Plan Zajęć Rewalidacyjnych: Emocje i uczucia dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Tęcza Emocji

Cel zajęć:

• Rozwijanie świadomości emocji i uczuć.
• Nauka rozpoznawania i nazewnictwa podstawowych emocji.
• Umożliwienie wyrażania emocji w sposób adekwatny i bezpieczny.

Zajęcie 1: Wprowadzenie do emocji (60 minut)

1. Rozgrzewka:
   • Krótka zabawa integracyjna w formie ruchowej.
   • Stworzenie przyjaznej i otwartej atmosfery.
2. Prezentacja graficzna:
   • Korzystając z ilustracji, przedstawienie podstawowych emocji (radość, smutek, złość, strach) i ich cech charakterystycznych.
   • Powiązanie każdej emocji z kolorem i symbolem.
3. Ćwiczenia Interaktywne:
   • Gry ruchowe, podczas których uczniowie będą odgrywać różne emocje.
   • Ułatwienie zrozumienia emocji poprzez doświadczanie ich w praktyce.

Zajęcie 2: Rozpoznawanie emocji w innych (45 minut)

1. Odgrywanie ról:
   • Symulacja sytuacji, podczas której uczniowie będą musieli rozpoznawać emocje w innych osobach.
   • Ułatwienie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w kontekście emocji.
2. Zabawy interaktywne:
   • Gry planszowe, w których uczestnicy będą musieli dopasować zdjęcia lub rysunki do odpowiadających im emocji.
   • Ćwiczenia w parach, gdzie jedna osoba przedstawia emocję, a druga próbuje ją rozpoznać.

Rozpoznawanie emocji w innych

1. Odgrywanie ról:
   • Opis: Uczniowie zostaną dobrani w pary. Jedna osoba w parze będzie przedstawiała różne emocje za pomocą mimiki twarzy, gestów i wyrazu ciała, a druga osoba będzie musiała zgadnąć, jaką emocję próbuje wyrazić jej partner.
   • Przykład: Uczeń A może symulować radość poprzez uśmiech i energiczne gesty, a uczeń B musi wskazać, że partner przedstawia emocję radości.
2. Zabawy interaktywne:
   • Opis: Wykorzystanie plansz z obrazkami przedstawiającymi różne sytuacje i wyraz twarzy. Uczniowie muszą dopasować odpowiednie obrazy do konkretnych emocji.
   • Przykład: Na planszy może być obraz dziecka otwierającego prezent z uśmiechem lub dziecka płaczącego. Uczniowie muszą skojarzyć odpowiednią emocję z każdym obrazem.
3. Ćwiczenia w parach:
   • Opis: Uczestnicy zostaną poproszeni o pracę w parach, gdzie jedna osoba będzie przedstawiała określoną emocję, a druga osoba będzie musiała ją rozpoznać. Wymiana ról po pewnym czasie.
   • Przykład: Uczeń A może odegrać scenę z przyszłym sukcesem, a uczeń B musi zgadnąć, że partner przedstawia emocję nadziei.

Podczas tych aktywności istotne jest zachęcanie uczniów do wyrażania swoich myśli i uczuć, nawet jeśli są to proste słowa lub sygnały niewerbalne. Ułatwia to budowanie komunikacji oraz kształtowanie umiejętności rozumienia i reagowania na emocje w otoczeniu.

Zajęcie 3: Wyrażanie emocji w bezpieczny sposób (75 minut)

1. Sztuka wyrażania emocji:
   • Praca plastyczna, podczas której uczniowie tworzą obrazy przedstawiające ich obecne uczucia.
   • Możliwość wykorzystania różnych technik artystycznych.
2. Rola muzyki:
   • Słuchanie różnych rodzajów muzyki i identyfikowanie, jakie emocje wywołuje.
   • Swobodne wyrażanie emocji poprzez ruchy ciała w rytmie muzyki.
3. Gry terapeutyczne:
   • Gry planszowe lub interaktywne, które umożliwią praktykowanie zdolności wyrażania emocji w kontrolowany sposób.

