Andrzejki w naszym przedszkolu – scenariusz zajęć dydaktycznych

Reklamy

Andrzejkowa tradycja

Andrzejki, jędrzejówki, jędrzejki. Obchodzone w Polsce w noc z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja. Z biegiem czasu stały się głównie pretekstem do brania udziału w imprezach tanecznych, które z ich dawną formą mają niewiele wspólnego. Tymczasem tradycja andrzejkowych wieczorów sięga zamierzchłych czasów. Pierwsze pisemne wzmianki o tym święcie pochodzą z XVI wieku. Warto dodać, że obrzędy z nimi związane daleko wykraczają poza znane nam lanie wosku i tańce.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wszystkie polskie dziewczęta na wydaniu wiedziały, że w imieniny św. Andrzeja mają szansę dowiedzieć się, jak ułoży im się życie uczuciowe. O ile dziś to walentynki uważamy na święto zakochanych, o tyle kilka dekad temu to św. Andrzej patronował pragnącym miłości pannom, zaś patronką chętnych na ożenek kawalerów była św. Katarzyna (4 listopada). Z biegiem czasu andrzejki wchłonęły obchody katarzynek, a chłopcy zaczęli świętować razem z dziewczętami.

Co ciekawe, andrzejki mogą wywodzić się już z czasów… starożytnej Grecji. Imię Andrzej jest kojarzone ze starogreckim andros i aner oznaczającymi męża bądź mężczyznę lub adnreios (dzielny, mężny), nawiązującym do męczeńskiej śmierci św. Andrzeja. Inne źródła mówią o starogermańskim pochodzeniu Andrzejek, związanym z kultem boga płodności, miłości i bogactwa.

Jakakolwiek nie byłaby geneza tego święta, wiemy jedno – andrzejki w dawnej Polsce były jedną z ważniejszych dat w kalendarzu, a wróżby odprawiane w ten wyjątkowy wieczór traktowano z ogromną powagą. Wokół domów palono wielkie ogniska, które miały odpędzać złe duchy, a panny pod poduszką umieszczały męskie spodnie, aby wyśnić przyszłego męża bądź liczyły sztachety w płocie w nadziei na to, że dowiedzą się czegoś o przyszłym małżonku. My przypominamy kilka andrzejkowych zabaw, które w listopadowy wieczór możemy zorganizować w domowych warunkach i dzięki temu przybliżyć słowiańskie tradycje naszym dzieciom.

Lanie wosku

Tej tradycji raczej nie trzeba nikomu przypominać – chodzi o to, aby wylać na wodę gorący wosk, a następnie w jego kształcie doszukać się symboli i je zinterpretować. Pomocny może się tu okazać cień naszego woskowego tworu – rzucony na ścianę jest czytelny i pobudza wyobraźnię. Uwaga – wosk tradycyjnie lejemy przez dziurkę od klucza!

Reklamy

Wyścig butów

W andrzejkowy wieczór możemy też urządzić wyścig butów. Chodzi o to, żeby lewe buty uczestników ustawić rządkiem w kącie pokoju. Następnie powinniśmy przestawiać je tak, aby ostatni but „wskakiwał” na pierwsze miejsce i tak aż do momentu, kiedy któryś z butów dotknie progu. Osoba, która jest właścicielem tego buta będzie wedle wróżby tą, która pierwsza wyjdzie za mąż lub ożeni się.

Rzut trzewikiem

Inną popularną wróżbą wykorzystującą obuwie był rzut butem. Uczestnik zabawy odwracał się tyłem do drzwi, a następnie rzucał za głowę lewy trzewik. But, który upadł podeszwą do podłogi i był skierowany czubkiem ku drzwiom, zwiastował pannom i kawalerom rychłą zmianę stanu cywilnego. Tu mamy praktyczną radę – w celu uniknięcia szkód, koniecznie zamieńcie ciężkie buty na kapcie.

Cztery filiżanki

Pod trzy z czterech filiżanek wkładamy: obrączkę, listek i monetę. Pod czwartą nie umieszczamy nic. Zamieniamy miejscami filiżanki, a następnie wybieramy jedną z nich. Obrączka oznacza miłość, listek – małżeństwo, moneta zaś – bogactwo. Możemy użyć większej liczby filiżanek i umieścić tam też inne drobne przedmioty (np. klucz symbolizujący przeprowadzkę, kostkę cukru oznaczającą słodkie i beztroskie życie itd.). Jeśli trafimy na pustą filiżankę, w najbliższym czasie najprawdopodobniej nie zmieni się nic.

Najdłuższa obierzyna

Do tej zabawy musimy przygotować tej samej wielkości jabłka, które następnie uczestnicy będą obierali. Komu uda się uzyskać najdłuższą obierkę, tego związek będzie miał najdłuższy staż. Zabawa może mieć ciąg dalszy – każdy uczestnik rzuca swoją obierzynę za siebie i w kształcie, w jaki się ona ułoży, może dopatrywać się litery, która będzie inicjałem jego przyszłej miłości. Karteczki pod poduszką Na małych karteczkach wypisujemy imiona (mogą to być najpopularniejsze imiona płci przeciwnej lub kolegów i koleżanek). Karteczki składamy, umieszczamy pod poduszką i zostawiamy na noc. Rano wyciągamy pierwszą lepszą karteczkę – imię na niej zapisane będzie imieniem naszego przyszłego ukochanego albo przyjaciela na całe życie.

