej zabawy kogoś bliskiego.

Jeżeli chociaż przy jednej emocji wybrałeś/aś TAK, możesz przejść dalej.

Wrażliwe Ciało

W celu zlokalizowania emocji w ciele, weź duży arkusz papieru. Połóż się na nim. Druga osoba niech spróbuje odrysować kontur twojego ciała. Następnie wybierz jeden kolor kredki, który najbardziej pasuje do wybranej przez ciebie emocji. Musisz oczywiście najpierw zauważyć i nazwać tą emocję. Na obrysie sylwetki zaznacz miejsce w którym odczuwasz daną emocję. Nie przejmuj się, jeśli początkowo będziesz mieć problem z tym zadaniem. Możesz wtedy skorzystać z listy pytań zamieszczonej poniżej.

Pytania pomocnicze:

• Jak według ciebie wygląda złość/smutek/lęk/obrzydzenie/radość?
• Gdzie czujesz emocję najbardziej? Którą częścią ciała?
• Do czego możesz porównać swoje uczucie? Jaki ma kształt?
• Co emocja powoduje w twoim ciele? Jest gorąca, czy zimna?
• Jak emocja wpływa na otoczenie i na innych?

autor: Agnieszka Kociszewska

źródło: Mindful Kids, numer: 3/2023