Według najprostszej definicji: Komunikacja to proces przekazywania informacji i zrozumienia od jednej osoby do drugiej. Jest to proces przekazywania pomysłów, opinii, faktów, wartości itp. i dzielenia się nimi. Próbując wskazać istotne elementy w tym procesie warto sięgnąć do pierwszych naukowych prób zajęcia się tym tematem.
Kiedy w 1948 roku Shannon stworzył jeden z pierwszych modeli komunikacji, mało osób przewidziało jego zastosowania i stworzenie nowej nauki. Jest on używany do dzisiaj w telekomunikacji i wymianie danych między komputerami. Należy zaznaczyć, że nie wprowadza on rozróżnienia między informacją, a komunikacją. Nie ma tu mowy o znaczeniu i sensie komunikatu. Zajmuje się on głównie przepływem informacji synchronicznej, to znaczy wymaga jednoczesnej gotowości nadawcy i odbiorcy. Oznacza to, że zarówno nadawca, jak i odbiorca muszą być w tym samym czasie do dyspozycji i być w stanie ustalić protokół komunikacyjny. Takie protokoły w rzeczywistości są ustalane uprzednio i maszyny tylko wybierają którym się będą posługiwać w danym momencie.
Model SMCR
David Berlo w 1960 roku podzielił proces komunikacji na zasadnicze grupy. Jego model SMCR jest rozwinięciem prac Shannona i Weavera i wyróżnia cztery główne elementy procesu komunikacji oraz ich części składowe.
- Nadawca (S jak Sender) jest źródłem wiadomości lub osobą wysyłającą wiadomość do odbiorcy. Jego części składowe są takie same u odbiorcy.
- Umiejętności komunikacyjne wpływają na proces komunikacji.
- Postawa nadawcy i odbiorcy zmienia znaczenie i efekt wiadomości.
- Wiedza wpływa na efekt wiadomości i skuteczność jej wysyłania.
- System społeczny wpływa na sposób przekazywania wiadomości.
- Kultura wpływa na znaczenie wiadomości.
- Wiadomość (M jak Message) jest tym, co jest wysyłane przez nadawcę do odbiorcy (głos, dźwięk, tekst, wideo lub inne media).
- Treść jest tym, co znajduje się w wiadomości.
- Elementy to niewerbalne części przekazu i nośniki wiadomości.
- Obróbka to sposób przekazywania wiadomości do odbiorcy. Wpływa ona również na jego sprzężenie zwrotne.
- Struktura wiadomości lub sposób jej uporządkowania wpływa na skuteczność przekazu.
- Kody są formą wysyłania wiadomości (językiem, tekstem, wideo itp.).
- Kanał (C jak Canal) to medium używane do wysyłania wiadomości. Pięć zmysłów istoty ludzkiej wpływa na skuteczność komunikacji.
- Słuch jest jednym z kanałów przepływu informacji.
- Wzrok pozwala przyjmować komunikaty niewerbalne.
- Dotyk pozwala otrzymywać komunikaty niewerbalne.
- Zapach skupiony na higienie osobistej dostarcza wielu informacji.
- Smak zapewnia informacje, które należy traktować jako część wysłanej i odebranej wiadomości.
- Odbiorca (R jak Receiver) to osoba otrzymująca wiadomość. Może ona nie dać zamierzonego efektu jeśli odbiorca i nadawca nie są podobni do siebie. Odbiorca musi również posiadać bardzo dobre umiejętności słuchania.
Jak to wygląda w praktyce?
Zanim maszyny zabiorą się do pracy, muszą zakończyć wstępny etap zwany handshake uzgadniający gotowość do podjęcia komunikacji. Odpowiada mu uściśnięcie ręki i nawiązanie kontaktu wzrokowego w komunikacji między ludźmi. Uzgadnianie urządzenie zaczyna wysyłając wiadomość do innego urządzenia wskazując, że chce ustanowić kanał komunikacyjny. Dwa urządzenia potwierdzają gotowość i uzgadniają protokół komunikacyjny.
Zapewne każdy używał zwrotu: Wielokrotnie mu mówiłem, żeby wyrzucał śmieci, a on dalej tego nie potrafi lub takie zdania słyszał. Komunikacja jest nieskuteczna, bo odbywa się zgodnie z założeniem, że informacja dotarła do adresata i została zrozumiana. Nieskuteczność ta jest często wzmocniona tzw. błędem atrybucyjnym i może prowadzić do poważnych zaburzeń komunikacyjnych lub zakończyć się wyuczoną bezradnością komunikacyjną.
Podstawowy błąd atrybucji został wprowadzony przez Lee Rossa. To ludzka skłonność do wyjaśniania zachowania innych czynnikami wewnętrznymi i stałymi (np. cechami charakteru) przy jednoczesnym niedocenianiu wpływów sytuacyjnych, zewnętrznych. Wyuczona bezradność to termin wprowadzony przez M. Seligmana. Podaje on definicję: Bezradność jest stanem wyuczonym, wytworzonym przez narażenie na szkodliwe, nieprzyjemne sytuacje i bodźce, których nie można uniknąć lub od których nie da się uciec. W eksperymentach, których wyniki są analogiczne u ludzi i zwierząt, emitowanie powtarzających się, niemożliwych do uniknięcia wstrząsów względem psa wytwarza u niego patologiczną bezradność w tak skrajnym stopniu, że nawet kiedy zwierzę ma możliwość ucieczki, to z niej nie skorzysta.