Serce z imionami

Wycinamy dwa papierowe spore serca. Na jednym z nich wypisujemy popularne imiona żeńskie, na drugim – męskie. Jedna osoba przytrzymuje serce, a uczestnicy przekłuwają (oczywiście z drugiej strony, tak, aby nie widzieć imion) papier. Imię, w które uczestnik trafi szpilką, będzie imieniem jego przyszłej żony lub męża.

Rzucanie monetą

Każdy uczestnik wybiera monetę o dowolnym nominale. Następnie musi pomyśleć życzenie i trafić monetą do naczynia napełnionego wodą umieszczonego w odpowiedniej odległości (nie może stać ono ani za blisko, ani za daleko). Kto trafi do miski z wodą, tego marzenie na pewno się spełni.

Mamy nadzieję, że starsi uczestnicy tych zabaw z nostalgią przypomną sobie czasy młodości, a najmłodsi zapałają entuzjazmem do poznawania dawnych zwyczajów kultywowanych w Polsce.

I pamiętajcie – „Święty Andrzej Ci ukaże, co Ci los przyniesie w darze.” Udanych andrzejek! (źródło: Librus.pl)

Źródła:

Andrzejki w naszym przedszkolu – scenariusz zajęć dydaktycznych

Czas:

3 godziny

Cele ogólne:

Przypomnienie i utrwalenie polskiej tradycji i obyczajowości związanej z andrzejkami.
Udział wszystkich uczniów we wróżbach andrzejkowych.
Aktywne i wesołe spędzenie czasu w szkole.
Wdrażanie do kultywowania obrzędów i tradycji ludowych.

Cele szczegółowe – uczeń powinien

Znać zasady bezpieczeństwa w czasie zabaw andrzejkowych.
Zapoznać się z tradycjami i obrzędami ludowymi związanymi z andrzejkami.
Rozumieć znaczenie wróżb.
Umieć przygotować str. na konkurs przebierańców.
Znać zasady kulturalnego uczestnictwa w różnych formach aktywności ruchowej.
Przeżywać radość i satysfakcję z uczestnictwa w zabawach i wróżbach integrujących grupę.
Umieć bawić się podczas dyskoteki szkolnej.

Formy pracy:

indywidualna
grupowa

Metody pracy:

aktywizujące
ćwiczenia
ruchowe

Środki dydaktyczne:

talerze, różaniec, obrączka, kamyk, piórko, kule na kartki z imionami, kości do gry, nitka, serduszko z imionami, ziarnko pieprzu, sprzęt potrzebny do włączania muzyki podczas dyskoteki.

Przebieg

1. Wróżby. Uczniowie prowadzą wróżby dla innych dzieci. Wszystkie zabawy prowadzone są w jednym czasie. Przykładowe wróżby:

Wróżba: „Szpilki prawdy”. Potrzebne jest 7 lub 13 szpilek. Włóż je do kubka, potrząśnij i wysyp na stół przykryty obrusem. Następnie odczytaj, jakie litery zostały utworzone przez rozsypane szpilki.

Wróżba: „Wróżenie przyszłości z kart”. Potasuj karty od 6 do Asa. Następnie poproś osobę, której wróżysz o rozłożenie kart lewą ręką do siebie na trzy kupki. Zbierz wszystkie karty, rozłóż na stole, i poproś o wybranie jednej z nich. Teraz możesz rozpocząć interpretację.

Wróżba: „Kości”. Na podłodze lub stole zakreślamy białą kredą krąg. Rzucamy trzema kośćmi do gry lewą ręką na środku koła. Należy zachować przy tym milczenie. Sumujemy wyrzucone oczka, nie biorąc pod uwagę tych kości, które wytoczyły się poza „zaczarowany” krąg.

Wróżba z wykorzystaniem trzech talerzy. Pod talerzami leżą: obrączka, listek, różaniec. Nauczyciel za każdym razem „tasuje” talerze. Wylosowany symbol oznacza: obrączka – rychłe zamążpójście, listek – długotrwałe panieństwo, różaniec – pójście do klasztoru.

Wróżba z wykorzystaniem pięciu talerzy. Pod talerzami znajdują się: cukierek, piórko, ziarenko pieprzu, muszelka, kamyk. Każdy z rekwizytów ma swoje tajemnicze znaczenie: cukierek – życie słodkie i wesołe, piórko – życie lekkie i przyjemne, ziarenko pieprzu – życie pełne przygód, muszelka – życie na morzu lub w dalekim kraju, kamyk – życie pracowite i pożyteczne,

Wykorzystanie symboliki cyfr – daty urodzin. Podstawą do wyliczeń jest data urodzenia, ale musi być ona wyrażona tylko jedną cyfrą (należy kolejno sumować cyfry tworzące pełną datę, otrzymana cyfra stanie się podstawą wróżby). Numerologia jest najstarszą wiedzą magiczną; z daty urodzenia można odczytać cechę charakteru (gdy data urodzenia składa się z dwóch cyfr to je sumujemy np. 29 czyli 2+9 = 11 = 1+1 = 2). Podaj mi dzień swojego urodzenia, a ja podam ci po obliczeniach cechy twojego charakteru. Urodziłaś się pod cyfrą…, zatem według naszej wróżby jesteś:

Reklamy

1 ambitny(a) i pewny(a) siebie
2 łagodny(a) i wrażliwy(a)
3 dynamiczny(a)i godny(a) zaufania
4 uparty(a) i sentymentalny(a)
5 pogodny(a) i impulsywny(a)
6 serdeczny(a) i towarzyski(a)
7 romantyczny(a) i trudny(a) we współżyciu
8 zamknięty(a) w sobie i niedoceniany(a) 9 niezależny(a) i pełen(a) pasji