Zabawa w Homonimy pozwala przybliżyć zawiłości języka polskiego oraz zrozumieć dwuznaczność wyrazów, w różnych kontekstach,mogących być przyczyną nieporozumień…
Homonim – identyczność brzmienia i pisowni wyrazów mających różne znaczenia i zwykle też różne pochodzenie. Innymi słowy: wyraz mający kilka znaczeń, wyraz wieloznaczny.
Liczba uczestników
- dowolna – odpowiednia do przeprowadzenia zajęć.
Przebieg gry
- Prowadzący proponuje odgadywanie wyrazów o kilku znaczeniach. Np. łódź. Wyraz ten ma dwa znaczenia: Łódź – nazwa miasta i łódź na wodzie. Prowadzący definiuje Homonim i wyjaśnia podwójne znaczenie łodzi. Wyjaśnia sposób, początek i koniec zabawy.
- Jeden z uczestników gry opuszcza salę. Po jego wyjściu wybieramy wyraz, który ma kilka znaczeń, np. Zamek – jako budowla, zamek w drzwiach i zamek od kurtki/bluzy.. Jednocześnie umawiamy się, że jedne dzieci odpowiadać będą o zamku jako budowli, inne o zamku w drzwiach, a jeszcze inne o zamku w kurtkach.
- Po podziale zapraszamy z powrotem na salę uczestnika, który wyszedł za drzwi. Zadaniem jego będzie odgadnąć, jaki wyraz został wybrany – na podstawie pytań i odpowiedzi. Może on zadawać każdemu z uczestników dowolne pytania dotyczące cech charakterystycznych tego przedmiotu, jak np. z czego ten przedmiot jest zrobiony, do czego służy, gdzie można go spotkać, czy jest jadalny itp.
- Na pytania należy odpowiadać ostrożnie, wyłuszczając tylko charakterystyczne cechy przedmiotu. Na przykład mając na uwadze zamek jako budowlę można powiedzieć: są one charakterystyczne dla średniowiecza, ale i obecnie spotykane prawie w każdym kraju, również i w naszym, najczęściej są to ruiny. Mając na uwadze zamek w drzwiach można powiedzieć: jest on prawie w każdym domu, jest w drzwiach, zabezpiecza nasze mienie… Gdy chodzi o zamek w kurtce, można zaznaczyć, że jest najczęściej w kurtkach – zasuwamy chroniąc się przed zimnem itp.
- Jeśli dziecko odgadnie poszukiwany wyraz – prosimy inne dzieci o opuszczenie sali i gra toczy się dalej.
- Chwalimy dzieci również za entuzjazm i nietrafne próby.
Homonimy do wykorzystania w grze:
- Staw – sztuczny zbiornik, sadzawka lub połączenie kości, np. staw biodrowy;
- Baba – ciasto, kobieta;
- Tygrys – zwierzę, rzeka;
- Oliwa – miasto Gdańska, tłuszcz;
- Grzebień – do czesania, u koguta na głowie;
- Kuba – wyspa/państwo, imię;
- Piła – miasto, narzędzie pracy;
- Polka – mieszkanka Polski, taniec;
- Warta – straż, rzeka;
- Róża – imię, kwiat, choroba;
- Kosa – stare narzędzie rolnicze do koszenia, ktoś ostry, oschły, nieznoszący sprzeciwu;
- Narcyz – imię, sposób zachowania – egoizm (narcystyczny), zapatrzony w siebie, zachwycony sobą;
Przykłady Homonimów:
