Umiejętność radzenia sobie z lękiem, natarczywymi myślami czy niepokojem może diametralnie podnieść komfort naszego życia. W przypadku autystycznych osób to jedna, jeśli nie najważniejsza ze „sprawności” do opanowania. Przyswojenie – uświadomienie sobie prostych technik redukujących lęk, ułatwi zdystansowanie się do codziennych zdarzeń. Przy odrobinie szczęścia pozwoli nawet cieszyć się życiem bez przejmowania się opiniami innych…
Książka pt. „Bycie miłym to przekleństwo”, Jacqui Marson, którą szczególnie polecam, zawiera wiele praktycznych technik pozwalających zrozumieć siebie, swoje lęki-obawy oraz daje szczegółowe wskazówki skutecznej walki z nimi. Uczy skutecznego odmawiania i sygnalizowania ludziom swojego niezadowolenia, a także wyrabia właściwe reakcje na próby ranienia naszych uczuć, manipulacji i wciągania w zadania, w których nie chcemy uczestniczyć.
Natomiast dr Lauren J. Moskowitz i Alexis B. Ritter w rozdziale 12, książki pt. „Zachowania autoagresywne w autyzmie” przedstawiają „Uczenie umiejętności radzenia sobie” jako rodzaj umiejętności zastępczych, których można uczyć w celu redukowania lęku. Należą do nich wzmacniające stwierdzenia na własny temat czy wzmacniająca rozmowa ze sobą, które można zastosować wtedy, gdy odczuwa się lęk.
„Wykazano, że wzmacniające stwierdzenia redukują zgłaszany lęk, spotykany w odwrażliwianiu (Hayes i in., 1983) – zazwyczaj wchodzą one w skład wieloelementowych programów interwencyjnych wdrażanych w ramach terapii poznawczo behawioralnych dla dzieci neurotypowych (np. Coping Cat; Kendall i Hedtke, 2006), jak również dla dzieci z wysokofunkcjonującym autyzmem (np. Facing your fears; Raven i in., 2012). Stwierdzenia wzmacniające, takie jak „Radziłem sobie z tym wcześniej i poradzę sobie ponownie”, albo prostsze, np. „Potrafię być odważny!”, często stosuje się przed ekspozycją, aby pomóc w redukcji lęku antycypacyjnego, i/lub w trakcie ekspozycji, aby pomóc w redukcji lęku. Dzieci z OCD często uczy się też stosowania „rozmowy ustawiającej”, za pomocą której „przywołują do porządku” swoje OCD, mówiąc np. „W tej chwili mój mózg nie pracuje, nie muszę teraz tego [jakiegoś rytuału] robić” albo „Tym razem mnie nie złapiesz, OCD” (March i Mulle, 1998).
Na przykład Ed, który stale żądał od swojej matki zapewnień, że jest zdrowy, został nauczony umiejętności radzenia sobie dzięki historyjkom społecznym: „Czasami potrzebuje pomocy, żeby poradzić sobie z tym złym uczuciem. Oto kilka pomysłów, które mogę wykorzystać, gdy poczuję lęk. Kiedy się martwię lub boję, mogę sobie powiedzieć: « To tylko odzywa się mój lęk. Tak naprawdę nie jestem chory »” (Moskowitz, Ritter, 2018).
Innym pomysłem może być Schemat kart SOS Jaqui Marson:
„Opracowałam schemat łatwych w użyciu kart interwencyjnych na wypadek sytuacji nieprzewidywalnych i awaryjnych. Nazwałam je kartami SOS, gdyż używa się właśnie w sytuacjach awaryjnych. Z własnego doświadczenia i opowieści moich pacjentów wiem, że czasem czujemy się przygnieceni jakąś sytuacją, która nas przerasta i sprawia, że tracimy zimną krew. Wówczas przydają się te karty.
Schemat kart SOS:
- MÓW: zaufana osoba, do której mogę zadzwonić, to:…
- SPADAJCIE! oto najlepsza odpowiedź na krytyczne głosy wewnętrzne…
- WYCISZ SIĘ, POCIESZ I WZMOCNIJ: moja najlepsza forma pocieszenia się i sposób odwrócenia uwagi to:…
Na małej kartce lub kartoniku, który można włożyć w łatwo dostępne miejsce (na przykład w kalendarz), należy w miejsce kropek wpisać swoje odpowiedzi. Mogą one przyjść do głowy od razu, czasem jednak trzeba się nad nimi zastanowić” (Marson, 2015).
źródło:
- S. M. Edelson, J. B. Johnson: „Zachowania agresywne w autyzmie…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2018
- Jacqui Marson: „Bycie miłym to przekleństwo…”, Muza SA, Warszawa 2015
#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #metody #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #terapiaręki #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia
- Depresja u dzieci
- Techniki kontroli zachowania – spektrum autyzmu
- Czynniki wpływające na załamania i regresje w spektrum autyzmu
- Trening komunikacji funkcjonalnej FCT jako metoda postępowania w zachowaniach trudnych w spektrum autyzmu
- Godzina wychowawcza o gniewie… Być jak Hulk
- Ocena zachowań autystycznych uczniów przez postronnych obserwatorów w miejscach publicznych
- Dostrzeganie pozytywnych stron – „Nie jestem agresywny”
- Zachowania autoagresywne w ASD
- Protokół konfliktu – umiejętności społeczne
- Zespół Aspergera – zestaw pomocy w sytuacjach lękowych
- Lekceważenie – agresja słowna – historyjka społeczna
- Agresja w przedszkolu – streszczenie
- Metody radzenia sobie ze stresem – scenariusz zajęć wychowawczych w klasach gimnazjalnych
autyzm.life i Neuroróżnorodni 