Komunikowanie się z uważnością i współczuciem

Najbardziej irytujące dla wielu z nas jest poczucie, że nikt nas nie słucha. Że nikt nas nie rozumie. Że wszyscy nas ignorują. Że nikt nie dostrzega, jacy naprawdę jesteśmy. Być może masz wrażenie, że rodzice traktują cię tak samo jak wtedy, gdy miałeś dziesięć lat, a przecież teraz nie jesteś dziesięciolatkiem! Przecież się zmieniłeś! Nauczyciele z kolei mają własny plan działania i potrafią bez końca nadawać, nie słuchając tak naprawdę przemyśleń czy opinii uczniów na różne tematy.
Co możemy zrobić, aby mieć pewność, że ludzie nas usłyszą – że naprawdę nas wysłuchają?

Przede wszystkim, choć nie jesteśmy w stanie kontrolować tego, czy rzeczywiście ktoś nas słucha (nigdy nie mamy nad drugim człowiekiem takiej kontroli, jakiej byśmy pragnęli), to gdy mówimy i słuchamy z otwartym sercem, czyli kiedy wypowiadamy się ze współczuciem, wówczas rośnie prawdopodobieństwo, że ludzie usłyszą to, co chcemy im przekazać. Pozwól, że posłużę się przykładem.

Koleżanka 1: Nie powinieneś był mówić Mariuszowi, że go lubię! To była tajemnica! I moja sprawa! Papla z ciebie! Prosiłam, żebyś nic nikomu nie mówił! Co cię opętało?!
 
Jak byś się czuł, usłyszawszy takie słowa z ust koleżanki?

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Jak byś na to odpowiedział?

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Jakie uczucia budzi w tobie twoja odpowiedź?

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Koleżanka 2: Wiem, że nie chciałeś źle, ale wolałabym, żebyś najpierw zapytał, czy nie mam nic przeciwko, zanim powiedziałeś Mariuszowi, że go lubię. Teraz jestem trochę zażenowana.
 
Zwróć uwagę na to, co czujesz tym razem. Jak byś opisał to uczucie?

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Co byś odpowiedział koleżance?

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Jakie uczucia budzi w tobie tym razem twoja odpowiedź?
 

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

…………………………………………………………….

Gdy ktoś nas atakuje, wówczas – chcąc chronić siebie – zamykamy się na tę osobę i jej nie słuchamy. Stajemy się czujni i mamy się na baczności. Ale kiedy ktoś zwraca się do nas w dużo łagodniejszy i bardziej współczujący sposób, jesteśmy bardziej skłonni uważnie go słuchać i wysłuchać. Tak samo jest w sytuacji, gdy to my zwracamy się do drugiej osoby. Jeśli prawdziwie słuchamy i jesteśmy otwarci na to, co ktoś ma do powiedzenia – innymi słowy, jeśli jesteśmy pełni współczucia – to jest znacznie bardziej prawdopodobne, że nasz rozmówca rzeczywiście nas usłyszy i zauważy oraz że sam również będzie współczujący.
Jak więc zadbać o to, by zwracać się do ludzi w łagodny i współczujący sposób, a nie w trybie reaktywnego ataku, z zaciśniętymi, gotowymi do walki pięściami?
W tym pomagają dwa kolejne ćwiczenia. Poznasz serię kroków (dla których inspirację stanowił proces opisany przez Gregory’ego Kramera w książce Insight dialogue) prowadzących do jasnego, szczerego, otwartego, uczciwego i uważnego porozumiewania się z ludźmi.

Ćwiczenie 1

Wsłuchiwanie się w swoje serce
Jeśli preferujesz słuchanie zamiast czytania, to możesz nagrać poniższe instrukcje na dyktafon i odtwarzać je podczas ćwiczenia.