Depresja

Depresję stwierdza się u 2% dzieci (dotyka ona równie często dziewczynki i chłopców) oraz nawet u 8% nastolatków (częściej chorują dziewczęta). Szacuje się, że szeroko rozumiane zaburzenia depresyjne mogą występować 20% nastolatków, a niektóre źródła podają, że objawy depresyjne stwierdza się u blisko co trzeciego nastolatka ~mp.pl

Depresja to poważna i coraz częściej występująca choroba. Nie należy jej bagatelizować ani traktować jak zwykłego pogorszenia samopoczucia, chwilowego smutku czy sezonowej chandry. Nieleczona depresja może prowadzić do wielu poważnych, negatywnych konsekwencji, a nawet śmierci. Dowiedz się, jakie są najczęstsze przyczyny i objawy depresji, na co zwrócić uwagę oraz jak rozpocząć leczenie.

Przyczyny

Do najczęstszych przyczyn depresji zaliczamy: zaburzenia w poziomach neuroprzekaźników takich jak serotonina, zaburzenia hormonalne, niekorzystne zmiany snu, uwarunkowania genetyczne i zaburzenia ze strony układu immunologicznego. Depresja może też zostać wywołana przez czynnik zewnętrzny, na przykład dramatyczne wydarzenia czy okoliczności życiowe, na które nie mamy wpływu, poczucie samotności, odrzucenie przez bliskich czy społeczną izolację. Niezależnie od przyczyny, depresja jest poważną chorobą, a nie kilkudniowym spadkiem nastroju. Nie można opierać diagnozy i wiedzy o depresji na lekturze artykułu – w razie podejrzenia tej choroby u siebie lub bliskich, należy skonsultować się z lekarzem. Może to być lekarz pierwszego kontaktu, który udzieli konsultacji np. za pomocą teleporady i wskaże dalsze kroki postępowania.

Leczenie

Leczenie depresji powinno odbywać się pod okiem lekarza psychiatry. Pierwszą konsultację z powodzeniem można odbyć z lekarzem rodzinnym, który skieruje pacjenta do specjalisty ze wstępnym rozpoznaniem, a ten po zbadaniu i ocenie stanu zdrowia przepisze odpowiednie leczenie. Odpowiednia farmakoterapia pomoże wyjść z cięższego epizodu choroby, jednak działanie leków nie będzie natychmiastowe, dlatego ważne jest wsparcie najbliższych. W późniejszym etapie przydatna będzie także psychoterapia. W razie konieczności pacjent zostanie przyjęty do szpitala. W żadnym razie nie wolno leczyć depresji na własną rękę, a już na pewno nie można biernie czekać, aż minie (źródło: telemedi.com).

Skąd się bierze depresja, czyli w jakich rodzinach powstają skłonności depresyjne, źródło: opusanima.pl

Depresja bywa uznawana za najczęściej występujące zaburzenie we współczesnym świecie. Poziom jej doświadczania oraz przyczyna powstania, może być jednak bardzo różna. Istnieją badania sugerujące, że podatność na depresję może być dziedziczona. Trudno jednak dowieść, na ile skłonności depresyjne są przekazywane genetycznie, a w jakim stopniu przyczynia się do tego rodzic, który uczy swoje dziecko reakcji o charakterze depresyjnym. Zatem: skąd się bierze depresja? W jakich rodzinach dochodzi do powstania skłonności depresyjnych? Jakie zachowania rodzica mogą być przyczyną późniejszych epizodów depresji? Bazując na publikacji Nancy McWilliams „Diagnoza psychoanalityczna”, spróbuje udzielić odpowiedzi na te właśnie pytania.

Wczesna strata jako czynnik wywołujący depresję

Wydaje się, że bardzo istotnym czynnikiem, będącym źródłem skłonności depresyjnych (Zobacz: Co to jest depresja?), jest wczesna i/lub powtarzająca się strata. Co jednak ważne, strata ta może, ale wcale nie musi, być jakimś konkretnym, zewnętrznym wydarzeniem, które można zaobserwować, jak np. śmierć rodzica. Równie dobrze może to być zjawisko o charakterze wewnątrzpsychicznym.

