UWAŻNE ODCZUWANIE
Dzieci są urodzonymi naukowcami. Spontanicznie eksperymentują, doświadczają i powtarzają próby w nieskończoność. (…) Wąchają, smakują, gryzą i dotykają, sprawdzając twardość, miękkość, sprężystość, chropowatość, gładkość i temperaturę przedmiotów.
R. BUCKMINSTER FULLER
Uważne odczuwanie polega na poświęcaniu czasu na prawdziwe odbieranie niezrównanych wrażeń towarzyszących życiu. Inaczej mówiąc, chodzi o docenianie tego wszystkiego, co widzimy, słyszymy, czujemy węchem i smakiem oraz doświadczamy zmysłem dotyku. To może się wydawać oczywiste, ale wbrew pozorom wcale nie jest takie proste.
Często powtarzamy dzieciom, że mają zwracać na coś uwagę, ale jeśli sami mamy coraz większe trudności z osiągnięciem tego stanu, jak możemy wymagać tego od nich?
Dzieci są otoczone taką samą liczbą czynników rozpraszających jak my, a przecież mają o wiele mniejsze doświadczenie w radzeniu sobie z nimi. Co więcej, neurolodzy i psycholodzy donoszą,
że w rzeczywistości czynniki te wpływają na fizyczną budowę mózgu, ograniczając jego
zdolność koncentracji.
Uważne odczuwanie to kolejny świetny sposób na przerwanie opływającego nas każdego
dnia strumienia zakłóceń. My i nasze dzieci musimy wiedzieć, że możemy się skupić, jeśli tylko
nauczymy się stawać w centrum otaczającego nas świata i być w pełni świadomi docierających
do nas wrażeń zmysłowych.
REFLEKSJE
Kiedy moje dzieci były małe, zabierałam je na długie spacery po plaży lub po lesie w poszukiwaniu kamieni w kształcie serca, ponieważ serce jest jednym z moich ulubionych symboli. Odbyliśmy wiele niezapomnianych wędrówek z pochylonymi głowami, podczas
których skupialiśmy się na każdym napotkanym kamyku, dzieląc się naszymi spostrzeżeniami. To była świetna zabawa, ale wtedy jeszcze nie zdawałam sobie sprawy z tego, jak ważna jest ta czynność – jak korzystne dla kondycji młodych mózgów moich dzieci jest skupianie się co chwila przez kilka minut na czymś naturalnym. Nadal mam kilka kamieni zebranych wtedy razem z dziećmi, a ostatnio mój syn Wyatt przyniósł mi jeszcze jeden, znaleziony w Niemczech podczas dnia przerwy między występami jego drużyny hokejowej. Byłam bardzo wzruszona – zarówno tym, że pamiętał o mojej słabości do takich kamieni, jak i tym, że nadal miał świadomość znaczenia cichych, refleksyjnych przerw pomiędzy stresującymi zdarzeniami.
Przez cały dzień, w każdej chwili nasze mózgi są zasypywane miliardami
informacji sensorycznych nadchodzących ze wszystkich kierunków. Według profesora psychologii Michaela Gazzanigi z Uniwersytetu Kalifornijskiego 99 procent tych danych zostaje skasowane niemal natychmiast po wniknięciu do mózgu. Przypominają wodę przeciekającą przez sito.
Gdybyśmy zwracali uwagę na wszystko, nasze mózgi szybko uległyby przeciążeniu, więc rejestrujemy tylko najważniejsze informacje. Na przykład siedząc w pokoju tuż obok tykającego
zegara i czytając książkę, możemy jednocześnie słyszeć dźwięk przejeżdżającego w oddali samochodu albo wyczuwać zapach posiłku znajdującego się w piekarniku. Możemy odczuwać zbyt wysoką temperaturę powietrza albo kątem oka zauważać ptaka czyszczącego pióra na gałęzi za oknem. Możemy poczuć na skórze nogi dotyk łaszącego się do nas psa albo suchość
w ustach sygnalizującą pragnienie. Ta umiejętność rozróżniania doznań zmysłowych jest cechą wyspecjalizowanej części mózgu, która nieświadomie decyduje o tym, na co powinniśmy zwracać uwagę oraz kiedy i dlaczego powinniśmy to robić.
Kiedy zaczynamy praktykować skupianie się poprzez rozwój uważnej świadomości, możemy uzyskać większą kontrolę nad tym, na co zwracamy uwagę. Przyczyną jest rozwój lepszych
połączeń nerwowych w mózgu. Inaczej mówiąc, zamiast gubić się w lesie elektronicznych informacji, zaczynamy coraz wyraźniej widzieć poszczególne drzewa. Oprócz tego uczymy
się, na które z nich należy zwracać uwagę, gdyż wszystkie inne informacje są odrzucane albo uznawane za nieistotne.
Umiejętność koncentrowania się na ważnych rzeczach jest głównym czynnikiem sukcesu w życiu. Neurolodzy odkryli w korze przedczołowej kilka ważnych sieci, które umożliwiają nam
skupianie się, ocenianie informacji oraz podejmowanie decyzji. Obszary te pomagają nam także w rozpoznawaniu naszego stanu emocjonalnego i w decydowaniu o tym, jak zareagować na dane zdarzenie.
Jeszcze ciekawsze jest jednak odkrycie, że te sieci częściowo się pokrywają. Ćwiczenie uważnego odczuwania wzmacnia nie tylko sieci umożliwiające skupienie, ale także te, które kontrolują równowagę emocjonalną oraz najbardziej skomplikowane funkcje wykonawcze mózgu.
Gdybyśmy mogli zajrzeć w głąb mózgu podczas wykonywania jakiejś prostej czynności, takiej jak spoglądanie na kamień w kształcie serca, zobaczylibyśmy, że niektóre obszary stają się aktywniejsze niż inne. Zauważylibyśmy także, że obszary odpowiedzialne za podejmowanie decyzji i regulację emocji aktywizują się jednocześnie. Zatem choć uważne odczuwanie może się wydawać niewinną zabawą albo ucieczką od nauki, takie wrażenie jest całkowicie błędne. Jak to możliwe?
Następny:
źródło: Goldie Hawn, Wendy Holden, 10 MINDFUL MINUTES: Giving Our Children – and Ourselves – the Social and Emotional Skills to Reduce Stress and Anxiety for Healthier, Happier Lives 2019
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #kolorowanie #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #rozwój #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #społeczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #zespółAspergera #ćwiczenia
autyzm.life i neuroróżnorodni 