Program pracy terapeutycznej dla dziecka o zaburzonej koordynacji wzrokowo- ruchowej i sprawności manualnej

Koordynacja wzrokowo ruchowa i sprawność manualna to umiejętności, które mają duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie dziecka. U dziecka w wieku przedszkolnym u którego występują zaburzenia koordynacji wzrokowo- ruchowej występuje mała precyzja ruchów i trudności w czasie wykonywania nawet prostych zadań.

Dzieci te nieprawidłowo trzymają przybory do rysowania, niechętnie rysują. Prace charakteryzują się uproszczoną formą i niskim poziomem graficznym. Niezręcznie posługują się nożyczkami, szarpią papier, mają trudności z wydzierankami. Często zbyt duże napięcie mięśniowe powoduje zbyt silny nacisk ołówka lub kredki i jego łamanie.

Aby dziecko z powodzeniem mogło rozpocząć naukę w szkole powinno osiągnąć dojrzałość szkolną. Sprawność manualna, synteza i analiza wzrokowa są to umiejętności potrzebne w toku wykonywania przez dziecko różnorodnych czynności, szczególnie w czasie nauki pisania, gdyż w procesie pisania zaangażowane są spostrzeżenia wzrokowe i kinestetyczno-ruchowe dziecka.

Dzieci, które posiadają niski poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej mają trudności w poprawnym pisaniu. Aby dziecko mogło uniknąć tych niepowodzeń lub znacznie je zminimalizować należy rozwijać i doskonalić powyższe umiejętności poprzez systematyczne ćwiczenia.

Program ten przedstawia propozycję pracy z dzieckiem o zaburzonej koordynacji wzrokowo- ruchowej i sprawności manualnej dla dziw wieku 5-6 lat.

Cele programu:

• Rozwijanie psychomotoryki
• Rozwijanie koncentracji uwagi i wyobraźni przestrzennej
• Rozwijanie koordynacji wzrokowo- ruchowej
• Wyrabianie umiejętności prawidłowego trzymania posługiwania się narzędziami pisarskimi i wdrażanie do dokładności, staranności i precyzji
• Prawidłowe odtwarzanie kształtów

Metody pracy:

Podające: rozmowa, opowiadanie, wyjaśnienie, opis

Problemowe: aktywizujące – gry dydaktyczne, układanki, dyskusje dydaktyczne

Czynne: pokaz, ćwiczenia, samodzielne doświadczanie

Formy pracy: Indywidualna Zespołowa

Pomoce i przybory: układanki gry historyjki; 4 szarfy, obręcze, instrumenty perkusyjne; papier kolorowy; kalka techniczna; plastelina; ciastolina; kredki; kreda; płótno; filc; ołówki nożyczki.

Warunki realizacji programu

Program został przygotowany do realizacji z dzieckiem 5 lub 6 letnim o zaburzonej koordynacji wzrokowo ruchowej i sprawności manualnej. Program przeznaczony jest do pracy indywidualnej z dzieckiem lub z małym zespołem dzieci o tym samym zaburzeniu.

Ćwiczenia powinny być różnorodne i urozmaicone, a atmosfera życzliwa i przyjazna dziecku. W realizacji programu niezbędna jest współpraca z rodzicami w celu ujednolicenia oddziaływań w ramach pomocy dziecku. Sposoby realizacji:

Cele ćwiczeń: Rozwijanie psychomotoryki.

Środki realizacji

Układanie:

-z patyczków: drabin, płotów, domów

-z tasiemki; figur geometrycznych

-z elementów mozaiki: postaci ludzi, zwierząt i rzeczy

-z różnych materiałów i elementów; układanie scenek rodzajowych.

• Układanka z tulipanem – arkusz pracy dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną
• Co będzie następne? – ciągi, układanki
• Pierwiosnek – arkusz pracy dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną

Kształcenie analizy i syntezy spostrzegania

Gry i układanki:

-gry planszowe

-układanki i gry oparte na przeliczaniu

-układanki rozsypani

-układanki dobieranki oparte na zasadzie tożsamości, przynależności.

Ćwiczenia koncentracji uwagi i wyobraźni przestrzennej

Ćwiczenia orientacji przestrzennej i kierunkowej.