Jako przykład można podać dziecko, które ze względu na presje ze strony rodzica, decyduje się porzucić swoją zależność od niego. Zaczyna być bardziej samodzielne, mimo iż emocjonalnie nie jest jeszcze na to gotowe. W takiej sytuacji poczucie straty objawia się tylko i wyłącznie w psychice dziecka.

Skłonności depresyjne mogą również powstać w okresie rosnącej autonomii dziecka. Na przykład wtedy, gdy po raz pierwszy wybiera się do szkoły lub przedszkola. Jeżeli w takiej sytuacji ból odczuwany przez matkę, związany z naturalnym rozwojem dziecka, jest zbyt wielki, to może doprowadzić to do dwóch strategii zachowania.

Matka może bardzo kurczowo trzymać się dziecka, wywołując w nim jednocześnie poczucie winy, że je opuszcza. Może też zacząć odsuwać od siebie dziecko, aby nie doświadczać wspomnianych, emocjonalnych trudności. W pierwszej opisanej sytuacji dziecko czuje, że jego normalna i naturalna potrzeba  niezależności rani bliskich ludzi. W drugiej sytuacji natomiast dziecko może się nauczyć, że potrzeba bycia zależnym od kogoś jest zła i trzeba jej unikać.
.

Skąd się bierze depresja? Ze skomplikowanych okoliczności

Istotnym czynnikiem będącym źródłem skłonności depresyjnych, mogą też być skomplikowane okoliczności, które trudno jest zrozumieć małemu dziecku. Jako przykład można podać śmierć członka rodziny lub rozwód rodziców. Dwuletnie dziecko nie jest w stanie zrozumieć, że ludzie umierają i dlaczego właściwie umierają, tak samo nie jest w stanie pojąć złożonych trudności interpersonalnych, wynikiem których jest odejście jednego z rodziców.

Takie małe dziecko wciąż myśli magicznie, więc nawet najbardziej rozległe i szczegółowe wykłady rodzica, nie są w stanie sprawić, że zrozumie całą tą sytuację. Rodzic jednak często wymaga, aby dziecko to zrozumiało i co ważniejsze – zaakceptowało.

Nie pozwala mu poddać się naturalnemu smutkowi, który musi się w takiej sytuacji pojawić, więc dziecko jest zmuszone zatrzymać ten smutek w swoim wnętrzu.

Depresja a rodzinna atmosfera

Właśnie atmosfera rodzinna, wyrażająca brak zgody na przeżywanie smutku, to kolejny bardzo istotny czynnik. Rodziny, które nie potrafią zaakceptować naturalnego okresu żałoby po stracie, znacząco przyczyniają się do powstania skłonności depresyjnych u dziecka. Nierzadko zdarza się, że jeden z rodziców próbuje wręcz wmówić dziecku, że np. „bez tatusia będzie im się żyło lepiej”. Dziecko jest zatem zmuszone, aby zepchnąć swój ból i smutek głęboko pod powierzchnię. Uznając jednak, że smutek jest czymś złym, tym samym uznaje, że posiada coś złego i niebezpiecznego w sobie, w swoim Ja.

Podobnie w przypadku w rodzin, które w sytuacji pojawienia się smutku lub żalu, komunikują dziecku, że „trzeba być silnym i nie można się poddawać” (Zobacz: Jak kult szczęśliwości bywa źródłem depresji).

Dziecko uczy się wtedy ukrywać wszystkie swoje naturalne, czułe obszary. Złości się, że musi je ukrywać, ale jednocześnie obawia się wyrażenia tej złości, gdyż nie chce zostać porzucone przez rodziców. W związku z tym zaczyna coraz bardziej złościć się na swoją naturalną czułość i wrażliwość.

