Mikołajki
Na ten dzień z niecierpliwością czekają zarówno dzieci, jak i…dorośli! Co roku 6 grudnia obchodzimy bowiem Mikołajki, czyli czas obdarowywania się prezentami. Nierozłącznym elementem tego dnia jest oczywiście postać świętego Mikołaja, którego zdecydowana większość z nas kojarzy głównie po charakterystycznym, czerwonym stroju i długiej, siwej brodzie. Jaka jest prawdziwa historia świętego i dlaczego właśnie on tak bardzo zyskał na popularności?
Grudzień to wyjątkowy miesiąc. W trakcie jest trwania jest wiele radosnych obchodów, z których najważniejszych wydają się święta Bożego Narodzenia. Jednak jeszcze po drodze czeka nas jeszcze bardzo przyjemny zwyczaj, jakim są Mikołajki. Co roku obchodzone one są 6 grudnia, we wspomnienie świętego Mikołaja, biskupa Miry. Współcześnie jednak tę postać bardziej kojarzymy z poczciwym, brodatym staruszkiem ubranym w czerwony kombinezon, który podróżując na latających saniach wręcza prezenty wszystkim grzecznym dzieciom. Jest to jednak idea zaciągnięta z amerykańskich obchodów. Te nasze rodzime przedstawiają świętego Mikołaja w znacznie inny sposób.
Prawdziwy Mikołaj
Postać świętego Mikołaja obecna jest zarówno w wierze katolickiej i prawosławnej. Źródła historyczne nie są zgodne co do tego, kiedy dokładnie przyszedł na świat święty, ale miało to się wydarzyć gdzieś między 250 a 286 rokiem naszej ery. Pewnym jest natomiast, że Mikołaj wywodził się z zamożnej rodziny z Patary, położonej w zachodniej Lykii, prowincji Azji Zachodniej, a na terenach obecnej Turcji. Według zapisów historycznych, rodzice pozostawili Mikołajowi fortunę, którą rozdał ubogim. Sam został w 300 roku biskupem i zarządzał diecezją w stolicy Myry. W trakcie swojej posługi zasłynął ze świętości, poświęcenia i cudów. Święty Mikołaj był też ofiarą prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Dioklecjana. Biskup został nie tylko uwięziony, ale i zmuszony do opuszczenia rodzinnych stron. Dopiero w 313 roku po uprawomocnieniu przez cesarza Konstantyna chrześcijaństwa, Mikołaj został uwolniony i mógł wrócić do Myry. Święty zmarł około 350 roku, a data jego śmierci stała się dniem jego wspomnienia.
Tak więc święty Mikołaj tak naprawdę nie powinien nam się kojarzyć z brzuchatym, siwym dziadkiem w czerwonym kombinezonie, a z postacią hojnego biskupa, który oddał wszystkie swoje bogactwa. To właśnie takiego świętego Mikołaja znali nasi przodkowie.
Wielowiekowa tradycja
Choć może się tak nie wydawać, Mikołajki to bardzo stary zwyczaj mający swoje początki jeszcze w średniowieczu. Już w X wieku 6 grudnia organizowane były dramaty liturgiczne dla dzieci, które opowiadały historię świętego. W późniejszych wiekach takie obchody były popularne już w całej Europie. Według niektórych badaczy, zwyczaj wręczania prezentów związany był właśnie z tymi przedstawieniami. Inni zaś są przekonania, że dawanie upominków wzięło się ze środkowej Francji, gdzie według XII-wiecznych przekazów w wigilię 6 grudnia zakonnice roznosiły prezenty dla dzieci z biednych rodzin i zostawiały je pod drzwiami domów. Pewnym jednak jest, że przez setki lat zwyczaj ten wyklarował się na tyle, by w XV wieku w wielu krajach europejskich był on dość jednolity. Wówczas obchody 6 grudnia kojarzyły się z osobą świętego Mikołaja przynoszącego grzecznym dzieciom prezenty. Atrybutami świętego były siwa broda, pastorał, mitra oraz czerwona szata biskupia. Wręczał on prezenty wieczorem 5 grudnia. Grzeczne dzieci otrzymywały wtedy owoce, orzechy, ciastka lub cukierki, a niegrzeczne miały być przez niego pastorałem. Zwyczaj ten w niewiele innej formie przetrwał do dziś. Rodzice podrzucają grzecznym dzieciom prezenty przez noc z 5 na 6 grudnia lub w trakcie Mikołajek, a niegrzeczne straszone są rózgą. Zaś biskupa zastąpił obecny wizerunek Mikołaja.
