Lagom – szwedzka sztuka życia – autyzm.life i Neuroróżnorodni

Reklamy

Dla niektórych zima to pora wyciszenia i ukojenia dla zmysłów. Dla innych to jednak pora spadku formy i sezonowe zaburzenie afektywne (SAD). Problem mają przede wszystkim mieszkańcy środkowych i północnych szerokości geograficznych. SAD pojawia się cyklicznie jesienią lub zimą i ustaje na czas wiosny i lata. Żeby je zdiagnozować, przez co najmniej dwa tygodnie muszą utrzymywać się typowe objawy, takie jak obniżona aktywność i motywacja do działania, stałe zmęczenie, zmniejszony lub zwiększony apetyt, osłabiony popęd, dominujące uczucie smutku lub lęku. SAD dotyka ok. 12 mln pacjentów ale z pewnością liczba osób odczuwających taki spadek nastroju bez spełnienia wszystkich kryteriów diagnostycznych jest znacznie większa.

Uczmy się od ludów Północy

Mniejsza ilość światła negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu, m.in. zaburzając wydzielanie serotoniny i uwalniając większe ilości melatoniny (hormonu snu). Przez to możemy być przemęczeni, senni i mieć mniejszą motywację do działania. Ważne, żebyśmy siebie za to nie obwiniali, za to dali sobie przestrzeń regenerację oraz na bycie tu i teraz. Zmniejszenie aktywności zimą jest czymś naturalnym, wręcz ewolucyjnie zaprogramowanym. Dobrze o tym wiedzą mieszkańcy najdalej na północ wysuniętych regionów Europy (Szwedzi, Duńczycy, czy Norwegowie) którzy opracowali recepty radzenia sobie z niesprzyjającą aurą. Jest nią choćby duńskie hygge, czy norweski kos.

Nieco szerszym pojęciem, mocno zakorzenionym w kulturze szwedzkiej jest lagom, czyli umiar i prostota. Warto od mieszkańców Północy uczyć się regeneracji zimową porą. Ostatecznie kto, jak nie oni, zanurzeni w ciemności przez większą część roku mogą nam pomóc radzić sobie z niesprzyjającą aurą.

Lagom, czyli unikanie skrajności

Lagom w dosłownym tłumaczeniu oznacza: w sam raz tyle, ile trzeba. To umiar, prostota i wyważenie. Lagom nie lubi przesytu. Duńskie hygge pozwala na wieczorne objadanie się pierniczkami, natomiast lagom to umiar w jedzeniu, pracy, czy nawet relacjach międzyludzkich. Między innymi przez to Szwedzi utrzymują bezpieczny dystans i szanują granice innych osób.

Filozofię lagom dobrze obrazuje szwedzki styl jedzenia. Niekulturalne jest zjadanie ostatniego kawałka ze wspólnego talerza. Linnei Dunne w książce: Lagom – szwedzka sztuka życia zawarła cytat dobrze obrazujący to podejście: Może i Szwedzi nie są najszczęśliwszym narodem na świecie ale nieodmiennie plasują się w górnej dziesiątce najróżniejszych rankingów zadowolenia.

Każdy nadmiar odbija się negatywnie na naszych organizmach. Nadmiar jedzenia prowadzi do otyłości, nadmiar pracy prowadzi do pracoholizmu, nadmiar stresu wpędza w stany depresyjne, a nadmiar siedzącego trybu życia przyczynia się do chorób cywilizacyjnych. Umiar we wszystkich sferach życia jest szwedzką receptą na zdrowy styl życia i istotą filozofii lagom.

Równowaga między aktywnością, a odpoczynkiem, dobre nawyki żywieniowe, wypełnianie potrzeb organizmów, asertywność i dbałość o środowisko naturalne to postulaty skandynawskiego podejścia które warto przeszczepić na nasz grunt. Szwedzi, pogrążeni w ciemnościach przez większą część roku coś o tym wiedzą.