Budowanie poczucia własnej wartości – Moje dobre strony

Moje dobre strony

Uczestnicy siedzą w kole. Każde dziecko otrzymuje papier i długopis. Po krótkim zastanowieniu się wszyscy zapisują 3 przymiotniki, które określają ich najlepsze cechy (dobre strony), na przykład:

• wesoły
• inteligentny
• gotowy do pomocy

lub

• szybki
• szczery
• wysportowany

Pismo powinno być nieco zmienione, m. in. poprzez zastosowanie dużych liter, aby nie można było go zbyt łatwo zidentyfikować autora. Po skończeniu tej fazy zabawy, kartki zostają złożone i dobrze przemieszane na środku stołu. Teraz każde dziecko losuje po kolei jedną z nich (własna jest szybko zamieniana na inną), czyta wymienione tam przymiotniki i próbuje rozpoznać, kogo określają, a następnie uzasadnia swoją decyzję. Jeżeli komuś nie udało się odgadnąć, reszta uczestników może mu pomóc.

• Jak czujemy się, gdy wolno nam wymieniać jedynie zalety?
• A jak czujemy się, kiedy zostają one potem jeszcze na głos przeczytane i poparte argumentami na forum grupy?
• Czy pozytywny autoportret dziecka odróżnia się od zdania, jakie grupa ma na jego temat?

Taki jestem

Aby móc wykształcić w sobie poczucie własnej wartości i tożsamości, dziecko musi świadomie zająć się samym sobą. Na przykład może to zrobić, pisząc na kartce papieru ogromnymi literami słowo „JA”. Wyraz ten – poprzez nadanie mu odpowiedniej formy, kolorystyki i artystycznych ozdobników – będzie próbą przedstawienia osobowości jego autora.

Dwie strony medalu

Każdy człowiek ma dobre i złe cechy, zachowuje się prawidłowo i nieodpowiednio. Aby znieść te przeciwieństwa i być może zmienić je, trzeba je najpierw poznać.

Uczestnik zabawy bierze kartkę papieru i długopis, a potem odpowiada sobie na następujące pytania:

• To potrafię szczególnie dobrze – to są moje dobre cechy;
• Tego nie potrafię zbyt dobrze – to są moje złe cechy;
• To mi się we mnie podoba;
• To mi się we mnie nie podoba.

Po zakończeniu opisy te są porównywane. Dzieci stwierdzą z pewnością, że każde z nich ma coś, co mu się podoba i coś, czego w sobie nie lubi.

• Czy chciałby takim pozostać?
• Czy chciałby coś w sobie zmienić?
• Czy mogą sobie nawzajem w tym pomóc?
• Czy mogą wspólnie coś zrobić?

Zrzucanie balastu

Grupa rozmawia na temat tego, jakie prawa przysługują jej członkom i zestawia potem ich listę, na przykład:

Każde dziecko ma prawo do tego, by:

• być traktowane z szacunkiem;
• zostać wysłuchane;
• mieć własne zdanie;
• wyrażać swoje uczucia;
• być wyjątkowe;
• popełniać błędy;
• do tego, by mu wciąż nie rozkazywać;
• mieć zły humor;
• uczestniczyć w zabawach;
• współdecydować o działaniach grupy.

Teraz wszyscy wyobrażają sobie, że znajdują się w koszu lecącego wysoko balonu i mają ze sobą 10 worków balastu z wyżej wymienionymi prawami. Nagle balon zaczyna tracić wysokość. Aby zapobiec dalszemu spadaniu, uczestnicy muszą wyrzucać balast. Każde dziecko wyrzuca najpierw worek z takim prawem, którego może najłatwiej zrezygnować, potem drugi z mniej ważnym i tak dalej, aż pozostanie mu już tylko jeden worek z jakimś prawem. Wtedy dopiero balon leci spokojnie na właściwej wysokości. Zadaniem poszczególnych dzieci jest więc ułożenie dziesięciu praw ze wspólnej listy w zależnej od ich odczuć kolejności.

Następnie rozmawiamy wszyscy na temat tego, co zdecydowały dane osoby, tworząc własna wersję listy i dlaczego.

Jakie trudności sprawiło poszczególnym uczestnikom podjęcie decyzji? Co wynika z tego dla wspólnego życia w grupie, a co dla obcowania z danymi osobami? (Portmann, 2009).

źródło: R. Portmann, Gry i zabawy przeciwko agresji, Jedność, Kielce 2009