Ćwiczenia koordynacji słuchowo-wzrokowo- ruchowej.

Usprawnienie palców oraz koordynacja ruchów rąk ze wzrokiem.

Wdrażanie do prawidłowego trzymania nożyczek.

Rozwijanie umiejętności planowania.

Zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne, przybijani, układanki magnetyczne. Zabawy i ćwiczenia ruchowe.

Orientacja w kierunkach związana z własnym ciałem, poruszanie się w przestrzeni, działanie w niej, zmiana pozycji.

Zabawy i ćwiczenia ułatwiające orientację w kierunkach wykorzystanie metody E. G. Kolczyńskiej.

• Scenariusze zajęć i zabawy ruchowe rozwijające uwagę i orientację przestrzenną
• Zabawy rozwijające świadomość własnego ciała
• Rozwijanie sprawności manualnych i koordynacji wzrokowo – słuchowo – ruchowej – przykładowe scenariusze zajęć rewalidacyjnych plus ćwiczenia z materiałami
• Percepcja wzrokowa – spostrzeganie figury i tła. Ćwiczenia do programów terapeutycznych
• Rysujemy po strzałkach – kierunki, koordynacja wzrokowo-ruchowa – ćwiczenia
• Scenariusz zajęć terapeutycznych z zakresu kształtowania obrazu i schematu ciała
• Pojęcia przestrzenne – scenariusz zajęć rewalidacyjnych dla ucznia ze spektrum autyzmu
• Koordynacja wzrokowo-motoryczna i widzenie obuoczne
• Koordynacja bilateralna i lateralizacja
• Pisanka – kierunki – arkusz pracy dla dziecka z autyzmem
• Orientacja przestrzenna, orientacja w schemacie ciała – scenariusze zajęć dla dzieci ze spektrum autyzmu
• Sensoryczny robot – zmysł wzroku i planowanie motoryczne, zabawa ASD

Zabawy słuchowe np. skąd słychać dźwięk, tam idź.

• Usprawnianie obustronnej koordynacji ciała i percepcji słuchowej – rewalidacja, dysleksja

#funsensory wesołe zabawy sensoryczne SI schematy, instrukcje, sekwencje zadań rewalidacyjnych

Wycinanie:

-cięcie papieru wzdłuż narysowanej linii prostej

-wycinanie figur: kwadratów,

-cięcie bez narysowanej linii (na zasadzie linii równoległej do brzegu papieru)

-cięcie pasków papieru jednakowej szerokości

-cięcie wzdłuż linii falującej, łamanej

Kształcenie ruchów dużych różnorodnych oraz małych precyzyjnych.

• Wycinanie – motoryka mała
• Ćwiczenia dłoni przed wycinaniem
• Wycinanie – motoryka mała – uczniowie ze spektrum autyzmu
• Manipulacja oburącz – cięcie, wycinanie

Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej

Rozwijanie sprawności graficznych.

Ćwiczenia mięśni palców.

Ćwiczenia płynności precyzji ruchów ręki, usprawnienie koordynacji wzrokowo- ruchowej, planowanie ruchu, a tym samym zmniejszenie chaotyczności w pracy.

• wycinanie prostokątów, trójkątów
• wycinanie małych i dużych kół
• wycinanie postaci ludzkich
• wycinanie części i obrazków do składania
• wycinanie z różnych materiałów: płótna, filcu
• Rysujemy po strzałkach – kierunki, koordynacja wzrokowo-ruchowa – ćwiczenia
• Symetria – koordynacja wzrokowo-ruchowa. Rozwój pisania w aspekcie motorycznym
• Labirynty – koordynacja wzrokowo-ruchowa
• Łączenie kolorów – kierunki, koordynacja, nadgarstek – Pomysły na Dzień Kropki

Rysowanie:

-kredą po tablicy, dużych arkuszach, płytach chodnikowych

-według instrukcji z zachowaniem podanych kierunków

-rysowanie linii zamkniętej, łączenie kropek.

-wodzenie palcem po wzorze

-odtwarzanie wzoru na dużych formatach

– odtwarzanie wzoru w powietrzu

– kreślenie patykiem na mokrej powierzchni pokrytej farbą

– rysowanie tuszem

– kalkowanie przez kalkę.

