Uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się program nauczania do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych.

Dostosowanie to następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego (IPET) uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Co należy określić w IPET:

  • zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z nim;
  • zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem ukierunkowane na poprawę jego funkcjonowania, w tym – w zależności od potrzeb – na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), oraz wzmacnianie uczestnictwa ucznia w życiu szkolnym w tym przypadku:
  • – ucznia niepełnosprawnego – działania o charakterze rewalidacyjnym,
  • – ucznia niedostosowanego społecznie – działania o charakterze resocjalizacyjnym,
  • – ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – działania o charakterze socjoterapeutycznym;
  • formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w jakim poszczególne formy będą realizowane;
  • działania wspierające rodziców ucznia oraz – w zależności od potrzeb – zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży;
  • zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, a także:
  • – w przypadku ucznia klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum – zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego,
  • – zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej (zgodnie z zapisanymi w rozporządzeniu w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej);
  • zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w celu zapewnienia: realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu, warunków do nauki, w tym sprzętu specjalistycznego i odpowiednich środków dydaktycznych, zajęć specjalistycznych, integracji dziecka ze środowiskiem i przygotowaniem go do samodzielności w życiu dorosłym;
  • w przypadku uczniów niepełnosprawnych – w zależności od potrzeb – rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie;
  • w zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen – wybrane zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej 5 uczniów.

Jak te dodatkowe indywidualne zajęcia mają być na terenie szkoły zorganizowane?

Odpowiedź MEN: „[…] dziecko z orzeczeniem jest pełnoprawnym uczniem danej klasy. Jeśli stwierdzono, że np. ma ono realizować indywidualnie matematykę, dyrektor szkoły musi mu zorganizować nauczanie indywidualne matematyki w tym samym czasie, kiedy jego klasa ma matematykę. Chodzi o to, aby w momencie, kiedy dziecko niepełnosprawne nie będzie musiało realizować już indywidualnie matematyki, mogło normalnie powrócić do uczenia się razem z klasą”.

IPET w pytaniach i odpowiedziach

Kto opracowuje IPET?Zespół, którzy tworzą nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem.
Kto koordynuje pracę zespołu?– Wychowawca oddziału, do którego uczęszcza uczeń, lub
– wyznaczony przez dyrektora szkoły nauczyciel lub specjalista prowadzący zajęcia z uczniem.
Kto może dodatkowo uczestniczyć w pracach zespołu?– Na wniosek dyrektora szkoły: przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, asystent lub pomoc nauczyciela.
– na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia: inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.
Na jaki okres opracowuje się IPET?Na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny.
Jaki jest termin opracowania IPET?– Do 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego realizowanie kształcenia;
– 30 dni od dnia złożenia orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Kiedy odbywają się spotkania zespołu?W miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym.
Jaka jest podstawa przygotowania IPET?– Dokonana przez zespół wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia;
– diagnoza i wnioski sformułowane na jej podstawie;
– zalecenia zawarte w orzeczeniu.
Jakie są prawa rodzica (pełnoletniego ucznia)?– Prawo uczestniczenia w:
– spotkaniach zespołu,
– opracowaniu i modyfikacji programu,
– dokonywaniu wielospecjalistycznych ocen;
– prawo do uzyskania od dyrektora pisemnego zawiadomienia (w sposób przyjęty w danej szkole) o terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w tym spotkaniu;

źródło: Opracowanie – K. Słupek na podstawie: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1578), K. Słupek, UCZNIOWIE ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI…, HARMONIA, Gdańsk 2018