Uczenie dzieci na jakimkolwiek poziomie umiejętności komunikacyjnych akceptowalnego sposobu wyrażania silnych uczuć, takich jak złość i frustracja, wymaga długiej pracy nad łagodzeniem negatywnych i trudnych zachowań
„Pierwszy etap to rozpoznanie, że istnieje taka potrzeba. Oznakami frustracji mogą być: uderzanie głową, bicie lub kopanie, upór i wyzwiska.
Zacznij od wyboru fizycznego działania, które dziecko podejmie zamiast trudnego zachowania, i które potrafisz zaakceptować. Może to być uderzanie w poduszkę, krzyczenie w szafie przez 30 sekund, podskakiwanie lub tupanie.
Następnie stwórz krótką i prostą historyjkę społeczną opowiadającą o złości i frustracji, na przykład:
- Każdy czasami odczuwa złość.
- Odczuwanie złości jest normalne.
- Kiedy coś mnie złości, mogę uderzać poduszki w swoim pokoju.
- Szybko poczuję się lepiej.
- Kiedy skończę się złościć, znów poczuję się szczęśliwy!
Użyj słów, obrazków, zdjęć lub kombinacji materiałów wizualnych, która będzie znacząca dla dziecka, na przykład fotografii przedstawiającej jego twarz, gdy się złości, i drugiej fotografii, na której się uśmiecha. Niektóre dzieci szybciej zrozumieją historyjkę zapisaną w książeczce zawierającej słowa i rysunki. Przedstaw dziecku historyjkę/książeczkę, kiedy jest spokojnie. Przeczytaj ją z dzieckiem kilkakrotnie i omów jej treść, dostosowując rozmowę do poziomu umiejętności dziecka.
Następnym razem, gdy dziecko będzie złe lub sfrustrowane, daj mu historyjkę/książeczkę. Przypomnij mu o czynności, którą może wykonać, aby wyciszyć złość. Z czasem zamień historyjkę na wskazówkę w formie karty przypominającej dziecku o akceptowalnych sposobach wyrażania złości, a następnie na ruch ręką lub jedno słowo („Poduszka!”). Nagradzaj dziecko, jeśli postąpi właściwie” (Notbohm, Zysk, 2016).
źródło: E. Notbohm, V. Zysk: „1001 Porad dla Rodziców i Terapeutów Dzieci z Autyzmem…”, WUJ, Kraków 2016
