autyzm.life

Najlepszą metodą wydaje się zapobieganie niewłaściwym zachowaniom poprzez stosowanie podejścia opartego na integracji sensorycznej. Jednak istnieje kilka innych strategii, które mogą się okazać pomocne:

Przekierowywanie

Zachęcaj dziecko do alternatywnych zachowań, które są bardziej akceptowalne społecznie. „Przykładowo, kiedy przedszkolak się złości, bo jego kolega usiadł tak blisko, że dotyka go ramieniem, i zaczyna rzucać klockami, powiedz: „Klocki służą do budowania. Zbudujmy coś razem”, jednocześnie pomagając dziecku odsunąć się od kolegów aby nie stykało się z nimi ramionami. Jeśli zaś jesteś w restauracji, a malec odmawia pozostania na swoim krzesełku (z powodu nadmiernego napływu bodźców), zastanów się nad przeniesieniem się w spokojniejsze miejsce.

Dawanie dobrego przykładu

Daj dziecku przykład zachowania, jakie chciałbyś u niego wykształcić. Przykładowo, rodzic może powiedzieć do swojej pociechy: „Proszę powkładaj swoje brudne naczynia do zlewu”, jednocześnie samemu robiąc to z własnymi naczyniami. Jeśli natomiast jesteś bardzo sfrustrowany, możesz powiedzieć: „Jestem taki zły, że mam ochotę krzyczeć, ale zamiast tego wezmę kilka głębokich oddechów i postaram się uspokoić”.

Uwidacznianie zachowań

Możesz spróbować uwidocznić zachowanie dziecka, które robi coś godnego naśladowania. Przykładowo, jeśli podczas zakupów zauważysz kobietę wchodzącą do sklepu z dwójką dzieci, które grzecznie trzymają ją za ręce, pokaż tę scenkę swoim pociechom mówiąc: „Spójrzcie na te dzieci. Trzymają mamę za ręce. To bardzo bezpieczny sposób chodzenia w takich miejscach. Chciałabym, żebyśmy my też w taki sposób spacerowali”.

Zdania warunkowe

Za pomocą zdań warunkowych możesz zachęcić dziecko do posłuszeństwa. Przykładowo, jeśli starasz się przygotować dziecko do wyjścia z domu, ale malec nie chce się ubrać i jest na granicy ataku złości, powiedz: „Jeśli się ubierzesz i będziemy mogli szybko zejść na dół, to wcześniej zjesz śniadanie”. W przypadku starszego dziecka, które nie może skończyć pracy domowej, możesz powiedzieć: „Kiedy skończysz pracę domową, będziesz mógł odpocząć”.

Zapobieganie nieodpowiednim zachowaniom

Zanim dziecko zareaguje w sposób niepożądany, osoba dorosła może je nakierować na inne zachowanie. Przykładowo, jeśli widzisz, że przedszkolak jest na granicy ataku złości, gdyż nie potrafi zbudować wieży z klocków, zaproponuj: „Poproś o pomoc”.

Naprawianie błędów

Kiedy dziecko zachowa się w sposób nieodpowiedni, np. czymś rzuci, popsuje pracę innego malca lub przestawi mebel, pomóż mu się uspokoić, po czym razem poszukajcie sposobu na naprawienie zaistniałej sytuacji.

Odpoczynek

Kiedy dziecko zaczyna wpadać w złość, a ty odkryjesz, że dzieje się to na gruncie sensorycznym, spokojnie zabierz malca z problematycznego środowiska lub usuń z niego obiekt będący źródłem kłopotów. Jeśli nie jest to możliwe, przynajmniej daj dziecku znać, że wiesz, iż zaistniała sytuacja jest dla niego trudna do zniesienia. Oto przykład: nauczyciel zaobserwował, że jeden z trzecioklasistów ma nadmiernie wrażliwy słuch, a jego ławka stoi bardzo blisko elektrycznej temperówki. Za każdym razem gdy ktoś ostrzy ołówek, uczeń zaczyna krzyczeć. Nauczyciel może postanowić przesadzić dziecko do innej ławki bądź przestawić elektryczną temperówkę. Ten sam uczeń może się wybrać na klasową wycieczkę do muzeum techniki, gdzie osoba prowadząca włączy jakąś głośną maszynę. W takim przypadku na skutek tłoku pedagog nie jest w stanie odsunąć dziecka od źródła nieprzyjemnego dźwięku, jednak może szepnąć malcowi do ucha: „Wiem, ze trudno jest ci wytrzymać hałas”.

Zapobieganie niepożądanym reakcjom – bliskość fizyczna

Metoda ta polega na siedzeniu blisko dziecka i stałym nakierowywaniu go na pożądane zachowania. Przykładowo nauczyciel pierwszej klasy przysuwa do swojego biurka ławkę dziecka, aby łatwiej wpływać na jego reakcje. Może to się okazać szczególnie skuteczne w przypadku ucznia z zaburzeniami integracji sensorycznych” (Emmos, Anderson, 2007).

źródło: P. Goodwin, L. McKendry Anderson: Dzieci z zaburzeniami integracji…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007