Kiedy takie dziecko dorośnie, może dokonywać psychicznego poniżania siebie za każdym razem, gdy tylko pojawi się w nim choć odrobina smutku.
.

Wpływ depresyjnego rodzica

Warto również podkreślić, że bardzo silnym czynnikiem, wywołującym skłonności depresyjne, bywa też depresja rodzica. Taka sytuacja wyjątkowo unieszczęśliwia dziecko, gdyż czuje się ono winne nawet wtedy, gdy wyraża swoje najprostsze, najbardziej podstawowe potrzeby.

Zaczyna więc wierzyć, że to właśnie jego potrzeby, zabierają rodzicowi zdrowie i siły do życia. Jedyne rozwiązanie jakie zatem widzi, aby ochronić rodzica i siebie samego, to wyparcie własnych potrzeb i uznanie ich za złe i niebezpieczne.

To wszystko sprawia, że osoby o skłonnościach depresyjnych to bardzo często ludzie, którzy są lubiani, a czasami nawet podziwiani. Wszelką nienawiść i krytykę kierują do wewnątrz, zamiast na zewnątrz, co powoduje, że są wrażliwe i posiadają umiejętność szczerego współczucia, kiedy ktoś inny popełni błąd. Mają nawyk zakładania dobrych intencji innych ludzi, dlatego tak bardzo dbają i zabiegają o utrzymanie ważnych dla nich relacji.

Szukając zatem odpowiedzi na pytanie skąd się bierze depresja można stwierdzić, że może do niej doprowadzić szereg bardzo różnorodnych czynników. Co jednak bardzo charakterystyczne, skłonności depresyjne mogą powstać zarówno w rodzinach, w których dziecko nie otrzymywało dostatecznej opieki i uważności, jak i też w tych, które pozornie funkcjonowały bardzo dobrze i obdarzały dziecko aż nadmierną uważnością i opiekuńczością, pozbawiając je samodzielności.

Wydaje się jednak, że główną przyczyną doprowadzania do skłonności depresyjnych we współczesnych czasach, jest zbyt szybkie tempo życia. Skutkuje to brakiem czasu, aby uważnie i z akceptacją wysłuchać emocjonalnych trudności dziecka.

Autor: Jakub Mikołajczak, opusanima.pl

Objawy depresji obserwowane u dzieci i nastolatków ogólnie przypominają objawy występujące u dorosłych, choć jest też wiele odmiennych cech i charakterystycznych dla tej pierwszej grupy wiekowej.

Manifestacja objawów zależy od etapu rozwoju dziecka. Im jest ono młodsze, tym trudniej jest mu określić i opisać opiekunom swój stan emocjonalny. Kilkulatki zgłaszają zwykle niecharakterystyczne objawy – często po prostu mówią lub sygnalizują w inny sposób, że źle się czują i nie potrafią określić, czy takie samopoczucie wynika z dolegliwości cielesnych, czy cierpienia psychicznego. W tej grupie wiekowej duże tym większe znaczenie ma obserwacja zachowań i funkcjonowania dziecka.

Objawami depresji u dzieci i młodzieży są:

