Czerwone światło, zielone światło

Cele: zwiększanie świadomości sygnałów społecznych w codziennych rozmowach.

Wiek: od 6 do 11 lat

Potrzebne materiały:

Kartka i przybory do pisania; opcjonalnie: przygotowane własnoręcznie karty zielona, żółta i czerwona.

Pogawędka na błahe tematy może dezorientować osoby z autyzmem, gdyż wiele z nich nie pojmuje niuansów różnych sytuacji społecznych. Mając kłopot z uwzględnieniem tematów, które interesują rozmówcę, twoje dziecko może zacząć szczegółowo opowiadać na przykład o swojej ulubionej zabawce lub o ulubionym filmie. Niniejsze ćwiczenie pomoże mu zwiększyć świadomość sygnałów społecznych w codziennych rozmowach z różnymi osobami.

Na początek pomóż dziecku zidentyfikować tematy, które mogą interesować innych. Wypisz na kartce imiona jego przyjaciół i członków najbliższej rodziny, a obok zapisz to, co dziecko o nich wie. Oto przykładowa wypowiedź: „Ciocia Zosia dużo mówi o jeżdżeniu na rowerze. Hm… o czym mogłabyś/mógłbyś z nią porozmawiać? Ciocię mogłaby zainteresować rozmowa o rowerach, uprawianiu sportu i przyrodzie”.

Następnie omów z dzieckiem sygnały społeczne, używając analogii do sygnalizacji świetlnej. Jakie sygnały pozwolą dziecku poznać, że mego rozmówca jest zainteresowany danym tematem, a jakie świadczą o tym, że temat nie interesuje rozmówcy?

Zielone światło

(„mów dalej”): uśmiech, potakiwanie, podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, komentowanie, zadawanie pytań.

Żółte światło

(„mów mniej”): patrzenie w inną stronę, sprawdzanie telefonu, brak reakcji na słowa dziecka.

Czerwone światło

(„przestań mówić”): zbieranie się do odejścia lub oddalanie się od dziecka, odbieranie telefonu, powiedzenie na głos, że dany temat jest nudny lub nieciekawy.

Odegraj scenki ilustrujące te sygnały, żeby sprawdzić, czy dziecko je odbiera i potrafi oznaczyć właściwym kolorem. Jeżeli podczas rzeczywistej rozmowy ono potrzebuje pomocy w rozpoznaniu stopnia zainteresowania rozmówcy poruszonym tematem, pokaż mu kartę odpowiedniego koloru.

Dlaczego warto wykonywać to ćwiczenie

Ćwiczenie pomaga dziecku przyjąć perspektywę innej osoby, czyli zrozumieć, co ona myśli i czuje, oraz przygotować się do radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych. Dzięki zastosowanym pomocom wizualnym codziennie rozmowy dziecka będą przebiegały płynnie zamiast kończyć się kłopotliwą ciszą.

Katie Cook

źródło: Rozwój dziecka z autyzmem…, 2022