• Rysowanie oburącz – zajęcia terapeutyczne
• Gra w rysowanie kontroli impulsów – scenariusz zajęć
• Rysowanie i pisanie – sensoryka, komunikacja, autyzm
• Rysowanie muzyki – zabawa SI
• Rysowanie twarzy – scenariusz zajęć, ASD

Wydzieranie:

-dowolnych form

-łatwych kształtów

Malowanie:

– palcem

-pędzlem linii prostych, splątanych nici, kłębuszków, jaskółek, -zamalowywanie pól między liniami poziomymi

-malowanie wzoru w formie linii pionowych -malowanie linii falujących poziomych i pionowych (fale na morzu)

-malowanie linii spiralnych (ślimaki, kłębuszki)

– malowanie linii łamanej np. w formie wzoru na sukienkę

-malowanie dużych przedmiotów konturowych

Wyrabianie umiejętności prawidłowego trzymania posługiwania się narzędziem pisarskim. Wdrażanie do dokładności, staranności i precyzji. Kształtowanie wrażliwości estetycznej, pamięci bezpośredniej.

Ćwiczenia graficzne:

– kreślenie linii pionowych i poziomych po śladzie i samodzielnie

-kreślenie linii kolistych i falistych

-kropkowanie pól kwadratowych -kropkowanie przez kalkę -pisanie pojedynczych elementów graficznych i litero podobnych,

-rysowanie szlaczków według wzoru

-tworzenie samodzielnych kompozycji pasowych.

• Proste ćwiczenia grafomotoryczne
• Grafomotoryka i logopedia – szlaczki po śladzie
• Grafomotoryka dla najmłodszych
• Grafomotoryka – proste szlaczki

Grafomotoryka motoryka mała, manualne, terapia ręki scenariusze programy rewalidacja

Ćwiczenie sprawności rąk

Koordynacja rąk i współpraca palców.

Wyrabianie płynności ruchów z uwzględnieniem spostrzegania wzrokowego. Prawidłowe odtwarzanie kształtów.

Rzucanie piłek różnej wielkości i obręczy. Ćwiczenia usprawniające ruch chwytny palców wskazującego i dużego oraz ukierunkowanie ruchów od strony lewej do strony prawej (stukanie czubkami palców).

Lepienie:

-ugniatanie plasteliny lub ciastoliny i zapełnianie nią powierzchni koła, kwadratu, trójkąta, itp.

-wałkowanie cienkich wałków plasteliny i obwodzenie nimi narysowanych przedmiotów i figur

-układanie z wałeczków plasteliny różnorodnych form: kwiatów, drzew…

-lepienie zwierząt z uwzględnieniem części składowych

-zalepianie całej powierzchni kartki

-toczenie kulek i lepienie z nich drzew iglastych

-ozdabianie tekturowych talerzyków elementami z plasteliny według

Wyrabianie wytrwałości i dokładności w pracy wzoru i własnego pomysłu.

• Wyklejanie kropek z plasteliny – ćwiczenia manualne
• Kolorowe lepienie z masy solnej – scenariusz zajęć rewalidacyjnych SI, autyzm
• Kolorowe cyfry do wyklejania kropek z plasteliny
• Zima – wyklejanie kropek z plasteliny
• Jesienne wyklejanie kropek z plasteliny

Przewidywane efekty:

W wyniku systematycznej pracy indywidualnej lub w zespole dziecko osiągnie dojrzałość szkolną.

Opracowała: Beata Cejmańska

źródło: opracowanie własne na podstawie podanych źródeł; docplayer.pl

#arkusz #asd #Asperger #autyzm #czytanie #dzienniki #edukacja #emocje #grafomotoryka #IPET #komunikacja #lekcja #manualne #mindfulness #motoryka #mowa #niepełnosprawność #niepełnosprawnośćintelektualna #pedagog #percepcja #pisanie #premium #program #przedszkole #psychologia #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #schemat #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #tematyczne #terapia #umiejętności #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zabawy #zajęcia #zajęciaterapeutyczne #ćwiczenia