• smutek, przygnębienie, płaczliwość; u dzieci i nastolatków w odróżnieniu od dorosłych bardzo często dominuje drażliwość, dziecko łatwo wpada w złość lub rozpacz, może demonstrować wrogość wobec otoczenia – zachowuje się w sposób odpychający, zniechęcający do nawiązania kontaktu,
• zobojętnienie, apatia, zmniejszenie, a nawet utrata zdolności do przeżywania radości; dziecko przestaje cieszyć się z rzeczy lub wydarzeń, które wcześniej sprawiały mu radość,
• poczucie znudzenia, zniechęcenia; ograniczenie lub zaprzestanie aktywności, które wcześniej były dla dziecka ważne lub przyjemne (np. zabawa, hobby, spotkania z rówieśnikami), a także niechęć do podejmowania codziennych obowiązków lub zupełne ich zaniechanie. Dziecko może np. odmówić porannego wstawania, chodzenia do szkoły, wychodzenia z domu, a w skrajnych przypadkach – ze swojego pokoju, zaniedbywać higienę osobistą, naukę i tym podobne,
• wycofanie się z życia towarzyskiego, ograniczenie kontaktu z rówieśnikami,
• nadmierna reakcja na uwagi, krytykę – dziecko reaguje rozpaczą lub dużą złością nawet gdy zwróci mu się uwagę w bardzo delikatny sposób i dotyczy ona błahej sprawy,
• depresyjne myślenie („wszystko jest bez sensu”, „i tak nic mi się nie uda”), niska samoocena („jestem beznadziejny/a, gorszy/a, nieatrakcyjny/a, głupi/a”); nieproporcjonalnie pesymistyczna ocena rzeczywistości, własnych możliwości, przyszłości,
• poczucie bycia bezużytecznym, niepotrzebnym; nadmierne obwinianie się nawet za te wydarzenia i okoliczności, na które nie ma się wpływu (np. obwinianie się za konflikt między rodzicami),
• w ciężkich przypadkach depresji mogą wystąpić objawy psychotyczne (charakteryzujące się nieprawidłowym, zniekształconym przeżywaniem rzeczywistości): omamy (inaczej halucynacje), najczęściej słuchowe, rzadziej wzrokowe i węchowe i/lub urojenia (fałszywe przekonania na temat samego siebie i/lub otoczenia). Treść tych objawów jest zgodna z depresyjnym nastrojem. Omamy przyjmują postać np.: głosu krytykującego postępowanie i poczynania chorego, przekonywującego o jego winie, bezużyteczności lub nawet nakazujące mu się okaleczyć lub zabić; rzadziej obejmują wizje zniszczenia, katastrofy lub zapach śmierci i rozkładu. Urojenia najczęściej dotyczą winy, grzeszności, oczekiwania na karę, poczucia nadciągającej zagłady, kataklizmu. Objawy psychotyczne w przebiegu depresji u dzieci są rzadkością, natomiast mogą występować u nastolatków,
• uczucie niepokoju, napięcia wewnętrznego; często zaburzeniom depresyjnym towarzyszy lęk – niemal nieustający, o stałym nasileniu, nieokreślony – trudno wskazać przyczynę lub obiekt takiego lęku („sam nie wiem, czego się boję”),
• podejmowanie impulsywnych, nieprzemyślanych działań („i tak na niczym mi nie zależy”); picie alkoholu, stosowanie innych środków psychoaktywnych (narkotyki, „dopalacze”) – często w celu złagodzenia lęku, napięcia, smutku,
• działania autoagresywne, np.: samookaleczenia (rozmyślne uszkadzanie swojego ciała przez cięcie się ostrymi przedmiotami, przypalanie zapalniczką, papierosem, drapanie, gryzienie i tym podobne), rozmyślne zadawanie sobie bólu, zażywanie w nadmiarze leków w celu „zatrucia się” (ale nie w celu odebrania sobie życia),
• myśli rezygnacyjne („życie jest bez sensu”, „po co ja żyję”) fantazje na temat śmierci („co by było, gdybym umarł?”, „innym byłoby lepiej, gdyby mnie nie było”),
• myśli samobójcze (rozmyślanie, fantazjowanie na temat odebrania sobie życia), tendencje samobójcze (planowanie lub czynienie przygotowań do popełnienia samobójstwa), a w skrajnych przypadkach – próby samobójcze, czyli podejmowanie bezpośrednich działań mających na celu odebranie sobie życia (zobacz: Samobójstwo).

