Lekceważenie, agresja słowna – historyjka społeczna

Lekceważenie przejawia się często w słowach, których nie jesteśmy do końca świadomi. Lekceważenie to nie tylko splunięcie za plecami, lekceważenie to agresja słowna – twierdzi Patricia Evans, która od lat opisuje czynniki sprzyjające nasilaniu się negatywnych aktów werbalnych.

Lekceważenie jak podaje słownik PWN to traktowanie kogoś lub coś pogardliwie, bez szacunku. Lekceważyć kogoś, to znaczy nie przywiązywać wagi do jego spraw i uczuć, mieć za nic jego potrzeby i poglądy.

I sprawa wydawałby się prosta gdyby nie fakt, że lekceważenie odbija się negatywnie na psychice każdego, kto jej doświadczył, a najgorzej, kiedy nie potrafił jej rozpoznać…

Lekceważenie podważa rzeczywistość i przeżycia dzieci i dorosłych działając w sposób niezwykle destrukcyjny. Jeżeli partner, dziecko, brat czy siostra, kolega czy koleżanka nie rozpozna przejawów lekceważenia, może się latami zastanawiać, co jest z nią nie tak dlaczego nie potrafi się porozumieć ze swoim partnerem. Lekceważenie zniekształca obraz słownej agresji, utrudniając partnerce jej rozpoznanie, jest zatem jednym z jej najbardziej niebezpiecznych rodzajów.

Istota lekceważenia

Aby zrozumieć istotę lekceważenia, wystarczy wyobrazić sobie towar w sklepie, który zostaje przeceniony ze stu dolarów na jednego centa. W tym przykładzie cenna rzecz zostaje zredukowana do praktycznie bezwartościowego przedmiotu. W rzeczywistości, w dorosłych związkach, agresywny partner redukuje uczucia i wrażenia partnerki do nic nieznaczących przeżyć.

Kiedy kobieta mówi na przykład: Poczułam się zraniona, kiedy powiedziałeś…, Nie uważam, aby to było zabawne, czuję się poniżona lub Nie lubię, kiedy tak na mnie krzyczysz, partner może lekceważyć jej odczucia, mówiąc coś, co można by streścić słowami Twoje uczucia i wrażenia są mylne, są nic niewarte. Oto lista najbardziej rozpowszechnionych lekceważących stwierdzeń:

• Jesteś przewrażliwiona.
• Wyciągasz pochopne wnioski.
• Nie znasz się na żartach.
• Wszystko wyolbrzymiasz.
• Przesadzasz.
• Brak ci poczucia humoru.
• Zawsze widzisz wszystko w czarnych barwach.
• Przyjmujesz wszystko zbyt serio.
• Jesteś za bardzo uczuciowa.
• Masz zbyt bujną wyobraźnię.
• Nie wiesz, o czym mówisz.
• Wydaje ci się, że zjadłaś wszystkie rozumy.
• Zawsze musisz na coś narzekać.
• Prowokujesz mnie.
• Kiedy nie narzekasz jesteś nieszczęśliwa.
• Opacznie wszystko pojmujesz.
• Robisz z igły widły.
• Źle odczytujesz moje słowa.
• Zawsze wszystko przekręcasz.
• Szukasz zaczepki.

Nierzadko partnerka (czy drugi człowiek) przyjmuje takie słowa jako oddające prawdę. Wierzy na przykład, że brak jej poczucia humoru lub coś jest nie w porządku z jej postrzeganiem rzeczywistości. Takie przekonanie może prowadzić do frustracji i poczucia beznadziei. Kobieta może się godzinami zastanawiać, dlaczego partner odbiera jej słowa w taki, a nie inny sposób, i nie uświadamiać sobie, że owe lekceważące stwierdzenia wynikają z tego, że partner nie chce wziąć odpowiedzialności za własne zachowanie (Evans, 2018).

źródło:

• P. Evans, Toksyczne słowa…, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2018
• sjp.pwn.pl