Obecny Mikołaj
Współcześnie mało kto pamięta o biskupie Mikołaju. Dzieci poznają świętego jako brzuchatego, siwego, brodatego staruszka ubranego w charakterystyczny czerwony kombinezon, czapkę z pomponem i czarne buty. Amerykańska wizja Mikołaja, która przypłynęła do Europy w latach 30. XX wieku, zakłada, że mieszka on w Laponii, gdzie znajduje się jego fabryka zabawek, w której pracują jego pomocnicy – elfy. By dzieci z całego świata otrzymały prezenty, Mikołaj ma je rozwozić za pomocą latających sań, w które zaprzęgnięte są renifery z Rudolfem Czerwononosym na czele. To właśnie takiego Mikołaja najczęściej widujemy w amerykańskich filmach i animacjach. Wizerunek ten wszedł tak mocno do popkultury, że obecnie trudno sobie wyobrazić Mikołajki i święta Bożego Narodzenia bez jego postaci (źródło: rmf.fm).
Czy Wiecie, że każdy kraj ma swojego, niepowtarzalnego, oryginalnego Mikołaja?
W Szwecji – podarki roznosi skrzat Jultomte, który zjawia się w Wigilię z workiem pełnym prezentów dla grzecznych dzieci. Święty Mikołaj zniknął ze Szwecji już w XVI w., w czasach reformacji, kiedy to walczono z kultem świętych.
We Francji – Francuzi starają się zdecydowanie oddzielić obyczaje religijne od świeckich. Pere Noel „bożonarodzeniowy ojciec”, zastępuje naszego św. Mikołaja. Dziadek z białą brodą, nie jest katolickim świętym, to postać zupełnie świecka, zadomowiona nad Sekwaną już w początkach XX wieku.
W Holandii – Mikołaj przypływa statkiem. Wraz z nim przypływają mali pomocnicy zwani Czarnymi Piotrusiami. Uroczyste powitanie gościa z krainy wiecznych śniegów odbywa się 6 grudnia w porcie Schevingen w pobliżu Hagi. Tego dnia zaczyna się wielkie świętowanie i obdarowywanie. Mikołaj jeździ po kraju na białym koniu. Do domów dostaje się przez komin i obdarowuje słodkościami i małymi prezentami.
W Hiszpanii – dzieci podobnie, jak w Polsce, piszą listy do Mikołaja. Prezenty dostają 6 grudnia, do pustych skarpet wiszących przy kominku lub przy łóżku. Podobnie jest w Anglii. Z tym, że dzieci dostają tam upominki w Wigilię.
W Belgii – Mikołaj zjawia się 5 grudnia i napełnia prezentami wystawione przez dzieci buty i koszyki. A dzieci zostawiają wokół domu siano, marchew i ziemniaki, czyli poczęstunek dla konia, którym przyjeżdża Św. Mikołaj.
W Czechach i na Słowacji – Svaty Mikulas pojawia się 6 grudnia. Spływa po złotej nitce rozciągniętej między niebem i ziemią. Towarzyszą mu anioł i czart – zły duch. Miklus dźwiga z sobą wielką księgę, w której ma zapisane czy dziecko było grzeczne, czy też nie.
W Syrii – Św. Mikołaj pojawia się pod postacią wielbłąda dopiero 1 stycznia. W przeddzień dzieci ustawiają dla niego przed domem miseczki z wodą i owsem.
W Rosji – 6 grudnia prezenty rozdaje Dziadek Mróz – wysoki, szczupły mężczyzna z długą białą brodą, ubrany w długi płaszcz (czasami w białym kolorze). W XX wieku w rozdawaniu prezentów zaczęła pomagać mu jego wnuczka Śnieżynka. Podróżują rosyjską trojką – saniami zaprzężonymi w trzy konie. Władimir Lenin wygnał kiedyś Dziadka Mroza na banicję i zakazał świętowania. Na szczęście Stalin „wielki przyjaciel dzieci” przywrócił Dieda Maroza do łask i dzieci znów mogą otrzymywać prezenty.
W Meksyku – w Wigilię Bożego Narodzenia prezentami obdarowuje ,b>Dzieciątko Jezus El Nino Jesus, a drugiego lutego dzieci oczekują prezentów od Trzech Króli. Po świątecznym obiedzie dzieci piszą list do Trzech Króli i zostawiają buty w pobliżu choinki. Jeśli były grzeczne na drugi dzień znajdują w butach prezenty, najczęściej są nimi tradycyjne meksykańskie drewniane zabawki, ale jeśli były niegrzeczne znajdują spalony kawałek drewna.
W Ameryce – w 1914 roku w Nowym Jorku powstało Stowarzyszenie, którego celem była ochrona wiary dzieci w Św. Mikołaja (Santa Claus). Członkowie tego stowarzyszenia odpowiadali na listy dzieci kierowane do Świętego Mikołaja. Tym najbardziej potrzebującym, pochodzącym z ubogich domów – wysyłano podarunki. W latach dwudziestych powstał nowy zawód – Święty Mikołaj. Przebrani w czerwone płaszcze z kapturami statyści – pojawiali się na ulicach, w sklepach, w domach. Czasem odgrywali swoją rolę bez przekonania, co w niektórych dzieciach zachwiało wiarę w ich prawdziwość. Dlatego ktoś wpadł na pomysł, aby spisać Kodeks Św. Mikołaja. Według niego, powinien on nosić płaszcz z czerwonego aksamitu obszyty białym futerkiem. Kaptur ma być koniecznie z pomponami. Mikołaj obowiązkowo musi mieć brodę, okulary, dzwonek i oczywiście wór pełen prezentów. Mikołajowi towarzyszyć powinni pomocnicy, czyli anioły i diabły. Środkiem transportu są sanie ciągnięte przez renifery.
We Włoszech prezenty przynosi La Bafana – czarownica na miotle.
W Hiszpanii – prezenty przynoszą Trzej królowie (odpowiednio 5 i 6 stycznia).
Są również miejsca, gdzie podarki rozdaje Mikołaj w nieco innym niż u nas entourage′u. Niderlandzki Sinterklaas przypływa z Hiszpanii wraz z Czarnym Piotrusiem.
W Niemczech towarzyszy mu Knecht Rupert, a w Stanach Zjednoczonych – elfy.
Święty Mikołaj mieszka w Laponii…
najodleglejszym zakątku Finlandii, krainie zwanej Santa Claus Land. Rząd Finlandii przekazał mu to miejsce uroczyście w 1985 roku. Od tego czasu Św. Mikołaj ma stały adres.
JOULUMAA, SANTA CLAUS „POST OFFICE”, Arctic Circle, 96 – 930 Rovaniemi, Finland
Warto wysłać do niego list lub kartkę świąteczną dosyć wcześnie, bo przed świętami przychodzą do niego tony listów z całego świata i Mikołaj nie nadąża z odpisywaniem. Chociaż pomagają mu asystenci i Mrs. Claus, żona świętego.
Listy do Świętego Mikołaja są zazwyczaj bardzo kolorowe, ozdobione rysunkami i naklejkami. Oprócz życzeń zawierają prośby i zamówienia na konkretne prezenty. Listy adresowane są bardzo różnie.
Święty Mikołaj nosi wiele imion, oto niektóre z nich:
Santa Claus – amerykańskie
Santa San – japońskie
Father Christmas lub Saint Nicolaus – angielskie
Died Moroz –rosyjskie
Weinachtsmann – niemieckie
Noel Baba – tureckie
Pere Noel – francuskie
Svaty Mikulas – słowackie
Babbo Natale – hiszpańskie
Nisse – szwedzkie
Święty Mikołaj zaspokaja dziecięcą potrzebę cudowności, magii, uszczęśliwia je, uczy szczodrości i bezinteresownego dzielenia się z innymi. Pozwólmy sobie i dzieciom wierzyć w Świętego Mikołaja, tak długo, jak tylko jest to możliwe.
Niech i Wam i Waszym dzieciom przyniesie moc prezentów i niech spełnią się Wasze najskrytsze marzenia.
Scenariusz zabawy mikołajkowej dla dzieci w wieku 2-10 lat
I. Powitanie. Informacje organizacyjne. Ogólny plan imprezy.
II. Zabawy integrujące grupę (ok. 10 min.)
Muzyka z płyty Nie wiem KTO?
1. Zabawa w dwóch kręgach (koło w środku, koło na zewnątrz): witanie się,wymienianie swojego imienia, mijanie, zastyganie, przybijanie „piątek”.
