Ćwiczenia motoryki małej – kształtowanie i kontrolowanie ruchów

Ćwiczenia motoryki małej – kształtowanie i kontrolowanie ruchów

Cele operacyjne i treści szczegółowe

Bazgranie kredką po papierze.
Budowanie z klocków urozmaiconych budowli (tak, aby były stabilne).
Cięcie materiału ubraniowego i różnych rodzajów papieru (kartonu, tapety, tektury falistej).

Ćwiczenia:

graficzne (kreslenie po śladzie różnych linii, szlaczków literopodobnych, liter oraz wyrazów z zestawu);
przygotowujące do nauki pisania – wyrabianie płynnych, ciągłych ruchów pisarskich;
grafomotoryczne prowadzone Metodą Dobrego Startu M. Bogdanowicz (elementy szlaczków).

Chwytanie:

Doskonalenie:

Rysowanie i pisanie zgodnie z poleceniem, na przykład: „Piszemy od strony lewej do prawej”, „Narysuj kwadrat w lewym górnym rogu kartki”.
Formowanie masy – zabawy zmysłowe SI.
Gniecenie papieru, kartek, gliny, plasteliny, gąbki, piłeczki.
Kalkowanie łatwych wzorów (liter i cyfr oraz postaci z bajek).
Klaskanie.
Kreskowanie – wypełnianie konturów kolorem kreskami poziomymi (z zachowaniem kierunku od lewej do prawej i od góry do dołu).
Kreślenie w powietrzu, na stole, na dywanie, na ograniczonej małej powierzchni dużych wzorów (fal, ósemek, figur geometrycznych).
Kolorowanie obrazków o zaznaczonych konturach.
Konstruowanie z klocków określonych kształtów.
Kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną.
Kropkowanie kwadratowych pól.
Manipulowanie drobnymi przedmiotami (oburącz, jedną ręką).

Lepienie:

Malowanie:

palcami, ręką, obiema rękami jednocześnie;
pęczkiem waty dużych i małych kałuż, chmur, kwiatów;
dużym pędzlem linii pionowych i poziomych z zachowaniem kierunku od lewej do prawej, z góry na dół;
linii falistych poziomych, pionowych i splątanych, pętli, spirali;
dużych form kolistych, owali, liter z zachowaniem kierunku pisania (odwrotnie do ruchu wskazówek zegara, początek: miejsce cyfry 2 na tarczy zegarowej) płynnym ciągłym ruchem;
palcem lub dłonią na całej powierzchni papieru w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara;
plakatówkami, farbami klejowymi;
na matowym szkle i na folii;
oburęczne dużych kształtów: kół, ósemek;
bez odrywania ręki;
na szkle (kopiowanie rysunków przyklejonych do szyby);
form kolistych, falistych, podobnych do liter, liter na dużych płaszczyznach (kartonach, gazetach, szarym papierze) w pozycji stojącej (później siedzącej) z zachowaniem kierunku od lewej do prawej i z góry na dół.
Nabywanie swobody, lekkości ruchów przy rysowaniu, malowaniu.
Nakładanie zabawek na patyk, sznurek.

Nawlekanie:

drobnych koralików, makaronu na sznurek;
koralików na drucik, dobrowolnie oraz według podanego wzoru.
Ozdabianie tekturowych talerzyków i butelek z plasteliną.
Dotykanie liter wyciętych z szorstkiego materiału.
Obrysowywanie przedmiotów i szablonów (zewnętrznych i wewnętrznych) (Demel, 1978).

Obwodzenie:

Odwzorowywanie:

prostych symboli i znaków (linie proste pionowe, poziome, ukośne, fale, koła, figury geometryczne);
prostych kompozycji z wykorzystaniem szablonów i bez szablonów;
kształtów za pomocą sznurków, taśm, prac graficznych (Waszkiewicz, 1994).

Odtwarzanie:

kształtu poszczególnych liter i prostych napisów według wzoru:
– kształtu poszczególnych liter i prostych napisów według wzoru;
– układów linearnych z różniących się kształtem lub kolorem elementów powtarzających się cyklicznie: w liniaturze, zgodnie z kierunkiem pisania.

Opracowanie kształtów poszczególnych liter i ich połączeń (Nikiel-Pogorzelska, 2005)
Otwieranie i zamykanie pudełek.
Pisanie i rysowanie po śladzie ciągłym, liniowym i kropkowym.
Pogrubianie konturów obrazków, figur geometrycznych, prostych szlaczków (o wysokości 3-4).
Pokonywanie labiryntów.
Przerysowywanie wzorów przez papier przebitkowy (bez odrywania ręki).
Przyszywanie guzików z różnym układem dziurek oraz na słupku
Przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne otwory.
Równomierne przesuwanie ręki od lewej strony do prawej.

Rysowanie:

po śladzie;
głowy – uzupełnianie oczu, ust, uszu;
na podany temat, na przykład słońca, domu postaci;
na różnych formatach papieru z wykorzystaniem całej powierzchni arkusza;
nieskomplikowanych przedmiotów za pomocą szablonów figur geometrycznych;
wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym; kredkami świecowymi lub ołówkowymi;
kredą na tablicy, patykiem na śniegu, piasku, ubitej ziemi;
ołówkiem, świecą tuszem, węglem, kredkami świecowymi, piaskiem na dowolny lub określony temat;
szlaczków geometrycznych, obrazkowych i literopodobnych w liniaturze, w zmniejszającym się stopniowo wymiarze aż do liniatury zeszytu, według stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru.

Odwzorowywanie linii prostych, pionowych i poziomych, kół na zmianę prawą i lewą ręką, na papierze gładkim, w linie, w kratkę.
Stemplowanie – tworzenie za pomocą stempli kompozycji z figur geometrycznych (stemple Janiny Magnuskiej) lub liter.
Szycie prostym ściegiem (fastrygowanie, marszczenie).
Toczenie kulek z wałeczków, następnie lepienie z nich wzorów i obrazów.
Układanie i opowiadanie historyjek obrazkowych według przebiegu zdarzeń.
Wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru i odwzorowanie.
Zamalowywanie większych płaszczyzn, wypełnianie konturów.
Zamalowywanie kredkami konturów figur geometrycznych obrazków.

źródło:

E. Waszkiewicz, Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych…, Warszawa 1994
I. Nikiel-Pogorzelska, Autorski program zajęć ucznia upośledzonego w stopniu umiarkowanym, Wirtualny Przewodnik Nauczyciela MAWI, wiosna 2005, s. 12-13