Każda rzecz ma swój zapach – a przynajmniej można tak sądzić, kiedy widzi się dzieci, które lubią wszystko wąchać
#autyzmipokrewne#SPD#IPET#rewalidacja#sensoryka#zajęcia
„Gdy obwąchują coś, co zadaje się nie mieć zapachu, jesteśmy ciekawi, dlaczego to robią. Jednak kiedy malec wącha potrawę i nie chce jej jeść, rozumiemy to lepiej. Wiemy, że jedzenie ma zapach i że ten zapach wpływa na smak. Można znaleźć wiele informacji o tym, jak zapachy wpływają na smak – popularnym przykładem jest doświadczenie, w którym osoba wąchająca jabłko może zjeść ziemniaka i nadal myśleć, że było to jabłko.
My dorośli, mamy tendencję do zakazywania dziecku obwąchiwania wszystkiego. Potrafimy nawet powiedzieć synowi lub córce, że jeśli będą zachowywać się w ten sposób, ludzie będą na nich dziwnie patrzeć (chociaż wiemy, że zazwyczaj opinie innych nie działają odstraszająco).
Obecnie toczy się dyskusja, czy dziecko lubiące wąchać przedmioty robi to, ponieważ jego zmysł węchu jest zbyt słaby, a przez wąchanie wszystkiego dziecko próbuje go stymulować. Teoria alternatywna głosi, że zmysł węchu takiego dziecka jest nadwrażliwy i bardzo czuły, dzięki czemu daje dziecku o wiele więcej informacji, niż uzyskuje ono za pośrednictwem pozostałych zmysłów.
Dyskusja ta jest nieistotna dla prowadzonej zabawy, w której prosimy dziecko o wyrażenie opinii na temat przedmiotu lub jedzenia.
Na podstawie opinii twojego dziecka możesz stworzyć tabelkę, do której wpiszesz: co pachnie ładnie, co śmierdzi, a co jest do zaakceptowania.
Przedmiot lub jedzenie Opinia
samochód pachnie ładnie
kanapa pachnie ładnie
stół śmierdzi
huśtawka może być
Taka tabelka uświadomi ci, dlaczego niektóre rzeczy są problematyczne dla dziecka z zaburzeniami sensorycznymi. Być może twoje dziecko nie chce siedzieć przy drewnianym stole, bo wchłonął on zapachy wielu posiłków, co może być dla malca niezwykle nieprzyjemne, nawet jeśli ty nic nie czujesz. Może wystarczy położyć obrus, żeby ukryć takie zapachy i pomóc dziecku jeść posiłki wraz z rodziną przy stole?
Modyfikacja dla starszych dzieci
Zachęć dzieci, żeby wyszły poza ocenianie zapachów w kategoriach „dobry” czy „zły”, a w zamian spróbowały takie zapachy opisać. Jeżeli przedmioty można podzielić na kategorie, wykorzystaj to. Przykładowe kategorie: „słaby”, „mocny” albo bardziej opisowe, jak: „mineralny”, „kwiatowy”, „ziemisty” (Sher, 2018).
źródło: B. Sher: „Codzienne gry i zabawy dla dzieci z zaburzeniami…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2018
- Potwór z piany – zabawa sensoryczna / grupowa
- Dynia, pinezki i gumki – motoryka mała
- Węże z makaronu – schemat zajęć
- Halloween na wesoło – scenariusz zajęć
- Orzechy włoskie i szczypce – zabawa sensoryczna
- Kasztanowe potworki – zabawa SI
- Śnieguliczka i dzika róża – segregowanie, układanie i ściskanie
- Dzika róża i szczypce – zabawa sensoryczno-motoryczna
- Żołędzie i szczypce – zabawy jesienne
- Wbijanie gwoździ – zabawa sensoryczna
- Cyferki w fasoli – zabawa SI
- Śliskie klejące zabawy dotykowe – SI
- Cytrynowe pinezki – schemat
- Pachnąca kula
- Odkręcanie i zakręcanie nakrętek
- Butelkowe gumki – schemat
- Zakraplanie – schemat
- Jeżyk z wykałaczek – schemat
- Nawlekanie makaronu – schemat
- Wsuwanie spinaczy – schemat
- Nawlekanie Cheeriosów – schemat
- Krojenie pizzy – schemat
- Kopytka z ciastoliny
- Klamerki przekładają nakrętki
- Lody z nakrętek
- Klamerki na tacki
- Gumki na kubki
- Ziemniak z koralikami
- Gumki i pinezki – motoryka mała SI*
- Sypkie obrazy – zabawy dotykowe SI
- Kanał rynnowy – zabawa sensoryczna
- Jako i puszki – inspiracje świąteczno-sensoryczne
- Spinacze na kieliszki – motoryka mała SI
- Różne faktury – zabawy dotykowe