Wpływ medytacji na komunikację
Zwykle problem pojawia się wtedy, gdy nadawca nie sprawdził gotowości odbiorcy do podjęcia wymiany komunikacyjnej, nie zastosował właściwego protokołu komunikacji lub nie otrzymał potwierdzenia przyjęcia komunikatu.
Medytacja zwiększa tolerancję na stres, naszą świadomość, obniża poziom lęku oraz pogłębia autentyczność i empatię. Wszystkie te cechy można zgrupować pod kątem dyspozycyjności. Gdy poziom lęku się obniży, zostajemy uwolnieni od wewnętrznej presji i stresu. Tej uwolnionej energii możemy użyć do różnych celów ale automatycznie pozwala nam ona na zdobycie lepszego rozeznania w nas samych.
Nauki psychologiczne określają takie sytuacje jako poddane działaniu zmiennej dyspozycyjnej, czyli czynnika działającego wewnątrz jednostki (wyposażenia genetycznego, motywacji, poziomu inteligencji, czy samooceny). Ta dyspozycyjność ma znamienny wpływ na komunikację, gdyż uwolniona energia i uwaga pozwalają na łatwiejszą diagnozę gotowości do komunikacji przez współrozmówcę i lepszy odbiór sygnałów niewerbalnych.
Wydawałoby się, że medytacja ma pozytywny wpływ na komunikację ale badania analizujące jej negatywne skutki to kwestionują. Stwierdzono, że takimi skutkami jest strach, niepokój, panika, halucynacje oraz przekonania urojeniowe. Zastanawiające jest to, że często procent ich występowania u badanych jest bardzo wysoki (ponad 50%). Pozwala to podkreślić fakt, że nie wszystko w medytacji jest bez zarzutu i należy ją stosować z ostrożnością.
Zastosowanie medytacji w celach komunikacyjnych
Zosia była jedynaczką wychowywaną przez rozwiedzioną matkę zajętą głównie samą sobą. Dziewczynka pozostawiona samej sobie dość wcześnie rozwinęła przekonanie, że rodzina się nią nie interesuje. Żyła spokojnie, ukończyła studia i zaczęła pracę w korporacji. Unikała kontaktu z rodziną, a żaden z jej związków nie trwał długo. Zosia zdawała sobie sprawę z własnych braków i korzystając z oferty swojej firmy zaangażowała się w program rozwoju dla młodych, obiecujących pracowników. Obejmował on coaching i różne treningi rozwojowe. Dziewczyna całkowicie się zmieniła i odkryła kochającą rodzinę. Dodatkowo za poradą swego coacha zaczęła medytować. Systematyczna praktyka uważności powoli przenikała do jej życia i zmieniała jej sposób funkcjonowania w społeczeństwie.
Zosia zdefiniowała zmiany pod wpływem medytacji w następujący sposób:
- Większa jasność, skupienie i asertywność w pracy.
- Daję ludziom więcej przestrzeni, żeby byli sobą.
- Wzrósł mój pozytywny stosunek do ludzi i zdolność akceptacji.
- Obserwuję w jakim stanie są ludzie.
- Pamiętam, że dzieją się denerwujące rzeczy poza moją kontrolą.
- Presja emocji powoduje mniejszą frustrację.
- Jestem bardziej otwarta na rodzinę, ludzi i rzeczy.
- Uczę się z każdej sytuacji w której jestem.
- Biorę na własność moje życie i biorę za nie odpowiedzialność.
- Staram się być wdzięczna za wszystko, co mam w życiu.
Jak poprawić komunikację używając uważności
Na rozwój umiejętności komunikacyjnych Zosi poza medytacją miał wpływ program rozwojowy dla młodych kadr. Poznała tam zalety informacji zwrotnej, sandwich komunikacyjny, nauczyła się uważnego słuchania i innych umiejętności przydatnych w budowaniu przyjaznego i bezpiecznego sposobu porozumiewania się. Zastanów jak sam możesz poprawić swoją komunikację. Uważaj przy medytacji lub znajdź inne interesujące techniki.
Przy stosowaniu medytacji mogą pomóc następujące kroki:
- Nie odpowiadaj natychmiast. Użyj świadomości oddechu, żeby zyskać dystans, szczególnie gdy odczuwasz presję emocjonalną.
- Obniżaj ogólny poziom stresu poprzez regularne stosowanie techniki medytacji.
- Przed ważną rozmową naładowaną napięciem i emocjami stosuj medytację albo przynajmniej weź kilka spokojnych oddechów.
- Regularnie uprawiaj sport i stosuj zrównoważoną dietę.
autor: Henryk Szmidt
źródło: Charaktery
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
- Lagom – szwedzka sztuka życia
- Rozluźnienie, spokój – techniki mindfulness dla dzieci
- Zabawy ruchowe rozwijające uwagę
- Uwaga, uważność, mindfulness – w szkole i w przedszkolu – zajęcia, ćwiczenia, zabawy
- Skupianie się i niepodzielność uwagi – arkusz pracy dla ucznia z trudnościami z uwagą
- Koncentracja uwagi – ćwiczenia kompensacyjno – korekcyjne
- Scenariusze warsztatów łączących mindfullnes (uważność), dramę, SI, porozumienie bez przemocy
- Dzielenie uwagi w autyzmie
- Trening uważności – obserwacja
- Pamięć wzrokowa – scenariusze zajęć rewalidacyjnych dla uczniów ze spektrum autyzmu
autyzm.life i neuroróżnorodni 