2. Zabawa w kole, naśladowanie ruchów prowadzącego: prawa noga do środka, lewa ręka do środka, prawa ręka na zewnątrz koła, obrót, podskok, przysiad.
3.Utworzenie dwóch kół – wewnętrznego i zewnętrznego- dzieci w kole wewnętrznym są cieniem osoby „z na przeciwka” w kole zewnętrznym, mogą utworzyć się dwójki i zamienić rolami ; prowadzący pokazuje inną wersję – zwracamy się do siebie buziami i naśladujemy ruchy jak w lustrzanym odbiciu.
4.Taniec „Jacok-” integracyjny polski taniec ludowy.
5. Dowolna zabawa z balonami, w tle muzyka.
III. „Przynęty” – do sali wchodzi osoba z informacją, że ktoś zostawił torbę (czy jest właściciel?).
Prowadzący pyta: „Jak myślicie do kogo może należeć torba?”, a w niej rzeczy, które kolejno wyciągają dzieci, nazywają głośno.
Po wyjęciu wszystkich rzeczy dzieci tworzą swoją wersję, kim mogłaby być osoba – właściciel torby i co mogło jej się przydarzyć.
(Zawartość torby: rękawica, lampka, kompas, rzemyk, mapa Laponii, obrazki z podziękowaniami, opakowania na prezenty, ciasteczka, czekolada, list adresowany do Przyjaciela a w nim opis trudności ze znalezieniem drogi do miasta w którym odbywa się zabawa, CV Świętego Mikołaja, czapka Mikołaja)
(ok.8 min.)
Prowadzący podsumowuje detektywistyczne tropy dzieci i puentuje pytaniem :
Kim był, gdzie mieszka/mieszkał i co robił święty Mikołaj? – prawdziwa historia o świętym Mikołaju.
IV. Praca w grupach wiekowych:
Piosenki:
Zadanie:
A. Dzieci przygotowują przestrzeń na przyjęcie św. Mikołaja z dostępnych materiałów: krzesła, stół, szary papier, tkaniny, markery, kredki, kartony, bristol, nożyczki, kolorowy papier
Ma znaleźć się tu to, co Mikołaj lubi, co jest mu potrzebne, aby przyjść.
(ok. 15 min.)
Grupy:
1-3 lata z pomocą rodziców/opiekunów robią tron i go ozdabiają.
4-6 lat: jedna grupa kompletuje części renifera (rogi, nogi, oczy), koloruje go, wykleja wełną
druga grupa z kartonów, papieru realizuje własny pomysł
7 lat i wyżej – samodzielnie: jedna grupa otrzymuje płozę sań i z dostępnych materiałów buduje sanie, druga grupa realizuje swój pomysł.
W tych samych grupach wiekowych:
B. Dzieci tworzą mapę dojazdu do swojego miasta, zamieszczają wskazówki co warto tu zobaczyć
materiały: zdjęcia różnych ważnych miejsc w Sulejówku, bristol, klej, nożyczki
Dzieciom, które nie chcą brać udziału w pracach grup/lub zakończyły pracę można zaproponować wykonywanie ozdób świątecznych.
(ok.10 min.)
V. Zwiedzanie urządzonej przestrzeni.
VI. Zabawy ruchowe.
Wspólne ubieranie choinki.
– wykorzystanie szablonów, ozdób do zrobienia swoich dekoracji ( ok. 15 -20 min.)
– zawieszanie ozdób na gałązkach
Piosenki, zabawy, oczekiwanie na Mikołaja – pląsy, koła, węże, korowody do muzyki
„Kto to ? To Mikołaj.”
– „Siedzę na kominie”
– „Mój kochany Mikołaju” – 3 razy, dzieci włączają się w refren:
Mój kochany Mikołaju bardzo cię kochamy, byłem bardzo, bardzo grzeczny, bardzo się starałem (ok.10 min.)
9. Uroczyste wejście Mikołaja.
Wspólny taniec z Mikołajem. Oprowadzenie go po urządzonej przestrzeni, prezentacja choinki. Posadzenie Mikołaja na tronie. (ok.10 min.)
10. Wręczanie prezentów.
VII. Podziękowania. Zakończenie.
Dorota Lubas-Koszewska
źródło ; miastodzieci.pl, rmf.fm, freepik. com i inni
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
autyzm.life i neuroróżnorodni 