Inne, niecharakterystyczne dla depresji objawy i problemy, które mogą w jej przebiegu występować, obejmują:

• zaburzenia koncentracji i trudności z zapamiętywaniem – często skutkują problemami z nauką i pogorszeniem wyników w szkole, dziecko może opuszczać zajęcia lekcyjne,
• pobudzenie psychoruchowe, często wynikające z przeżywanego lęku i napięcia – dziecko wierci się, nie może się skupić na konkretnej czynności, podejmuje bezwiednie bezcelowe działania, np. skubie ubranie, zamazuje długopisem kartkę, obgryza paznokcie,
• podejmowanie niektórych aktywności w nadmiarze – np. gra na komputerze, oglądanie TV,
• zwiększenie lub zmniejszenie apetytu, a w efekcie – zmiany masy ciała,
• problemy ze snem: trudności z zasypianiem, wybudzanie się w nocy, budzenie się wcześnie rano, nadmierna senność.

Zaburzenia łaknienia oraz zaburzenia snu są jednak częstsze w przypadku zaburzeń depresyjnych u dorosłych.

W grupie dzieci i młodzieży depresja dość często przyjmuje atypowy (nietypowy) obraz. Na pierwszy plan wysuwają się wtedy:

• uporczywe dolegliwości somatyczne, bardzo często prowadzące do prowadzenia licznych i dokładnych badań medycznych, w wyniku których nie udaje się znaleźć organicznych przyczyn tych objawów, np.: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, bóle głowy, kołatania serca, duszność, częste zasłabnięcia lub omdlenia, moczenie nocne – taki obraz depresji częściej występuje u dzieci.
• bunt wobec rodziców, szkoły, nieprzestrzeganie zasad, zachowania agresywne i autoagresywne – taki obraz depresji częściej spotyka się u nastolatków (źródło: mp.pl)

#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia

• Ocena zachowań autystycznych uczniów przez postronnych obserwatorów w miejscach publicznych
• Dostrzeganie pozytywnych stron – „Nie jestem agresywny”
• Zachowania autoagresywne w ASD
• Protokół konfliktu – umiejętności społeczne
• Zespół Aspergera – zestaw pomocy w sytuacjach lękowych
• Lekceważenie – agresja słowna – historyjka społeczna
• Agresja w przedszkolu – streszczenie
• Metody radzenia sobie ze stresem – scenariusz zajęć wychowawczych w klasach gimnazjalnych
• Jak radzić sobie z nieprzyjemnymi uczuciami i agresją, konspekt
• Wyrzuć to z siebie w formie sztuki – gniew
• Wybuch złości dziecka a całkowita utrata kontroli
• Relacja nie-nie a negatywne zachowania dzieci
• Dziwne zachowania – historyjka społeczna
• Nie przedłużaj eskalacji kryzysu/autyzm
• Zły ziemniak – emocje/zabawa grupowa
• Karty informacyjne – emocje/autyzm
• ASD – jak radzić sobie z emocjami
• ASD – redukcja lęku, stresu w klasie
• Barometr emocji
• Uczeń z ASD – lęk
• Pomocne strategie dotyczące poprawnego zachowania
• Autyzm – uciążliwe rozmowy w trakcie lekcji
• ASD – uważaj, jakie zachowanie wzmacniasz
• Co chcesz powiedzieć? Przemyśl to, zrób przerwę i powiedz tak, jak należy
• Niepożądane zachowania – lista kontrolna, autyzm, uczeń
• ASD – zwalczanie niewłaściwego zachowania
• Wybuch złości – plan w chwili załamania
• Uczenie umiejętności radzenia sobie – lęk
• Radzenie sobie z trudnymi uczuciami – historyjka społeczna
• Jak poradzić sobie ze złością drugiej osoby
• Napady agresji – plan
• Emocje – scenariusze zajęć, ASD
• Życzliwość – arkusz pracy dla dziecka z autyzmem
• Dobrostan – arkusz pracy dla dziecka z autyzmem
• Potrafię nazwać i rozpoznać uczucia – scenariusz zajęć, autyzm
• Po co odczuwać i wyrażać wdzięczność? – arkusz pracy dla dziecka z autyzmem
• Teoria umysłu i empatia w spektrum autyzmu
• Emocje – scenariusz zajęć
• Odczuwanie niepokoju, autyzm – historyjka społeczna
• Wdzięczność – historyjka społeczna