Zajęcie 4: Integracja i podsumowanie (30 minut)

1. Dyskusja:
   • Wspólne podsumowanie doświadczeń i odkryć uczestników.
   • Dzielenie się wrażeniami i obserwacjami.
2. Tworzenie „Księgi Emocji”:
   • Stworzenie zbioru prac uczniów przedstawiających różne emocje.
   • Umożliwienie uczestnikom dzielenia się swoimi pracami z innymi oraz komentowanie.
3. Podziękowanie i motywacja:
   • Podkreślenie znaczenia nauki o emocjach dla lepszego zrozumienia siebie i innych.
   • Motywowanie uczestników do kontynuowania eksploracji i wyrażania emocji.

Uwaga: Zajęcia powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników, uwzględniając ich poziom rozwoju intelektualnego i umiejętności komunikacyjnych. Wsparcie opiekuna lub terapeuty może być konieczne.

Zabawa „Tęcza Emocji”:

Cele zabawy:

• Wspieranie rozpoznawania i wyrażania emocji.
• Kształtowanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
• Budowanie wspólnej atmosfery i integracja grupy.

Przygotowanie:

• Przygotuj kolorowe karty, z każdą kartą reprezentującą jedną z podstawowych emocji (radość, smutek, złość, strach).
• Oznacz każdą kartę odpowiednim kolorem i symbolem, aby stworzyć „tęczę emocji”.

Przebieg zabawy:

1. Rozgrzewka „Radosna Tęcza”:
   • Rozpocznij zabawę od „Radosnej Tęczy”. Poproś uczestników o przedstawienie sytuacji, która wywołuje u nich radość. Mogą to być momenty z ich życia, marzenia, czy wspomnienia.
   • Każda osoba, która podzieli się radosną historią, otrzymuje kolorową kartę reprezentującą radość i przyczepia ją do wspólnej „tęczy emocji”.
2. Odgrywanie emocji:
   • Poproś uczestników o odgrywanie różnych emocji związanych z kartami „Tęczy Emocji”. Mogą to robić przy użyciu gestów, mimiki twarzy, czy niewerbalnych wyrazów.
   • Inni uczestnicy starają się odgadnąć, jaka emocja jest przedstawiana. Jeżeli odgadną poprawnie, osoba odgrywająca daną emocję otrzymuje kolorową kartę.
3. Tworzenie wspólnej historii:
   • Poproś uczestników o wspólne tworzenie historii, w której bohaterowie doświadczają różnych emocji. Każdy uczestnik dodaje element do historii, wybierając kartę z odpowiednią emocją.
   • Wspólna historia może pomóc w zrozumieniu, jak różne emocje wpływają na ludzką interakcję i decyzje.
4. Gra w symbole emocji:
   • Przygotuj karteczki z symbolami reprezentującymi różne emocje. Uczestnicy losują symbole i starają się przedstawić daną emocję bez używania słów.
   • Pozostali uczestnicy zgadują, jaka emocja została przedstawiona.
5. Refleksje i podsumowanie:
   • Zakończ zabawę krótką sesją refleksyjną, w której uczestnicy dzielą się swoimi uczuciami i doświadczeniami podczas zabawy.
   • Podkreśl, jak ważne jest rozpoznawanie i wyrażanie emocji oraz jakie korzyści przynosi to dla wspólnoty.

Kolory tęczy – kolory emocji

Oto przykłady emocji i ich potencjalnych odpowiedników w postaci kolorów na tęczy:

1. Radość:
   • Odpowiednik koloru: Żółty lub pomarańczowy. Jasne, ciepłe kolory często są kojarzone z radością.
2. Smutek:
   • Odpowiednik koloru: Niebieski lub fioletowy. Chłodne, stonowane kolory mogą odzwierciedlać uczucie smutku.
3. Złość:
   • Odpowiednik koloru: Czerwony. Intensywny, gorący kolor często jest używany do wyrażania złości.
4. Strach:
   • Odpowiednik koloru: Czarny lub ciemny fiolet. Ciemne kolory mogą symbolizować niepewność i strach.
5. Zaskoczenie:
   • Odpowiednik koloru: Biały. Czystość białego koloru może odzwierciedlać moment zaskoczenia.
6. Obojętność:
   • Odpowiednik koloru: Szary. Szary jest kolorem neutralnym i może reprezentować brak konkretnego uczucia.
7. Miłość:
   • Odpowiednik koloru: Różowy lub czerwony. Kolory te często są kojarzone z uczuciem miłości.
8. Zniecierpliwienie:
   • Odpowiednik koloru: Zielony. Zielony może reprezentować niecierpliwość z powodu chęci do rozwoju i zmian.
9. Bezpieczeństwo:
   • Odpowiednik koloru: Brązowy. Kolory ziemi, takie jak brązowy, mogą symbolizować uczucie bezpieczeństwa i stabilności.
10. Zdziwienie:
    • Odpowiednik koloru: Turkusowy. Nieco nietypowy kolor może odzwierciedlać zdziwienie i zaintrygowanie.

Warto zauważyć, że kolory te są jedynie sugestią, a postrzeganie kolorów w kontekście emocji może być zindywidualizowane. Każda osoba może kojarzyć kolory z emocjami w inny sposób.

Zabawa „Tęcza Emocji” ma na celu nie tylko rozwijanie świadomości emocjonalnej, ale także integrację uczestników w przyjazny sposób poprzez wspólne działania.

Tworzenie „Księgi Emocji” krok po kroku:

1. Przygotowanie Materiałów:
   • Zbierz różnorodne materiały artystyczne, takie jak kolorowe kartki, farby, kredki, długopisy, nożyczki, klej, naklejki itp.
   • Przygotuj dużą kartonową okładkę na „Księgę Emocji” – może to być ozdobiona, z miejscem na tytuł.
2. Indywidualne prace twórcze:
   • Poproś uczestników, aby każdy z nich stworzył kilka stron reprezentujących różne emocje. Mogą to być obrazy, rysunki, kolory, słowa lub kombinacje różnych elementów.
   • Zachęć uczniów do wyrażenia swoich osobistych uczuć i doboru technik, które im najbardziej odpowiadają.
3. Praca w grupach:
   • Podziel uczniów na małe grupy i poproś, aby wspólnie stworzyli dwie strony „Księgi Emocji” na wybrane emocje.
   • Grupy mogą dyskutować, jakie elementy najlepiej reprezentują dane uczucie, a następnie wspólnie umieścić je na kartkach.
4. Dodanie opisów i nazw emocji:
   • Po utworzeniu ilustracji poproś uczestników o dodanie opisów swoich prac lub krótkich zdań wyjaśniających, co dana strona reprezentuje.
   • Wprowadź do księgi podstawowe słownictwo związane z emocjami, a także nazwy konkretnych uczuć, takie jak radość, smutek, złość, strach.
5. Tworzenie spójnej księgi:
   • Zbierz wszystkie strony stworzone przez uczniów i zestaw je w jedną „Księgę Emocji”.
   • Umieść każdą grupę stron odpowiadającą danej emocji razem, tworząc spójne rozdziały w księdze.
6. Ogólna sesja prezentacyjna:
   • Zachęć uczniów do prezentacji swoich prac przed resztą grupy. Niech każdy opowie, co chciałby przekazać poprzez swoje ilustracje i dlaczego wybrał konkretne elementy.
   • Podczas prezentacji możesz również zadawać pytania, aby rozbudzić dyskusję na temat różnych sposobów wyrażania emocji.
7. Wystawa Księgi Emocji:
   • Zorganizuj małą wystawę, na której „Księga Emocji” będzie dostępna do oglądania dla innych uczniów, nauczycieli i rodziców.
   • To może być okazja do podzielenia się pracami oraz do budowania świadomości i zrozumienia emocji w szerszym kontekście społeczności szkolnej.